Trong khuôn khổ Tuần lễ Công trình xanh và Giao thông xanh Việt Nam năm 2025, Vụ Khoa học công nghệ, môi trường và Vật liệu xây dựng phối hợp với Viện Vật liệu xây dựng tổ chức hội thảo chuyên đề “Tối ưu hóa sử dụng năng lượng, vật liệu xây dựng nhằm giảm thiểu phát thải trong công trình xanh”.
Sự kiện diễn ra tại Thành phố Hồ Chí Minh, thu hút đông đảo đại biểu từ các cơ quan quản lý, viện nghiên cứu, doanh nghiệp trong và ngoài nước, cùng thảo luận về các giải pháp vật liệu tuần hoàn, công nghệ xi măng phát thải thấp và tiết kiệm năng lượng hướng tới mục tiêu phát thải ròng bằng “0”.
Phát biểu khai mạc hội thảo, ông Lê Văn Kế - Phó Vụ trưởng Vụ Khoa học công nghệ, môi trường và Vật liệu xây dựng cho biết, ngành Xây dựng hiện là lĩnh vực tiêu thụ năng lượng và tài nguyên lớn, vì vậy việc tối ưu hóa sử dụng năng lượng, nước và vật liệu sẽ góp phần quan trọng giảm phát thải khí nhà kính, đồng thời thúc đẩy đổi mới công nghệ, nâng cao chất lượng công trình và sức cạnh tranh của nền kinh tế.
Thực hiện định hướng của Chính phủ, Bộ Xây dựng đã ban hành nhiều chính sách quan trọng như Chiến lược phát triển vật liệu xây dựng Việt Nam đến năm 2030, định hướng đến năm 2050; Kế hoạch hành động ứng phó biến đổi khí hậu giai đoạn 2022-2030; Quy chuẩn QCVN 09:2017/BXD về công trình sử dụng năng lượng hiệu quả. Cùng với đó là các chương trình truyền thông, đào tạo và tăng cường năng lực giúp mở rộng mạng lưới công trình xanh trên cả nước. Tính đến hết quý III/2025, Việt Nam đã có hơn 600 công trình xanh với tổng diện tích sàn gần 17 triệu m², thể hiện nỗ lực mạnh mẽ của các cơ quan, doanh nghiệp và cộng đồng trong tiến trình chuyển đổi xanh của ngành Xây dựng.
Quang cảnh hội thảo
Phát biểu tại hội thảo, ông Lê Cao Chiến - Phó Giám đốc Trung tâm Thiết bị, môi trường và an toàn lao động (Viện Vật liệu xây dựng) cho biết, việc ứng dụng vật liệu tuần hoàn không chỉ giúp giảm khai thác tài nguyên và phát thải khí nhà kính, mà còn tạo ra giá trị kinh tế mới thông qua tái sử dụng, tái chế, kéo dài vòng đời vật liệu, giảm chất thải xây dựng. Các tiêu chuẩn quốc tế như LEED, LOTUS hay EDGE đều dành 12-20% tổng điểm đánh giá cho tiêu chí vật liệu, cho thấy vai trò ngày càng quan trọng của lĩnh vực này.
Những hướng đi nổi bật được giới thiệu gồm sử dụng vật liệu phản xạ năng lượng mặt trời để giảm hiệu ứng đảo nhiệt đô thị, vật liệu cách nhiệt và kính tiết kiệm năng lượng để tối ưu hiệu suất nhiệt công trình, đồng thời tăng cường áp dụng các sản phẩm có nhãn môi trường, hàm lượng tái chế cao và minh bạch về thành phần hóa học. Ông Chiến nhấn mạnh cần sớm hoàn thiện tiêu chuẩn kỹ thuật, thúc đẩy cơ chế khuyến khích sản xuất và tiêu dùng bền vững, qua đó tạo nền tảng cho ngành Xây dựng xanh, tuần hoàn và phát triển bền vững.
Đại diện khối doanh nghiệp, ông Lê Hữu Sang - Giám đốc Hỗ trợ vận hành Toàn cầu, ngành Fiber Cement Saint-Gobain Việt Nam, chia sẻ các giải pháp vật liệu nhẹ và tái chế giúp giảm 79% lượng phát thải CO₂ so với vật liệu truyền thống. Sản phẩm Duraflex Low Carbon của Saint-Gobain đạt nhiều chứng nhận quốc tế như EPD, LCA, Green Label, góp phần giảm tải trọng công trình, tăng tốc độ thi công và tiết kiệm năng lượng trong vận hành. Trong 5 năm qua, hơn 30% doanh thu của doanh nghiệp đến từ các sản phẩm có hàm lượng đổi mới và tính bền vững cao, khẳng định xu hướng phát triển vật liệu xanh đang lan tỏa mạnh mẽ tại Việt Nam.
Về giải pháp tiết kiệm năng lượng, ông Trịnh Ngọc Mẫn - đại diện Công ty Cổ phần Eurowindow, giới thiệu các hệ cửa kính cách nhiệt hiệu suất cao giúp giảm tới 50% tổn thất năng lượng qua lớp vỏ công trình. Việc sử dụng kính hộp Low-E với hệ số truyền nhiệt thấp và khả năng phản xạ nhiệt mặt trời cao không chỉ giúp giảm tiêu thụ điện năng, mà còn tiết kiệm hàng tỷ đồng chi phí vận hành mỗi năm. Eurowindow cũng hướng tới kinh tế tuần hoàn thông qua việc sử dụng vật liệu có thể tái chế gần như hoàn toàn như nhôm, kính và silicon, giúp giảm chất thải xây dựng và kéo dài tuổi thọ công trình.
Trong khi đó, ông Nguyễn Công Bảo - Giám đốc Điều hành Công ty Cổ phần Xi măng Fico-YTL cho biết doanh nghiệp đã phát triển dòng xi măng phát thải carbon thấp, giúp giảm 30-70% lượng CO₂ so với xi măng Portland truyền thống, đồng thời đạt cấp Nhãn Xanh cao nhất của Hội đồng Công trình xanh Singapore. Fico-YTL cũng tiên phong đồng xử lý rác thải công nghiệp và bao bì thuốc bảo vệ thực vật, tận dụng tro bay và xỉ làm nguyên liệu thay thế, qua đó giảm đáng kể lượng phát thải ròng.
Để đẩy mạnh phát triển, tăng trưởng xanh tại Việt Nam, ông Nguyễn Công Bảo kiến nghị cơ quan Nhà nước cần sớm nghiên cứu ban hành Tiêu chuẩn Công trình Xanh quốc gia, thiết lập cơ chế báo cáo phát thải hàng năm và phân bổ hạn ngạch phát thải cho các ngành vật liệu xây dựng trọng điểm, nhằm thúc đẩy quá trình chuyển đổi xanh toàn diện.
Trong phần tọa đàm “Tư duy vòng đời trong xây dựng, từ vật liệu, năng lượng đến vận hành bền vững”, các diễn giả cùng nhấn mạnh vai trò của đổi mới sáng tạo trong toàn bộ chuỗi giá trị công trình.
Phát biểu tổng kết hội thảo, thay mặt Ban tổ chức, ông Nguyễn Quang Hiệp - Viện trưởng Viện Vật liệu xây dựng nhấn mạnh, tối ưu hóa năng lượng và vật liệu chính là chìa khóa để hiện thực hóa mục tiêu phát thải ròng bằng không. Sự phối hợp chặt chẽ giữa cơ quan quản lý, viện nghiên cứu và doanh nghiệp sẽ hình thành hệ sinh thái đổi mới sáng tạo trong xây dựng xanh tại Việt Nam. Những ý kiến, tham luận và đề xuất tại Hội thảo là nguồn tư liệu quan trọng giúp hoàn thiện chính sách, tiêu chuẩn kỹ thuật và cơ chế khuyến khích phát triển công trình xanh, góp phần đưa ngành Xây dựng Việt Nam phát triển bền vững, cạnh tranh và thân thiện với môi trường.