Ngày 12/12/2024, tại Hà Nội, Bộ Xây dựng tổ chức Hội đồng nghiệm thu kết quả thực hiện Dự án sự nghiệp kinh tế do trường Đại học Kiến trúc Hà Nội thực hiện: “Thiết kế điển hình nhà ở vùng nông thôn đảm bảo yêu cầu thích ứng với biến đổi khí hậu và phòng chống thiên tai: Đồng bằng Sông Cửu Long”. Phó Vụ trưởng Vụ Quy hoạch kiến trúc Hồ Chí Quang - Chủ tịch Hội đồng chủ trì cuộc họp.
Chủ tịch Hội đồng Hồ Chí Quang kết luận cuộc họp
Bảo vệ kết quả thực hiện dự án trước Hội đồng, ThS.KTS Đặng Ngọc Anh nêu lý do, sự cần thiết thực hiện dự án, đồng thời cho biết, mục tiêu của dự án nhằm cụ thể hóa khoản c, Điều 6 Luật Kiến Trúc: Xây dựng mẫu thiết kế kiến trúc đáp ứng tiêu chí bền vững, thân thiện với môi trường, thích ứng với biến đổi khí hậu và phòng, chống thiên tai; sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả; cụ thể hóa khoản 4, Điều 10, Luật Kiến Trúc (Yêu cầu về quản lý kiến trúc: Không tác động tiêu cực đến cảnh quan thiên nhiên, di tích lịch sử - văn hóa, công trình kiến trúc có giá trị và môi trường sinh thái); cụ thể hóa khoản 2, Điều 11, Luật Kiến trúc (Yêu cầu đối với kiến trúc đô thị, kiến trúc nông thôn: Bảo đảm kế thừa giá trị kiến trúc truyền thống, bản sắc văn hóa dân tộc; ưu tiên sử dụng vật liệu xây dựng địa phương và giải pháp kỹ thuật xây dựng tiên tiến; bảo đảm tiêu chuẩn về nhà ở, không gian sống, không gian văn hóa phù hợp với điều kiện tự nhiên, tập quán sinh hoạt, thuần phong mỹ tục của cộng đồng các dân tộc).
Đối tượng thiết kế điển hình: Nhà ở nông thôn Đồng bằng Sông Cửu Long tại 3 tiểu vùng sinh thái chính: Nhà ở nông thôn tại tiểu vùng ngập sâu (bao gồm các tỉnh Long An, Đồng Tháp, An Giang và Tiền Giang, thuộc vùng Đồng Tháp Mười và một phần Tứ giác Long Xuyên); Nhà ở nông thôn tại tiểu vùng giữa (bao gồm các tỉnh Cần Thơ, tỉnh Vĩnh Long và một phần các tỉnh An Giang, Kiên Giang, Sóc Trăng, Hậu Giang, Đồng Tháp, Bến Tre, Tiền Giang); Nhà ở nông thôn tại tiểu vùng ven biển (bao gồm các tỉnh Cà Mau, Bạc Liêu, Trà Vinh và một phần các tỉnh Kiên Giang, Sóc Trăng, Hậu Giang, Bến Tre, Tiền Giang).
Nhóm hoàn thành các sản phẩm bao gồm: Báo cáo tổng hợp với các nội dung: Tập báo cáo khảo sát về nhà ở nông thôn Đồng bằng Sông Cửu Long với biển đổi khí hậu và thiên tai; Tập các nghiên cứu cơ bản, điển hình hóa bộ phận công trình của nhà ở ứng phó từng dạng thiên tai, biến đổi khí hậu tại khu vực nghiên cứu; Tập Nhiệm vụ thiết kế; Thiết kế điển hình.
Dự án nghiên cứu tổng quan về nhà ở thích ứng với biến đổi khí hậu và thiên tai các nước trên thế giới, Việt Nam và các nghiên cứu đang có tại Việt Nam, tổng kết các công trình nghiên cứu trong và ngoài nước có liên quan. Bên cạnh đó, dự án khảo sát, phân tích đánh giá các kinh nghiệm truyền thống của người dân Đồng bằng Sông Cửu Long về ứng phó, chống lũ lụt, chống bão từ đó rút ra các bài học để áp dụng vào đề tài.
Kết thúc quá trình nghiên cứu, Dự án kiến nghị Nhà nước cần có chính sách cụ thể hơn trong lĩnh vực nhà ở nông thôn thích ứng với biến đổi khí hậu, nước biển dâng đối với các tỉnh thành vùng Đồng bằng Sông Cửu Long; cần bổ sung vào Bộ tiêu chí quốc gia nông thôn mới, đưa ra bộ tiêu chuẩn hay các quy chuẩn về kiến trúc nhà ở nông thôn thích ứng với biến đổi khí hậu, đặc biệt là thích ứng nước biển dâng cho khu vực này trong giai đoạn tới; cần có những chính sách thích hợp trong nông nghiệp như quy hoạch đồng ruộng, chuyển đổi sinh kế khu vực ven biển phù hợp với sự nhiễm mặn của nước cũng như đất.
Bên cạnh đó, dự án cũng khuyến nghị người dân Đồng bằng Sông Cửu Long cần có trách nhiệm bảo vệ và duy trì hệ sinh thái tự nhiên bền vững nơi cư trú và nơi sinh kế của mình trước quá trình biến đổi khí hậu; cần gìn giữ và phát huy các kinh nghiệm truyền thống có giá trị về nhà ở nông thôn truyền thống; Bộ Xây dựng cho phép nhóm đề tài tiếp tục nghiên cứu sổ tay hướng dẫn xây dựng nhà ở thích ứng biến đổi khí hậu và thiên tai, nâng cao chất lượng xây dựng nhà ở cho người dân vùng Đồng bằng Sông Cửu Long; tiếp tục nghiên cứu lựa chọn và xây dựng thực nghiệm mẫu nhà tại địa phương.
Tại cuộc họp, các chuyên gia, thành viên Hội đồng nhất trí với lý do, sự cần thiết thực hiện dự án, đồng thời đánh giá nhóm nghiên cứu đã có nhiều cố gắng, nỗ lực trong việc thực hiện các nhiệm vụ theo đề cương được duyệt; hồ sơ nghiệm thu đầy đủ, tuân thủ đúng các quy định hiện hành; Báo cáo tổng hợp có thông tin phong phú, logics, đảm bảo chất lượng.
Theo Hội đồng, nhóm nghiên cứu cần làm rõ hơn tính khả thi của các thiết kế điển hình, bên cạnh đó, chỉ nên điển hình hóa những bộ phận chính của ngôi nhà, các yếu tố còn lại nên để mở để người dân hoàn thiện ngôi nhà theo phong tục, tập quán của địa phương; bổ sung phương pháp nghiên cứu; mạnh dạn đưa ra những đề xuất về cơ chế, chính sách phát triển nhà ở nông thôn cho khu vực Đồng bằng Sông Cửu Long nói riêng, toàn quốc nói chung.
Kết luận cuộc họp, Chủ tịch Hội đồng Hồ Chí Quang tổng hợp những ý kiến đóng góp của các chuyên gia, thành viên Hội đồng, đồng thời bổ sung một số ý kiến và đề nghị nhóm nghiên cứu tiếp thu đầy đủ, khẩn trương chỉnh sửa, biên tập, nâng cao hơn nữa chất lượng Báo cáo tổng kết dự án; hoàn thiện hồ sơ dự án để thực hiện các bước tiếp theo theo quy định.