Ngày 17/10/2025, tại Thành phố Hồ Chí Minh, Bộ Công thương phối với với các đơn vị liên quan tổ chức Diễn đàn “Sử dụng năng lượng tiết kiệm, hiệu quả: Thành quả và mục tiêu trong kỷ nguyên vươn mình”, nhằm phổ biến thông tin mới về Luật Sử dụng Năng lượng tiết kiệm, hiệu quả vừa được thông qua tại kỳ họp thứ 9 Quốc hội khoá XIV, góp phần cùng Chính phủ hiện thực hoá mục tiêu xây dựng nền kinh tế năng lượng hiệu quả, bền vững và phát thải thấp.
Phát biểu khai mạc diễn đàn, Bà Đỗ Thị Minh Trâm - Phó Cục trưởng Cục Đổi mới sáng tạo, chuyển đổi xanh và khuyến công (Bộ Công thương) cho biết, đến nay Việt Nam đã có gần 15 năm thực thi Luật Sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả, đạt được nhiều kết quả tích cực, nhưng cũng bộc lộ những hạn chế nhất định. Việc sửa đổi Luật lần này không chỉ là yêu cầu pháp lý, mà là động lực mới cho giai đoạn phát triển xanh, gắn với mục tiêu Net Zero vào năm 2050.
Trải qua quá trình nghiên cứu kỹ lưỡng, lấy ý kiến từ doanh nghiệp, chuyên gia và các bộ ngành, dự thảo Luật sửa đổi đã được Quốc hội thông qua ngày 18/6/2025, với nhiều điểm đột phá cả về kỹ thuật pháp lý và nội dung chính sách.
Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả gồm 3 điều, 21 khoản, điều chỉnh 19 điều và bổ sung 1 điều mới, tập trung vào các nhóm chính sách trọng tâm: Nâng cao hiệu lực quản lý nhà nước; phát triển tổ chức dịch vụ năng lượng; thành lập Quỹ thúc đẩy sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả; dán nhãn năng lượng cho vật liệu xây dựng…
“Khi đi vào cuộc sống, Luật sửa đổi và các chính sách mới, doanh nghiệp và người dân sẽ được tạo điều kiện thuận lợi hơn để đầu tư, đổi mới công nghệ, áp dụng các giải pháp tiết kiệm năng lượng thực chất, góp phần nâng cao năng lực cạnh tranh của nền kinh tế và xây dựng một Việt Nam xanh, hiện đại, bền vững” - Bà Đỗ Thị Minh Trâm nhấn mạnh.
Quang cảnh diễn đàn
Theo bà Đỗ Thị Minh Trâm, thông qua diễn đàn lần này, Bộ Công thương mong muốn phổ biến rộng rãi các điểm mới của Luật Sử dụng Năng lượng tiết kiệm và hiệu quả sửa đổi; tiếp nhận ý kiến, kinh nghiệm từ chuyên gia, doanh nghiệp, tổ chức và cộng đồng nhằm triển khai hiệu quả Luật trong thực tiễn; Tiếp tục lan tỏa nhận thức về tiết kiệm năng lượng như một giải pháp thiết yếu để đảm bảo an ninh năng lượng và thực hiện cam kết “Net Zero” vào năm 2050.
Theo thống kê của Bộ Công thương, tính chung giai đoạn 2011-2015, cả nước đã tiết kiệm được 11.261 KTOE năng lượng, tương đương 5,65% tổng tiêu thụ năng lượng quốc gia, góp phần giảm phát thải hàng triệu tấn khí nhà kính. Giai đoạn 2016-2020 đã giúp cả nước tiết kiệm được khoảng 5,65% tổng năng lượng tiêu thụ, tương đương hàng tỷ kWh điện. Từ năm 2020 đến nay, các chương trình sử dụng năng lượng tiếp tục được đẩy mạnh, đặc biệt là tiết kiệm điện với mục tiêu đạt từ 2% tổng sản lượng điện thương phẩm/năm trở lên.
Tại diễn đàn, các đại biểu tại diễn đàn đã chia sẻ nhiều kinh nghiệm và giải pháp thực tiễn về các công trình áp dụng thiết kế thụ động kết hợp công nghệ hiện đại giúp giảm tiêu thụ điện năng, cải thiện điều kiện vi khí hậu cho người sử dụng. Các chương trình dán nhãn năng lượng cũng cho thấy hiệu quả rõ rệt, không chỉ phản ánh hiệu quả kinh tế mà còn khẳng định nỗ lực mạnh mẽ của Việt Nam trong việc giảm phát thải khí nhà kính, đóng góp vào cam kết đạt mức phát thải ròng bằng “0” vào năm 2050.
Bên cạnh những kết quả đạt được, diễn đàn cũng chỉ ra những khó khăn, thách thức trong quá trình thực thi, gồm: nhu cầu năng lượng của nền kinh tế vẫn tăng nhanh, nhất là trong lĩnh vực công nghiệp và làm mát đô thị; chi phí đầu tư ban đầu cho công nghệ xanh còn cao; cơ chế tài chính và chính sách hỗ trợ chưa thật sự hấp dẫn; trong khi nhận thức về tiết kiệm năng lượng ở một số địa phương, doanh nghiệp vẫn còn hạn chế.
Kết luận diễn đàn, đại diện Ban tổ chức cho biết, các ý kiến tại Diễn đàn là cơ sở để Bộ Công thương tổng hợp, nghiên cứu, sớm ban hành các văn bản dưới luật hướng dẫn thi hành chi tiết; xây dựng cơ chế khuyến khích doanh nghiệp đầu tư vào công nghệ tiết kiệm năng lượng; đẩy mạnh tuyên truyền sâu rộng, đổi mới hình thức truyền thông qua các cuộc thi, diễn đàn, hoạt động cộng đồng; tăng cường đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao cho thị trường kiểm toán và tư vấn năng lượng; giám sát thực hiện tại các địa phương, tạo chuyển biến rõ rệt từ trung ương đến địa phương vì mục tiêu phát triển xanh, kinh tế tuần hoàn và an ninh năng lượng bền vững.
Trong thời gian tới, Bộ Công thương sẽ tiếp tục đẩy mạnh công tác quản lý nhà nước về sử dụng năng lượng tiết kiệm, hiệu quả; thúc đẩy xây dựng và áp dụng các tiêu chuẩn năng lượng tối thiểu cho thiết bị, phương tiện; nhân rộng mô hình doanh nghiệp sử dụng năng lượng hiệu quả; đồng thời phối hợp với các tổ chức quốc tế để huy động nguồn vốn, chuyển giao công nghệ tiên tiến phục vụ mục tiêu giảm phát thải. Bộ cũng sẽ khuyến khích các địa phương chủ động xây dựng kế hoạch hành động phù hợp với đặc thù phát triển kinh tế xã hội của từng vùng, gắn kết tiết kiệm năng lượng với chuyển đổi xanh và phát triển kinh tế tuần hoàn.
Diễn đàn “Sử dụng năng lượng tiết kiệm, hiệu quả: Thành quả và mục tiêu trong kỷ nguyên vươn mình” không chỉ là dịp tổng kết kết quả đã đạt được mà còn là bước khởi đầu cho giai đoạn hành động mới, giai đoạn mà việc tiết kiệm năng lượng được xem như một động lực phát triển bền vững, góp phần hiện thực hóa khát vọng xây dựng một nền kinh tế xanh, phát thải thấp và có sức cạnh tranh cao của Việt Nam trong kỷ nguyên hội nhập toàn cầu.