Tuy nhiên lộ trình này khó thành hiện thực tại Hải Phòng, bởi theo thống kê của Sở Xây dựng Hải Phòng thì địa phương này có 7 doanh nghiệp sản xuất VLXKN nhưng đang phải hoạt động cầm chừng hoặc phải tạm dừng sản xuất vì sản phẩm làm ra tiêu thụ chậm.
Mức tiêu thụ gần như bằng “không”
Ông Mai Xuân Vinh - Trưởng phòng VLXD Sở Xây dựng Hải Phòng cho biết: Hải Phòng có 7 doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực VLXKN, hưởng ứng Chương trình phát triển VLXKN của Chính phủ, một số doanh nghiệp đã đầu tư dây chuyền sản xuất gạch không nung hàng tỷ đồng. Nhưng đến nay, các doanh nghiệp này đều ở trong tình trạng hoạt động cầm chừng hoặc tạm dừng do sản phẩm làm ra không bán được, mức tiêu thụ chậm đặc biệt là sản phẩm GKN gần như bằng “không”.
Ông Đỗ Văn Tự - Phó Giám đốc Cty CP cơ khí và VLXD Thanh Phúc cho biết: Cty có các sản phẩm VLKN là gạch lát hè và gạch xây dựng, nhưng hiện tại chỉ có sản phẩm gạch lát hè là làm ra đến đâu tiêu thụ hết đến đấy, còn dây chuyền sản xuất gạch xây không hoạt động do từ đầu năm đến nay, Cty không nhận được đơn hàng nào. Ông Tự cho biết thêm, Cty là đơn vị đi đầu ở Việt Nam chế tạo và cung cấp dây chuyền sản xuất GKN công suất 15.000 viên/năm cho các doanh nghiệp sản xuất GKN. Chi phí cho một dây chuyền như thế thường là 2,5 đến 3 tỷ đồng rẻ gấp 6 lần so với dây chuyền gạch nung có cùng công suất. Tại thị trường Hải Phòng tiêu thụ GKN gặp nhiều khó khăn, nhưng các loại máy sản xuất GKN của Cty lại được nhiều địa phương đặt hàng như: Bà Rịa - Vũng Tàu, Cao Bằng, Thanh Hóa, Hà Giang...
Theo thống kê của Phòng VLXD - Sở Xây dựng Hải Phòng, sản phẩm GKN của Cty TNHH MTV Long Thi sau hơn một năm đi vào sản xuất mới tiêu thụ khoảng 7 - 8 triệu viên chỉ bằng khoảng 50% công suất của dây chuyền của Cty này. Sản phẩm làm ra chủ yếu cung cấp cho các công trình trong khu nghiệp VSIP (Thủy Nguyên), một số đơn vị quân đội tại An Dương, Hồng Bàng, Kiến An...
Không được may mắn như Cty Long Thi, dây chuyền sản xuất GKN của Cty TNHH Lam Bình đã phải ngừng hoạt động vì không có đơn đặt hàng. Nếu tình trạng này kéo dài chắc Cty Lam Bình khó mà trụ nổi.
Chưa coi trọng sản phẩm thân thiện môi trường
Sử dụng VLXKN có nhiều ưu điểm như GKN có hình dáng và kích thước vuông thành sắc cạnh, không cong vênh, nên sử dụng vữa ít hơn, tường phẳng, mạch vữa nhỏ, xây nhanh hơn, đẹp hơn, tiết kiệm hơn. GKN có độ cứng cao, cách nhiệt tốt, có thể thay thế hoàn toàn các loại vật liệu cách nhiệt hiện có trên thị trường, phòng hoả, chống thấm, chống nước, kích thước chuẩn xác,… nâng cao hiệu quả kiến trúc, giảm thiểu được kết cấu cốt thép, rút ngắn thời gian thi công, tích kiệm vữa xây, giá thành hạ.
Nguồn nguyên vật liệu chính làm VLXKN là: đá, cát, vôi, thạch cao, xi măng và bột nhôm,... Các loại nguyên vật liệu này có mặt ở khắp nơi, việc khai thác và sử dụng chúng ít gây tác động đến môi trường tự nhiên. Quá trình sản xuất VLXKN không qua lửa, không sinh ra chất gây ô nhiễm, không tạo ra chất phế thải hoặc chất thải độc hại, bản chất là gạch bê tông.
Thế nhưng tại Hải Phòng, mức tiêu thụ VLXKN còn quá ít. Đến năm 2015, Hải Phòng khó mà đạt kế hoạch thay thế gạch đất sét nung đạt tỷ lệ 20 - 25%. Trao đổi với ông Mai Xuân Vinh - Trưởng phòng VLXD Sở Xây dựng Hải Phòng về vấn đề này được biết: Nguyên nhân tỷ lệ sử dụng VLXKN tại Hải Phòng chưa cao là do các công trình đầu tư công bắt buộc phải sử dụng VLXKN không được đầu tư do chủ trương cắt giảm của Chính Phủ. Thêm nữa do kinh tế khủng hoảng nên các công trình nhà từ 7 tầng trở nên phải sử dụng GKN ở Hải Phòng dường như không có. Hiện nay, Hải Phòng các lò gạch đất sét nung gần như đã dừng hẳn hoạt động. Nhưng người dân vẫn có thói quen dùng gạch đất sét nung nên loại gạch này vẫn được vận chuyển từ Hải Dương và các tỉnh khác về với số lượng lớn.
Ông Vinh cho biết thêm: Thời gian tới nhằm giảm thiểu việc sử dụng gạch đất nung, Sở Xây dựng Hải Phòng sẽ triển khai tập huấn áp dụng các giải pháp xây dựng xanh thân thiện với môi trường, sử dụng VLXKN. Tập trung xóa bỏ toàn bộ lò gạch đất sét nung gây ô nhiễm môi trường theo quyết định 188 của thành phố Hải Phòng. Tuy nhiên để đạt kết quả tốt nhất thì cần phải thực hiện tốt công tác tuyên truyền cho nhân dân hiểu về tính năng và lợi ích khi sử dụng VLXKN. Đồng thời, Nhà nước cần có cơ chế khuyến khích tạo điều kiện cho doanh nghiệp sản xuất VLXKN.
Theo Báo Xây dựng điện tử