Viện Vật liệu xây dựng (VIBM) vừa tổ chức hội thảo chuyên đề “Dự thảo kế hoạch thực hiện kinh tế tuần hoàn trong lĩnh vực sản xuất vật liệu xây dựng”, thuộc nhiệm vụ “Điều tra, khảo sát, đánh giá tiềm năng, đề xuất lộ trình và giải pháp thực hiện kinh tế tuần hoàn trong lĩnh vực sản xuất vật liệu xây dựng”.
Hội thảo được tổ chức nhằm công bố kết quả nghiên cứu bước đầu, đồng thời tiếp thu ý kiến đóng góp từ các chuyên gia, nhà quản lý và doanh nghiệp, hướng tới hoàn thiện dự thảo kế hoạch triển khai kinh tế tuần hoàn trong toàn ngành vật liệu xây dựng.
Hội thảo có sự tham gia của đông đảo chuyên gia đầu ngành trong các lĩnh vực biến đổi khí hậu, năng lượng, tăng trưởng xanh và vật liệu xây dựng đến từ trường đại học, viện nghiên cứu trong nước và quốc tế.
Phát biểu khai mạc, TS. Nguyễn Quang Hiệp - Viện trưởng VIBM cho biết, việc xây dựng kế hoạch thực hiện kinh tế tuần hoàn trong lĩnh vực sản xuất vật liệu xây dựng có ý nghĩa đặc biệt quan trọng trong bối cảnh Việt Nam đang đẩy mạnh thực hiện Chiến lược quốc gia về tăng trưởng xanh và mục tiêu phát thải ròng bằng “0” (Net Zero) vào năm 2050.
Quang cảnh hội thảo
Việc chuyển đổi mô hình sản xuất theo hướng tuần hoàn không chỉ giúp giảm thiểu phát thải khí nhà kính và chất thải rắn, mà còn thúc đẩy đổi mới công nghệ, nâng cao hiệu quả sử dụng tài nguyên, năng lượng và gia tăng giá trị sản phẩm vật liệu xây dựng. Đây là một trong những nhiệm vụ trọng tâm, góp phần cụ thể hóa các định hướng phát triển bền vững của Bộ Xây dựng trong giai đoạn 2025 - 2035.
Tại hội thảo, ThS. Nguyễn Thị Tâm, đại diện nhóm thực hiện nhiệm vụ trình bày báo cáo “Dự thảo Quyết định ban hành kế hoạch thực hiện kinh tế tuần hoàn trong lĩnh vực sản xuất vật liệu xây dựng”. Theo đó, dự thảo kế hoạch đề xuất các mục tiêu cụ thể gồm: giảm khai thác và sử dụng các nguồn tài nguyên không tái tạo; tăng hiệu quả sử dụng nguyên, nhiên liệu và năng lượng trong sản xuất; giảm phát thải khí nhà kính; tăng tỷ lệ tái chế, tái sử dụng chất thải, giảm lượng chất thải chôn lấp; đồng thời, khuyến khích phát triển các mô hình sản xuất thân thiện môi trường, tiết kiệm tài nguyên và năng lượng.
Dự thảo cũng nêu rõ định hướng huy động nguồn lực xã hội cho quá trình chuyển đổi, trong đó nhấn mạnh việc thúc đẩy tín dụng xanh, trái phiếu xanh và các nguồn vốn hợp pháp khác nhằm hỗ trợ doanh nghiệp đầu tư đổi mới công nghệ, ứng dụng sản xuất sạch hơn, tăng khả năng cạnh tranh của sản phẩm vật liệu xanh trên thị trường. Bên cạnh đó, kế hoạch đặt trọng tâm vào việc đảm bảo tính minh bạch và công khai thông tin thông qua hệ thống cơ sở dữ liệu số hóa về vật liệu xây dựng bền vững, hỗ trợ hoạt động giám sát, đánh giá, cấp chứng nhận và quản lý rủi ro môi trường trong toàn chuỗi giá trị sản xuất.
Các đại biểu tham dự hội thảo đã tập trung thảo luận, đóng góp nhiều ý kiến tâm huyết về định hướng, giải pháp và các chương trình hành động cụ thể để hiện thực hóa mô hình kinh tế tuần hoàn trong lĩnh vực vật liệu xây dựng.
Nhiều ý kiến cho rằng, việc tái chế, tái sử dụng phế thải công nghiệp như tro bay, xỉ thép, bùn đỏ, bã thải gốm sứ… cần được xem là ưu tiên hàng đầu nhằm giảm phát thải, tiết kiệm chi phí xử lý và tận dụng tối đa tài nguyên thứ cấp. Đồng thời, cần sớm ban hành bộ tiêu chí, hướng dẫn kỹ thuật và các tiêu chuẩn quốc gia cho sản phẩm vật liệu tái chế, tạo hành lang pháp lý thuận lợi để doanh nghiệp mạnh dạn đầu tư và đổi mới.
Các chuyên gia cũng đề xuất Bộ Xây dựng và Viện Vật liệu xây dựng tăng cường phối hợp với các bộ, ngành liên quan nhằm xây dựng cơ chế khuyến khích doanh nghiệp tham gia chuỗi tuần hoàn, từ khâu khai thác nguyên liệu đến tiêu thụ sản phẩm. Đặc biệt, cần có cơ chế tài chính ưu đãi cho các doanh nghiệp đầu tư đổi mới dây chuyền sản xuất theo hướng giảm tiêu hao năng lượng, sử dụng nhiên liệu thay thế và giảm phát thải CO₂ - những yếu tố quyết định để ngành vật liệu xây dựng Việt Nam tiến tới phát triển xanh và hội nhập quốc tế.
Kết luận hội thảo, TS. Nguyễn Quang Hiệp đánh giá cao nỗ lực của nhóm nghiên cứu trong việc xây dựng dự thảo kế hoạch bài bản, khoa học và toàn diện, đồng thời ghi nhận các ý kiến đóng góp xác đáng của các chuyên gia, nhà quản lý và doanh nghiệp. Viện trưởng đề nghị nhóm thực hiện nhiệm vụ tiếp thu đầy đủ các góp ý, tiếp tục hoàn thiện báo cáo, bảo đảm chất lượng, tiến độ và tính khả thi cao để trình Bộ Xây dựng xem xét, ban hành trong thời gian tới.
Hội thảo chuyên đề “Dự thảo kế hoạch thực hiện kinh tế tuần hoàn trong lĩnh vực sản xuất vật liệu xây dựng” đã diễn ra thành công, khẳng định vai trò tiên phong của Viện Vật liệu xây dựng trong nghiên cứu, đề xuất và triển khai các mô hình phát triển bền vững. Kết quả hội thảo góp phần quan trọng vào việc định hình chiến lược phát triển ngành vật liệu xây dựng theo hướng xanh, tuần hoàn, giảm phát thải và thân thiện với môi trường, phù hợp với mục tiêu phát triển kinh tế bền vững của Việt Nam.