Sáng 29/10/2025, tại Thành phố Hồ Chí Minh, trong khuôn khổ Tuần lễ Công trình xanh và Giao thông xanh Việt Nam năm 2025, Viện Kiến trúc quốc gia (thuộc Bộ Xây dựng) tổ chức hội thảo chuyên đề: "Công trình xanh: Sự chuyển mình từ mô hình truyền thống đến sáng tạo bền vững", với sự tham dự của đông đảo chuyên gia, nhà quản lý, kiến trúc sư và doanh nghiệp nhằm trao đổi giải pháp thúc đẩy chuyển đổi xanh, hội nhập quốc tế và ứng phó biến đổi khí hậu.
Phát biểu khai mạc, Viện trưởng Viện Kiến trúc quốc gia Hồ Chí Quang cho biết, trong suốt chiều dài lịch sử, các công trình truyền thống đã phản ánh tinh thần, văn hóa và sự khéo léo của con người trước thiên nhiên. Chúng là những bài học vô giá về sự thích nghi, về việc sử dụng vật liệu địa phương và tận dụng các điều kiện tự nhiên.
Tuy nhiên, trong bối cảnh toàn cầu đang đối mặt với những thách thức nghiêm trọng từ biến đổi khi hậu, đô thị hóa nhanh chóng, sự cạn kiệt tài nguyên và ô nhiễm môi trường, cuộc cách mạng 4.0 và sự bùng nổ của đô thị hóa đã đưa nhân loại đến một ngã rẽ quan trọng.
Viện trưởng Viện Kiến trúc quốc gia Hồ Chí Quang phát biểu tại hội thảo
“Việc chuyển đổi sang các công trình xanh không còn là lựa chọn mà đã trở thành nhu cầu cấp thiết. Chúng ta chuyển mình từ những nguyên tắc thụ động sang các giải pháp chủ động; từ việc tiêu thụ năng lượng một chiều sang sản xuất và quản lý năng lượng thông minh; từ việc coi công trình là một thực thể độc lập sang việc hòa nhập nó vào hệ sinh thái đô thị và tự nhiên” - Viện trưởng Hồ Chí Quang nhấn mạnh.
Theo ông, công trình xanh không chỉ giảm thiểu tác động môi trường, tiết kiệm năng lượng, mà còn nâng cao chất lượng cuộc sống, thúc đẩy kinh tế xanh và góp phần thực hiện các Mục tiêu phát triển Bền vững (SDGs) của Liên Hợp Quốc, đặc biệt là SDG 11 về đô thị bền vững và SDG 13 về hành động khí hậu.
Năm 2025 đánh dấu bước ngoặt khi Việt Nam triển khai Nghị quyết 57-NQ/TW với định hướng tái cấu trúc nền kinh tế dựa trên đổi mới sáng tạo và chuyển đổi xanh. Trong lĩnh vực kiến trúc và xây dựng, nhiều chương trình hành động đã được triển khai nhằm nâng cao hiệu quả năng lượng, thúc đẩy vật liệu thân thiện môi trường, góp phần giảm phát thải khí nhà kính.
Trong bối cảnh đó, hội thảo chuyên đề "Công trình xanh: Sự chuyển mình từ mô hình truyền thống đến sáng tạo bền vững" là dịp để trao đổi cơ hội, thách thức và đề xuất giải pháp dỡ bỏ các rào cản, thúc đẩy công trình xanh, chuyển đổi xanh ngành Xây dựng. Chúng ta cùng chia sẻ kinh nghiệm từ các nước tiên tiến như Singapore, Hàn Quốc, châu Âu, tìm kiếm giải pháp sáng tạo phù hợp với điều kiện Việt Nam, từ vật liệu thân thiện môi trường, công nghệ tiết kiệm năng lượng đến thiết kế tích hợp thiên nhiên vào đô thị.
Phát biểu tại hội thảo, TS.KTS Trịnh Hồng Việt - Phó Viện trưởng Viện Kiến trúc quốc gia, nhận định công trình xanh đang chuyển dịch sang công trình thông minh dựa trên dữ liệu và AI. Công nghệ học máy giúp công trình tự điều chỉnh, tối ưu năng lượng, nâng cao chất lượng sống và giảm chi phí vận hành.
Tuy nhiên, tại Việt Nam, công trình thông minh còn hạn chế do chi phí đầu tư ban đầu cao, thiếu chuẩn dữ liệu và nền tảng kết nối thống nhất, cũng như thiếu tiêu chuẩn quốc gia về “Smart Building”.
TS.KTS Trịnh Hồng Việt cho biết, sau nhiều năm nỗ lực, số lượng công trình được chứng nhận xanh tại Việt Nam đã vượt 600 công trình, với tổng diện tích gần 17 triệu m² sàn. Đây là một bước tiến đáng kể so với giai đoạn trước, cho thấy chuyển đổi xanh đã trở thành xu thế phát triển tất yếu, không chỉ là khẩu hiệu.
Quang cảnh hội thảo
Ở góc nhìn văn hóa, KTS. Nguyễn Thu Phong - Phó Chủ tịch Hội Kiến trúc sư Việt Nam nhấn mạnh vai trò của tri thức bản địa, vật liệu địa phương, cấu trúc làng xã và kiến trúc nhiệt đới truyền thống đối với chuyển đổi xanh trong kiến trúc và xây dựng và đây cũng chính là những nền tảng để tạo không gian sống thích ứng khí hậu, thân thiện môi trường.
Tại hội thảo, các chuyên gia, đại biểu tích cực thảo luận về các công nghệ mới, các mô hình tài chính sáng tạo, và những chính sách tiên phong đang định hình lại bộ mặt của ngành Xây dựng toàn cầu, đồng thời đề xuất các ý kiến, giải pháp thiết thực, góp phần thúc đẩy ngành Xây dựng Việt Nam hội nhập quốc tế, hướng tới một tương lai xanh hơn, bền vững hơn.
Các chuyên gia thống nhất rằng thúc đẩy kiến trúc xanh đòi hỏi sự phối hợp giữa cơ quan quản lý, doanh nghiệp, cộng đồng và người dân. Sự kết hợp giữa bản sắc truyền thống và đổi mới công nghệ, từ vật liệu đến hệ thống thông minh và quản trị đô thị, sẽ là trụ cột phát triển đô thị bền vững, thích ứng với biến đổi khí hậu và hội nhập quốc tế. Tham dự hội thảo, các doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực công nghệ cũng mang đến các minh chứng cụ thể về tiết kiệm năng lượng, giảm phát thải.