Nhằm bảo đảm an sinh xã hội, nâng cao chất lượng sống của nhân dân, Bắc Ninh đặt mục tiêu giai đoạn 2021 -2025, 100% các xã và 100% người dân trong toàn tỉnh có nhu cầu được tiếp cận, sử dụng nước sạch. Để đạt mục tiêu trên, cùng với phát triển nguồn cung, thời gian qua, việc phát triển mạng lưới cấp nước, mở rộng diện bao phủ nước sạch tới khu vực đô thị và nông thôn được các cấp chính quyền, doanh nghiệp đẩy mạnh triển khai. Tuy nhiên, vẫn còn một số khó khăn cần giải quyết để tỉnh sớm đạt các mục tiêu trong lĩnh vực cung cấp nước sạch.
Theo ông Nguyễn Việt Hùng, Giám đốc Sở Xây dựng, hiện nay, trên địa bàn tỉnh có 39 nhà máy nước (NMN), trạm cấp nước sinh hoạt đang hoạt động (11 NMN đô thị, 28 NMN nông thôn) với tổng công suất theo thiết kế khoảng 240.000 m3/ngày đêm. Tổng công suất tiêu thụ thực tế khoảng 200.000 m3/ngày đêm, trong đó khu vực đô thị là 113.000 m3/ngày đêm, khu vực nông thôn 87.000 m3/ngày đêm. Tính đến thời điểm này có 122/126 xã, phường, thị trấn đã có nước máy sạch để sử dụng; 4 xã chưa có nước sạch sử dụng là Thụy Hòa, Dũng Liệt (Yên Phong); Bằng An, Phù Lương (Quế Võ). Trong đó, xã Thụy Hòa, Dũng Liệt đã thi công hoàn thiện mạng đường ống cấp nước, chỉ còn đấu nối vào mạng đường ống cấp nước của doanh nghiệp là có thể cấp được nước cho nhân dân. Về tình hình cung cấp nước sạch, UBND các huyện, thành phố đã ký thỏa thuận dịch vụ cấp nước với các doanh nghiệp, cơ bản đảm bảo việc phục vụ nhu cầu của nhân dân.
Tuy nhiên, trong hoạt động quản lý, vận hành, cung cấp dịch vụ nước sạch vẫn còn một số tồn tại, vướng mắc cần sớm được giải quyết. Trước hết là về phạm vi vùng bảo hộ vệ sinh khu vực lấy nước thô. Theo quy định, phạm vi vùng bảo hộ vệ sinh khu vực lấy nước sinh hoạt của các công trình khai thác, sử dụng nước mặt trên địa bàn tỉnh là 800m về phía thượng lưu và 200m về phía hạ lưu. Tuy nhiên, trên thực tế phạm vi vùng bảo hộ vệ sinh chưa được cắm mốc, biển báo để thuận tiện cho việc theo dõi, quản lý. Một số trường hợp các hộ nuôi cá lồng trên sông nằm trong phạm vi bảo hộ vệ sinh khu vực lấy nước, gây ảnh hưởng đến chất lượng nguồn nước thô. Tiếp đó, tỷ lệ thất thoát, thất thu nước sạch của một số đơn vị cấp nước vẫn ở mức cao (khoảng 25%); tỷ lệ sử dụng nước sạch tại một số xã còn thấp (khoảng 50% số hộ sử dụng) dẫn đến số tiền thu được không đủ chi phí quản lý, vận hành.
Tỷ lệ thất thoát nước sạch của một số đơn vị cấp nước vẫn ở mức cao (khoảng 25%) dẫn đến chi phí quản lý vận hành cao. Trong ảnh: Vệ sinh bể lọc tại Nhà máy nước Gia Bình.
Chị Đinh Thị Hồng, Giám đốc Công ty Nước sạch Phú Quang (Lương Tài) cho biết: Việc quy định cùng một mức giá cung cấp nước sạch trên địa bàn làm cho hoạt động sản xuất, kinh doanh nước sạch của doanh nghiệp chưa được tính đúng, tính đủ, dẫn đến khó khăn cho nhiều đơn vị trong quản lý, vận hành do một số nơi tỷ lệ dân số dùng nước sạch thấp, số tiền thu được không đủ chi phí quản lý, vận hành, chưa nộp khấu hao tài sản cho Nhà nước. Trên địa bàn tỉnh hiện nay còn nhiều nhà máy nước công suất nhỏ, công nghệ chưa theo kịp tốc độ phát triển, dẫn đến chất lượng nước, lưu lượng nước chưa đảm bảo, cấp nước không liên tục (cấp theo giờ). Một số nhà đầu tư chỉ đầu tư mạng cấp nước (mua buôn nước của các nhà máy nước, bán lẻ đến từng hộ gia đình) quy mô nhỏ, khó quản lý, hiệu quả thấp…
Để khắc phục những tồn tại trên, ngành chức năng đề xuất, về phạm vi vùng bảo hộ vệ sinh khu vực lấy nước của các công trình khai thác nước, tỉnh giao các sở chuyên ngành và UBND cấp huyện tổ chức hướng dẫn các đơn vị cấp nước xác định ranh giới vùng bảo hộ vệ sinh khu vực lấy nước; hướng dẫn các công ty thực hiện nội dung mua - bán buôn nước sạch; thường xuyên tuyên truyền, vận động để nhân dân dùng nước máy sạch vì quyền lợi, an toàn của người dân. UBND tỉnh sớm có chủ trương khuyến khích các trạm cấp nước công suất nhỏ chuyển giao, sát nhập vào các đơn vị cấp nước quy mô lớn, hoạt động chuyên nghiệp, từ đó, tăng cường năng lực cấp nước, tạo niềm tin cho nhân dân, nâng cao tỷ lệ sử dụng nước sạch.
Tại cuộc họp Ban chỉ đạo cấp nước an toàn cấp tỉnh tổ chức vào đầu tháng 10, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Đào Quang Khải khẳng định: Đến năm 2025, 100% số xã có nước máy sạch để sử dụng. Yêu cầu các sở, ngành chức năng, doanh nghiệp cung cấp nước sạch cần phối hợp xử lý dứt điểm những khó khăn, vướng mắc, sớm cấp nước phục vụ nhân dân 6 xã còn lại chưa có nước sạch; đầu tư xây dựng mới, nâng cấp, bổ sung công suất các NMN sinh hoạt hiện có trên địa bàn tỉnh theo lộ trình và nguồn lực của tỉnh, doanh nghiệp… bảo đảm sức khỏe cộng đồng.