Phạm vi ranh giới lập Điều chỉnh tổng thể Quy hoạch chung Thủ đôlà toàn bộ địa giới hành chính Thủ đô Hà Nội với 30 đơn vị hành chính quận, huyện, thị xã - Ảnh: VGP/Gia Huy
Theo Ủy viên Bộ Chính trị, Bí thư Thành ủy Hà Nội Đinh Tiến Dũng, đây là những hành lang pháp lý vô cùng quan trọng để Thủ đô Hà Nội có thể bứt phá, định hình phát triển Thủ đô trong tương lai, góp phần đạt được mục tiêu Nghị quyết số 15-NQ/TW của Bộ Chính trị đã đặt ra về phương hướng phát triển Thủ đô đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045.
Điều chỉnh tổng thể Quy hoạch chung Thủ đô: Hài hòa giữa phát triển kinh tế với văn hóa-xã hội
Ngày 16/6/2023, Phó Thủ tướng Chính phủ Trần Hồng Hà đã ký Quyết định 700/QĐ-TTg phê duyệt Nhiệm vụ Điều chỉnh Quy hoạch chung Thủ đô Hà Nội. Theo đó, phạm vi ranh giới lập điều chỉnh quy hoạch là toàn bộ địa giới hành chính Thủ đô Hà Nội với 30 đơn vị hành chính cấp huyện (gồm 12 quận; 17 huyện; 01 thị xã). Quy mô lập quy hoạch khoảng 3.359,84 km2.
Mục tiêu Nhiệm vụ Điều chỉnh Quy hoạch chung Thủ đô Hà Nội là phát triển Thủ đô Hà Nội trở thành đô thị hiện đại, thông minh, dẫn dắt và tạo hiệu ứng lan toả, liên kết vùng đô thị; có mức sống và chất lượng cuộc sống cao; kinh tế, văn hoá, xã hội phát triển toàn diện, đặc sắc và hài hoà.
Thúc đẩy phát triển các đô thị vệ tinh, thành phố trực thuộc thành phố; quản lý chặt chẽ việc phát triển nhà ở cao tầng tại khu vực trung tâm; rà soát và triển khai đồng bộ các chương trình cải tạo, chỉnh trang tái thiết đô thị.
Đối với nhiệm vụ này, Bí thư Thành ủy Hà Nội Đinh Tiến Dũng cho biết, Hà Nội đang trong quá trình lập Điều chỉnh tổng thể Quy hoạch chung Thủ đô đến năm 2045 và tầm nhìn đến năm 2065.
Theo đó, trong quá trình thực hiện, Bí thư Thành ủy Hà Nội đã yêu cầu lập Điều chỉnh tổng thể Quy hoạch chung Thủ đô phải bảo đảm định hướng "Văn hiến - Văn minh - Hiện đại"; kế thừa các định hướng cơ bản của Quy hoạch chung xây dựng Thủ đô Hà Nội đến năm 2030 và tầm nhìn đến năm 2050 đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt tại Quyết định số 1259/QĐ-TTg ngày 26/7/2011, đảm bảo phù hợp với nghiên cứu định hướng Quy hoạch tổng thể quốc gia, Quy hoạch vùng đồng bằng sông Hồng, quy hoạch các ngành quốc gia, chiến lược phát triển kinh tế - xã hội của Thủ đô, Quy hoạch Thủ đô Hà Nội thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050.
Đồng thời, phải khai thác được hiệu quả các điều kiện tự nhiên; giữ gìn bản sắc văn hóa; từng bước nâng cao chất lượng đô thị và nông thôn; đồng bộ giữa xây dựng mới và cải tạo, chỉnh trang, bảo tồn, phát huy giá trị di sản văn hóa; hài hòa giữa phát triển kinh tế với văn hóa - xã hội, bảo vệ môi trường thích ứng biến đổi khí hậu; đảm bảo an ninh quốc phòng.
Phát huy hiệu quả mọi nguồn lực xây dựng hệ thống cơ sở hạ tầng xã hội và hạ tầng kỹ thuật đồng bộ, hiện đại; tập trung ưu tiên các dự án hạ tầng giao thông và hạ tầng số theo các chiến lược, mô hình phát triển kinh tế Thủ đô và của vùng Thủ đô.
Quy hoạch Thủ đô: Phát triển Thủ đô "Văn hiến - Văn minh - Hiện đại"
TP. Hà Nội hiện đang tổ chức lập Quy hoạch Thủ đô thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2045, theo Phó Chủ tịch UBND TP. Hà Nội Hà Minh Hải, việc tổ chức lập Quy hoạch Thủ đô nhằm tổ chức, phân bổ, sắp xếp không gian phát triển các hoạt động kinh tế-xã hội, quốc phòng, an ninh gắn với phát triển kết cấu hạ tầng, sử dụng tài nguyên và bảo vệ môi trường nhằm khai thác, huy động, sử dụng hiệu quả các nguồn lực xây dựng và phát triển Thủ đô "Văn hiến - Văn minh - Hiện đại".
Theo Phó Chủ tịch Hà Minh Hải, Hà Nội đang tập trung quyết liệt để phấn đấu hoàn thành việc lập quy hoạch Thủ đô theo tiến độ đề ra.
UBND Thành phố thành lập và kiện toàn Ban Chỉ đạo Thành phố chỉ đạo tổ chức lập Quy hoạch và Điều chỉnh tổng thể Quy hoạch chung xây dựng Thủ đô; giao Viện Nghiên cứu phát triển kinh tế - xã hội Hà Nội là cơ quan lập quy hoạch; thành lập và kiện toàn Tiểu Ban chỉ đạo lập Quy hoạch Thủ đô; ban hành các Kế hoạch triển khai lập Quy hoạch Thủ đô để quản lý, điều hành triển khai các bước theo quy định.
UBND Thành phố đã tổ chức Hội nghị trực tuyến chỉ đạo công tác lập Quy hoạch Thủ đô đối với các sở, ngành Thành phố; chỉ đạo các sở, ngành, UBND các quận, huyện, thị xã triển khai đánh giá, rà soát công tác quy hoạch thuộc ngành, lĩnh vực, địa bàn theo chức năng, nhiệm vụ quản lý nhà nước, chuẩn bị các nội dung, kế hoạch để phối hợp với cơ quan lập Quy hoạch Thủ đô. Bước đầu, các đơn vị đã có báo cáo rà soát công tác lập quy hoạch của ngành, địa bàn phụ trách để tiếp tục triển khai bước cụ thể và chi tiết hơn (lập các phương án quy hoạch để tích hợp vào Quy hoạch Thủ đô).
Lãnh đạo UBND Thành phố đã chủ trì tổ chức hơn 40 cuộc họp để triển khai công tác chuẩn bị lập quy hoạch Thủ đô; mời các chuyên gia, nhà khoa học đầu ngành trên các lĩnh vực kinh tế vĩ mô, văn hóa, tổ chức không gian, là những người có uy tín, chuyên môn cao, đặc biệt là rất có tâm huyết đối với sự nghiệp hoạch định, tổ chức phát triển Thủ đô để tham vấn cho Chủ tịch UBND Thành phố, Ban Chỉ đạo, Tiểu Ban Chỉ đạo lập Quy hoạch Thủ đô các nội dung liên quan đến công tác tổ chức lập Quy hoạch Thủ đô.
Hà Nội đang tiếp tục tổ chức các tọa đàm, hội thảo xin ý kiến các chuyên gia, nhà khoa học, nhà quản lý về các nội dung liên quan đến QHTĐ (từ tháng 6-9/2023); tiếp tục các buổi làm việc; khảo sát và thu thập thông tin, cơ sở dữ liệu về quy hoạch phục vụ lập QHTĐ (trong tháng 8/2023); tích hợp các nội dung đề xuất về quan điểm và mục tiêu chủ yếu, các định hướng ưu tiên, các phương án phát triển của ngành, lĩnh vực, địa bàn của các đơn vị vào quy hoạch Thủ đô…
Với sự chỉ đạo quyết liệt của Bí thư Thành ủy, Chủ tịch UBND Thành phố, sự quyết tâm của cả hệ thống chính trị, sự tâm huyết, trách nhiệm của các chuyên gia, sự vào cuộc của các sở, ngành, địa phương, Phó Chủ tịch Hà Minh Hải cho biết, Hà Nội sẽ bảo đảm tiến độ, chất lượng tốt, đáp ứng yêu cầu theo quy định để trình cấp có thẩm quyền phê duyệt.
Xây dựng và phát triển Thủ đô "Văn hiến - Văn minh - Hiện đại" - Ảnh: VGP/GH
Luật Thủ đô (sửa đổi): Xây dựng cơ chế đặc thù, vượt trội để Thủ đô phát triển
Theo Chủ tịch UBND TP. Hà Nội Trần Sỹ Thanh, việc xây dựng Luật Thủ đô (sửa đổi) nhằm khắc phục những khó khăn, hạn chế, bất cập trong xây dựng, phát triển, quản lý Thủ đô thời gian qua, những điểm hạn chế, không phù hợp của Luật Thủ đô năm 2012.
Đồng thời, Luật Thủ đô (sửa đổi) tiếp tục hoàn thiện cơ sở pháp lý; xây dựng cơ chế đặc thù, vượt trội, đi trước, mở đường, tạo thể chế thuận lợi để xây dựng, phát triển Thủ đô Hà Nội xứng tầm với vị trí, vai trò, trách nhiệm là trung tâm đầu não chính trị - hành chính quốc gia, trái tim của cả nước; trung tâm lớn về kinh tế, văn hoá, giáo dục và đào tạo, khoa học và công nghệ và hội nhập quốc tế; có vai trò lan tỏa, thúc đẩy Vùng Thủ đô, vùng đồng bằng Sông Hồng, vùng kinh tế trọng điểm Bắc Bộ và cả nước cùng phát triển.
Với mục tiêu đó, Luật Thủ đô được xây dựng theo 5 quan điểm: Thứ nhất là thể chế hóa đầy đủ các chủ trương, nhiệm vụ, giải pháp của Đảng về xây dựng, phát triển Thủ đô.
Thứ hai là quy định các cơ chế, chính sách đặc thù, vượt trội cho Thủ đô phải bảo đảm phù hợp với chủ trương, đường lối của Đảng và tuân thủ Hiến pháp năm 2013. Luật Thủ đô cần được đặt trong tổng thể hệ thống pháp luật.
Thứ 3, Luật Thủ đô (sửa đổi) bám sát 09 nhóm chính sách trong Đề nghị xây dựng Luật Thủ đô (sửa đổi) đã được Chính phủ thông qua.
Thứ 4, đồng thời với việc phân quyền mạnh mẽ cho Hà Nội nhằm tạo sự chủ động, sáng tạo, cần quy định tương ứng trách nhiệm của Hà Nội, cũng như cơ chế kiểm tra, giám sát việc thực hiện quyền hạn, nhiệm vụ của các cấp chính quyền Thành phố.
Thứ năm là kế thừa, phát triển các quy định đã được thực tiễn kiểm nghiệm tốt của Luật Thủ đô năm 2012, cơ chế thí điểm theo Nghị quyết số 97/2019/QH14, Nghị quyết số 115/2020/QH14, Nghị quyết số 160/2021/QH14 của Quốc hội; rà soát, tiếp thu các cơ chế, chính sách đặc thù đang thí điểm cho các tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương mà phù hợp với Thủ đô để đưa vào dự thảo Luật. Theo sát quá trình chỉnh lý, hoàn thiện các Luật có liên quan đang được sửa đổi, bổ sung (Luật Đất đai, Luật Nhà ở, Luật Kinh doanh bất động sản...) để lựa chọn những vấn đề đặc thù, chưa được quy định để hoàn thiện dự thảo Luật Thủ đô.
Gần đây nhất, làm việc với Ban Thường vụ Thành ủy Hà Nội, Ủy viên Bộ Chính trị, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ nhấn mạnh: "Các quy định của Luật Thủ đô cần được xây dựng theo hướng phân quyền mạnh mẽ, đổi mới mô hình quản trị, nâng cao tính tự chủ, tự chịu trách nhiệm của chính quyền Thủ đô trên tất cả các mặt của đời sống kinh tế - xã hội", Chủ tịch Quốc hội nhấn mạnh.
Chủ tịch Quốc hội cũng lưu ý, dự án Luật Thủ đô (sửa đổi) phải cụ thể hóa được 9 nhóm chính sách đã được Chính phủ trình Quốc hội khi đề nghị bổ sung dự án Luật này vào Chương trình xây dựng luật, pháp lệnh năm 2023.
Theo đó, nội dung và phạm vi điều chỉnh của Luật sửa đổi sẽ rộng hơn so với Luật hiện hành, quy định về: vị trí, vai trò của Thủ đô; tổ chức chính quyền Thủ đô theo hướng tinh gọn, hợp lý, hiện đại, hoạt động hiệu lực, hiệu quả; các cơ chế đặc thù trong xây dựng, phát triển, quản lý và bảo vệ Thủ đô; cơ chế tài chính, ngân sách và huy động nguồn lực đầu tư phát triển Thủ đô; cơ chế, chính sách liên kết, phát triển vùng Thủ đô trở thành khu vực phát triển nhanh, bền vững về kinh tế - xã hội, xanh, văn minh, năng động, trở thành khu vực trọng điểm.