Cụ thể, ngày 18/3, Bộ Xây dựng đã có báo cáo đánh giá tình hình thực hiện Chương trình Phát triển VLXKN theo Quyết định số 567/QĐ-TTg ngày 28/4/2010 (gọi tắt là QĐ 567) và Chỉ thị số 10/CT-TTg ngày 28/11/2012 của Thủ tướng Chính phủ (gọi tắt là Chỉ thị 10). Báo cáo cho biết: Nếu chỉ tính 3 chủng loại sản phẩm chính là gạch xi măng cốt liệu, gạch bê tông khí chưng áp và gạch bê tông bọt thì Chương trình đã vượt mục tiêu đề ra cả về công suất thiết kế và chủng loại, với tổng công suất đạt khoảng 6,5 tỷ viên QTC/năm, chiếm 29% so với tổng sản lượng vật liệu xây năm 2014. Trong đó, tỷ lệ gạch nhẹ đã đạt 21%. Tính đến cuối năm 2014, tổng giá trị các DN đã đầu tư sản xuất VLXKN đạt khoảng 6.100 tỷ đồng, trong đó, gần 1.200 tỷ đồng sản xuất gạch nhẹ.
Có thể nói, từ khi Chương trình 567 được ban hành đến nay, đã có nhiều công ty đầu tư nghiên cứu công nghệ sản xuất và chế tạo dây chuyền thiết bị để sản xuất gạch xi măng cốt liệu với công suất lớn, có mức độ cơ giới hóa và tự động hóa cao. Theo thống kê, trên cả nước đã đầu tư 1.500 dây chuyền có công suất dưới 7 triệu viên/năm, và trên 100 dây chuyền có công suất từ 7 - 40 triệu viên/năm; cả nước đã có 12 dự án sản xuất gạch bê tông khí chưng áp đi vào sản xuất, với giá trị khoảng 1.000 tỷ đồng; 17 dây chuyền sản xuất gạch bê tông bọt giá trị 120 tỷ đồng.
Đáng chú ý, tại một số địa phương có nguồn nguyên liệu dồi dào như Quảng Ninh, Hải Phòng, Hà Nam... các DN đã sản xuất gạch block với nhiều quy mô công suất khác nhau. Một số DN có tiềm lực, gần thị trường tiêu thụ lớn đã đầu tư dây chuyền sản xuất lớn, đi sâu nghiên cứu công nghệ tạo ra sản phẩm tốt, giá thành hạ. Năm 2011, đa số các dây chuyền đã sản xuất hết công suất, tổng sản lượng đạt khoảng 4,8 tỷ viên QTC. Đặc biệt, một số tỉnh tuy điều kiện về nguyên liệu để phát triển VLXKN còn hạn chế, song các cấp chính quyền đã chỉ đạo quyết liệt để VLXKN phát triển mạnh mẽ như Hưng Yên, Thái Bình, Hà Nam...
Tuy nhiên, bên cạnh những kết quả đạt được, một số địa phương vẫn chưa thực sự quan tâm đến Chương trình, đơn cử như tại tỉnh Bình Thuận - địa phương có sẵn nguồn nguyên liệu để sản xuất VLXKN và đã có nhà đầu tư sản xuất, nhưng tỉnh vẫn xin lùi thời hạn thực hiện. Hay tại tỉnh Bến Tre, khi chưa xác định rõ nguyên nhân gây ra sự cố nứt tường bởi sử dụng VLXKN, UBND tỉnh đã chỉ đạo thay đổi VLXKN bằng vật liệu nung.
Bên cạnh đó, nhận thức của nhà đầu tư, tư vấn thiết kế, nhà thầu, người tiêu dùng về VLXKN còn chưa đầy đủ, chưa hiểu biết nhiều về sản phẩm VLXKN nói riêng và bê tông khí nói chung, không nắm bắt được các quy định của Nhà nước nên chủ đầu tư đã không thiết kế sử dụng VLXKN theo quy định như: công trình trụ sở văn phòng làm việc không thường xuyên các cơ quan Quốc hội tại Đà Nẵng, trụ sở Cục thuế TP Đà Nẵng, công trình chung cư Nguyễn Kim tại TP HCM...
Ngoài ra, không thể không thừa nhận một thực tế, do các nhà đầu tư còn thiếu kinh nghiệm, nguồn vốn còn hạn chế nên phần lớn chỉ nhập những dây chuyền công nghệ với trình độ trung bình, thiếu đồng bộ; công tác chuyển giao công nghệ, kỹ thuật sản xuất và tiếp thu công nghệ chưa tốt; đội ngũ cán bộ, công nhân kỹ thuật chưa được đào tạo chu đáo; các nhà máy phải vừa sản xuất vừa điều chỉnh... do đó ít nhiều ảnh hưởng đến chất lượng sản phẩm khi đưa vào công trình.
Tuy nhiên, Bộ Xây dựng khẳng định, việc sử dụng VLXKN thay thế gạch đất sét nung là vấn đề mới, khó khăn, phức tạp và cần kiên định thực hiện với nhiều giải pháp quyết liệt trong thời gian tới.
Theo Báo Xây dựng điện tử