Ngày 29/10/2025, tại Thành phố Hồ Chí Minh diễn ra hội thảo chuyên đề “Chuyển đổi năng lượng xanh trong giao thông vận tải”, với sự tham dự của đông đảo chuyên gia, nhà quản lý, nhà khoa học trong nước và quốc tế, cùng đại diện các doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực năng lượng, giao thông và môi trường. Đây là sự kiện nằm trong khuôn khổ Tuần lễ Công trình xanh và Giao thông xanh Việt Nam năm 2025, do Bộ Xây dựng tổ chức.
Phát biểu tại hội thảo, ông Nguyễn Hữu Tiến - Phó Vụ trưởng Vụ Khoa học công nghệ, môi trường và Vật liệu xây dựng (Bộ Xây dựng) cho biết, hiện nay biến đổi khí hậu và ô nhiễm không khí đang trở thành thách thức lớn của toàn cầu, buộc các quốc gia phải chuyển đổi mô hình tăng trưởng theo hướng xanh và bền vững. Việt Nam đã xác định rõ mục tiêu này thông qua Nghị quyết số 24-NQ/TW về chủ động ứng phó với biến đổi khí hậu, tăng cường quản lý tài nguyên và bảo vệ môi trường, cùng với các cam kết quốc tế mạnh mẽ tại COP26, trong đó khẳng định quyết tâm đạt phát thải ròng bằng “0” vào năm 2050.
Theo Phó Vụ trưởng Nguyễn Hữu Tiến, Thủ tướng Chính phủ đã phê duyệt “Chương trình hành động về chuyển đổi năng lượng xanh, giảm phát thải khí carbon và khí mê-tan trong ngành giao thông vận tải” vào năm 2022, đánh dấu bước đi chiến lược trong việc hiện đại hóa hệ thống giao thông Việt Nam theo hướng phát thải thấp.
“Chuyển đổi năng lượng xanh cần được triển khai đồng bộ trên cả năm phương thức vận tải - đường bộ, đường sắt, đường thủy nội địa, hàng hải và hàng không với lộ trình cụ thể cho từng lĩnh vực” - Phó Vụ trưởng Nguyễn Hữu Tiến cho biết, đồng thời nhấn mạnh rằng sự thành công của tiến trình này đòi hỏi phối hợp chặt chẽ giữa các bộ, ngành, địa phương và doanh nghiệp; thúc đẩy hợp tác công - tư, chuyển giao công nghệ xanh, cùng với đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao phục vụ cho giai đoạn phát triển mới, xanh hơn, thông minh hơn và bền vững hơn.
Quang cảnh hội thảo
Tham dự hội thảo, bà Trịnh Thị Bích Thủy - Cán bộ Chương trình Giao thông điện của Chương trình Phát triển Liên Hợp Quốc (UNDP) cho biết, tại các hội nghị khí hậu gần đây, đặc biệt là COP30, các quốc gia đã thống nhất ba ưu tiên lớn gồm tăng cường hợp tác ứng phó biến đổi khí hậu, gắn kết hành động khí hậu với đời sống người dân, và đẩy nhanh thực hiện Thỏa thuận Paris.
Tại Việt Nam, tốc độ gia tăng phương tiện giao thông cá nhân vẫn ở mức cao, với nhu cầu vận tải đường bộ tăng trung bình 9-10% mỗi năm, trong khi giao thông công cộng mới đáp ứng được khoảng 15% nhu cầu đi lại tại các đô thị lớn. Phát triển giao thông phát thải thấp không chỉ giúp giảm khí nhà kính mà còn cải thiện chất lượng không khí, tiết kiệm năng lượng và chi phí vận hành, đồng thời thúc đẩy đổi mới công nghệ.
Theo bà Thủy, điện khí hóa giao thông chính là chìa khóa để cắt giảm phát thải, khi phát thải từ vận tải hiện chiếm khoảng 13% tổng phát thải toàn cầu và có thể tăng gấp ba lần vào năm 2030 nếu không có biện pháp can thiệp.
Điểm nhấn tại hội thảo là phần trình bày của em Đỗ Đức Anh, học sinh Trường THPT chuyên Hà Nội-Amsterdam, với tham luận “Hành trình Zero Carbon - Giao thông xanh học đường”. Đức Anh chia sẻ rằng, bảo vệ môi trường không còn là lựa chọn, mà là điều kiện sinh tồn của nhân loại. Dự án của em hướng tới xây dựng mô hình “trường học không khói”, giảm phát thải carbon từ hoạt động di chuyển của học sinh, đồng thời hình thành thói quen giao thông xanh và tiêu dùng bền vững ngay từ tuổi học đường.
Dự án được triển khai qua ba giai đoạn: Giáo dục - khởi động bằng các hoạt động truyền thông, workshop và thử thách mạng xã hội; Lan tỏa - thông qua các sự kiện như “Chạy vì hành tinh xanh”, “Tuần lễ học xanh”; và cuối cùng là Duy trì - nhân rộng mô hình với hệ thống điểm thưởng “Greensa” ghi nhận hành vi xanh, hướng tới triển khai rộng rãi vào năm 2030.
Tại hội thảo, các tham luận và ý kiến chuyên gia đều cho rằng chuyển đổi năng lượng xanh trong giao thông vận tải không chỉ là xu hướng toàn cầu, mà đã trở thành yêu cầu cấp bách đối với Việt Nam trong bối cảnh thực hiện các cam kết quốc tế về giảm phát thải và phát triển bền vững. Để hiện thực hóa mục tiêu Net Zero vào năm 2050, Việt Nam cần tiếp tục hoàn thiện thể chế, ban hành chính sách khuyến khích đầu tư vào công nghệ sạch, phát triển hạ tầng trạm sạc, nhiên liệu sinh học và năng lượng tái tạo; đồng thời mở rộng hợp tác quốc tế và tăng cường giáo dục cộng đồng nhằm thay đổi thói quen di chuyển và tiêu dùng năng lượng.
Kết thúc hội thảo, đại diện Ban tổ chức nhấn mạnh chuyển đổi năng lượng xanh trong giao thông vận tải không chỉ là nhiệm vụ của riêng ngành giao thông, mà là trách nhiệm chung của toàn xã hội. Đây là con đường tất yếu để Việt Nam xây dựng nền kinh tế xanh, nâng cao chất lượng sống của người dân và đóng góp tích cực vào nỗ lực toàn cầu ứng phó biến đổi khí hậu.