Theo Thông tin từ Ban tổ chức, Lễ mở ký đã đón hơn 2.500 đại biểu đến từ hơn 110 đoàn quốc gia, 150 tổ chức quốc tế khu vực và tư nhân cùng với hơn 50 cơ quan nghiên cứu. Đây là con số vượt dự đoán của Ban Tổ chức, thể hiện sự quan tâm rất rộng rãi và thực chất của cộng đồng quốc tế cũng như bạn bè quốc tế đối với sự kiện lần đầu tiên tại Việt Nam như Lễ mở ký Công ước.
Đồng thời, Lễ mở ký cũng nhận được sự quan tâm rất lớn từ các cơ quan thông tấn báo chí trong và ngoài nước với khoảng 400 phóng viên từ 189 cơ quan báo chí. Sự hiện diện của các cơ quan báo chí đã giúp các sự kiện của Lễ mở ký và hội nghị quốc tế đến với công chúng một cách đầy đủ, toàn diện, nhanh chóng nhất.
Sự kiện tại Hà Nội cũng được truyền hình trực tiếp trên hệ thống WebTV của Liên Hợp Quốc để tăng cơ hội tiếp cận, lan tỏa đến các quốc gia và hệ thống các cơ quan của Liên Hợp Quốc, thông qua các kênh phiên dịch đủ sáu ngôn ngữ. Đây là sự kiện lần đầu tiên Việt Nam được tổ chức với đầy đủ các ngôn ngữ của Liên Hợp Quốc.
Lễ mở ký đã thu hút được 72 nước ký kết Công ước trong hai ngày 25 – 26/10, trong đó có 64 quốc gia đã ký ngay trong phiên ký tại hội trường chính. Sự hưởng ứng Công ước có tầm bao phủ toàn cầu và đồng đều các khu vực địa lý. Trong đó, có 19 quốc gia tại khu vực châu Á - Thái Bình Dương, 21 quốc gia châu Phi, 19 quốc gia ở châu Âu, 12 quốc gia khu vực Mỹ La tinh. Theo thông tin của Liên Hợp Quốc, đây là một trong những Lễ mở ký lớn nhất trong 10 năm qua.
Chủ tịch nước Lương Cường phát biểu tại phiên khai mạc lễ mở ký Công ước Hà Nội
Trước đó, phát biểu tại phiên khai mạc, sáng 25/10, Chủ tịch nước Lương Cường cho biết các hoạt động tội phạm đang gia tăng nhanh chóng về quy mô, mức độ và hậu quả, trở thành thách thức trực diện với an ninh, phát triển của mỗi quốc gia và đời sống của mỗi người dân trong thời đại số. Do vậy, lễ mở ký Công ước hôm nay không chỉ là vinh dự của Việt Nam mà còn là trách nhiệm với cộng đồng quốc tế trong việc góp phần xây dựng và bảo vệ không gian mạng an toàn, bền vững.
Chủ tịch nước Lương Cường nhấn mạnh, Công ước Hà Nội gửi đi ba thông điệp rõ ràng, mang ý nghĩa sâu sắc và lâu dài đối với thế giới. Thứ nhất, khẳng định cam kết kiến tạo một trật tự bảo đảm an toàn, an ninh trong không gian mạng trên cơ sở luật pháp quốc tế; Thứ hai, đề cao tinh thần chia sẻ, đồng hành và hỗ trợ lẫn nhau. Bởi chỉ khi cùng hợp tác, cùng nâng cao năng lực, chúng ta mới có thể bảo vệ không gian mạng ổn định và bền vững; Thứ ba, nhấn mạnh mục tiêu cao cả nhất của mọi nỗ lực là vì người dân, để công nghệ phục vụ đời sống, phát triển, mang lại cơ hội cho tất cả và không ai bị bỏ lại phía sau trong tiến trình số hóa toàn cầu.
"Ba thông điệp đó thể hiện rõ tinh thần cốt lõi của Công ước Hà Nội, một công ước của thượng tôn pháp luật, của hợp tác và của người dân. Đó cũng chính là phương châm mà Việt Nam kiên định theo đuổi trong tiến trình hội nhập quốc tế - Lấy pháp luật làm nền tảng, lấy hợp tác làm động lực, lấy người dân là chủ thể, là trung tâm và là mục tiêu trong mọi nỗ lực", Chủ tịch nước nói.
Đối với Việt Nam, theo Chủ tịch nước, lễ mở ký Công ước Liên hợp quốc về chống tội phạm mạng hôm nay không chỉ là vinh dự mà còn là trách nhiệm với cộng đồng quốc tế. Với chính sách đối ngoại độc lập, tự chủ, hòa bình, hợp tác và phát triển, đa phương hóa, đa dạng hóa là thành viên chủ động, tích cực, có trách nhiệm và tin cậy của cộng đồng quốc tế, hơn 5 năm qua, Việt Nam luôn đồng hành cùng tiến trình đàm phán trong lúc này.
Tổng Thư ký Liên hợp quốc Antonio Guterres phát biểu
Cũng tại phiên khai mạc, Tổng Thư ký Liên hợp quốc Antonio Guterres cho biết, cho đến nay, thế giới vẫn thiếu một khuôn khổ pháp lý chung để thống nhất nỗ lực của các nước. Đây từng là một trở ngại lớn đối với công lý khi kẻ phạm tội ở một quốc gia, nạn nhân ở quốc gia khác và dữ liệu được lưu trữ ở quốc gia thứ ba. Công ước cung cấp một lộ trình rõ ràng để các nhà điều tra và công tố viên cuối cùng có thể vượt qua rào cản này, ông Antonio Guterres nói.
Qua việc tạo ra các nghĩa vụ ràng buộc, Công ước biến các cam kết thành các biện pháp bảo vệ thiết thực, bổ sung cho Hiệp ước vì Tương lai và Thỏa thuận Kỹ thuật số Toàn cầu, nhằm thu hẹp khoảng cách kỹ thuật số và tăng cường hợp tác kỹ thuật số toàn cầu.
Nhấn mạnh lễ ký kết hôm nay là một cột mốc quan trọng trong hành trình chung song đây mới chỉ là bắt đầu; sức mạnh thực sự của Công ước nằm ở việc biến những chữ ký thành hành động, Tổng Thư ký Liên hợp quốc kêu gọi Công ước phải được phê chuẩn và có hiệu lực không chậm trễ. Công ước phải được thực thi một cách hiệu quả, đầy đủ và phải được tất cả các bên tuân thủ và thực hiện mỗi ngày.
Công ước Hà Nội được khởi xướng từ năm 2019, nhằm đáp ứng yêu cầu cấp thiết về một khuôn khổ pháp lý toàn diện để ứng phó với các thách thức an ninh phi truyền thống, biến đổi khí hậu và thúc đẩy phát triển bền vững. Sau 5 năm đàm phán, văn kiện này đã được Đại hội đồng Liên Hợp Quốc thông qua ngày 24/12/2024.
Đại tướng Lương Tam Quang - Bộ trưởng Bộ Công an đại diện Việt Nam ký vào Công ước Liên Hợp Quốc về chống tội phạm mạng
Về kỹ thuật văn bản, ngoài các nội dung chuyên ngành, kỹ thuật máy tính, có 37/68 nội dung Công ước trùng lắp với các quy định hiện hành tại UNTOC, UNCAC, cụ thể là 05 định nghĩa cơ bản tại Điều 2, Điều 3, Điều 5 Chương I (Quy định chung); các Điều 17, 18, 19, 20, 21 của Chương II (Hình sự hóa); toàn bộ Chương III (Quyền tài phán); Điều 31, 32, 33, 34 của Chương IV (Biện pháp tố tụng và thực thi pháp luật); Điều 35, 37, 38, 39, 40, 47, 48, 49, 50, 51, 52 của Chương V (Hợp tác quốc tế); toàn bộ Chương VI (Phòng ngừa), Chương VII (Hỗ trợ kỹ thuật và trao đổi thông tin); Chương VIII (Cơ chế thực thi); Điều 59, 61, 63, 64, 65, 66, 67, 68 của Chương IX (Quy định hiệu lực). Đối với các quy định chuyên ngành, kỹ thuật máy tính, Công ước sử dụng các quy định sẵn có của Công ước Budapest, Công ước Malabo.
Đại diện các nước lên ký Công ước Liên Hợp Quốc về chống tội phạm mạng
So với Công ước chống tội phạm xuyên quốc gia (UNTOC) và Công ước Chống tham nhũng (UNCAC), Công ước chống tội phạm mạng có một số nội dung mới như sau:
Thứ nhất, khẳng định chủ quyền quốc gia trên không gian mạng và trách nhiệm thực hiện hợp tác quốc tế trong phòng, chống tội phạm mạng (như tương trợ tư pháp, điều tra chung, thu hồi tài sản…) gắn với yêu cầu bảo đảm không cản trở các quyền con người cơ bản trên không gian mạng, phù hợp với các cam kết quốc tế của quốc gia về quyền con người (tại Điều 5 & 6).
Thứ hai, quy định thống nhất các thuật ngữ chuyên ngành cơ bản của tội phạm mạng với cập nhật về tiền kỹ thuật số; chuẩn hóa 06 tội danh về tội phạm công nghệ cao và 03 tội danh về lạm dụng trẻ em và ảnh cá nhân; chuẩn hóa 05 biện pháp nghiệp vụ điều tra liên quan đến tiếp cận dữ liệu (bao gồm cả dữ liệu được lưu trữ và dữ liệu trực tuyến) (tại Điều 2, Điều 7-16 chương II, Điều 25-30 Chương III).
Thứ ba, xây dựng mạng lưới liên hệ 24/7 của tất cả các Quốc gia thành viên với các chức năng phù hợp với đấu tranh tội phạm mạng như “phong tỏa” các dữ liệu điện tử trong nước theo yêu cầu, hỗ trợ xử lý các trường hợp khẩn cấp, thu thập các chứng cử điện tử… (Điều 41 Chương V).
Thứ tư, Công ước chỉ có hiệu lực sau khi có 40 nước tham gia và việc thông qua Nghị định thư bổ sung chỉ được thực hiện sau khi có hơn 60 nước đã tham gia Công ước. (Điều 62 và Điều 65 Chương IX).
Đại tướng Lương Tam Quang - Bộ trưởng Bộ Công an phát biểu tại phiên bế mạc
Phát biểu tại phiên bế mạc, Bộ trưởng Bộ Công an Lương Tam Quang cho biết, Lễ mở ký Công ước Hà Nội của Liên Hiệp Quốc về phòng chống tội phạm mạng đã được tiến hành trang trọng, thành công tốt đẹp với đại diện 72 quốc gia đăng ký tham gia công ước. Cùng với Lễ mở ký, Hội nghị cấp cao gồm các phiên thảo luận, các sự kiện bên lề đã diễn ra sôi nổi với nhiều ý kiến sâu sắc, phản ánh khá rõ nét bức tranh tình hình tội phạm mạng trên thế giới, nỗ lực của mỗi quốc gia, mỗi tổ chức, cá nhân và yêu cầu cấp thiết tăng cường hợp tác quốc tế trong phòng chống tội phạm mạng, đưa ra nhiều đề xuất, sáng kiến và cam kết thực hiện hiệu quả Công ước Hà Nội nhằm tạo chuyển biến mạnh mẽ về phòng, chống tội phạm mạng trong thời gian tới.
Theo Bộ trưởng Lương Tam Quang, lễ mở ký đã đạt 3 kết quả đồng thuận, đó là:
Thứ nhất, cùng thống nhất nhận thức rằng, Công ước Hà Nội là bước đi chiến lược có tính lịch sử, thể hiện tầm nhìn, trách nhiệm, nỗ lực chung, tinh thần hợp tác của cộng đồng quốc tế vì một không gian mạng an toàn, tin cậy, vì con người, vì hòa bình và phát triển bền vững.
Công ước Hà Nội đã tạo nền tảng pháp lý cho hợp tác quốc tế, đồng thời khẳng định giá trị của hợp tác đa phương, đối thoại bình đẳng và tôn trọng chủ quyền quốc gia, nhằm đảm bảo không gian mạng thực sự trở thành môi trường hòa bình, công bằng và phát triển bền vững.
Thứ hai, sự hiện diện của đông đảo các quốc gia, tổ chức quốc tế, tổ chức và cá nhân tham dự lễ mở ký cho thấy tinh thần đoàn kết, trách nhiệm, ý chí chính trị và quyết tâm cao của cộng đồng quốc tế trong cuộc chiến tội phạm mạng, mở ra cơ hội mới tăng cường hợp tác, củng cố lòng tin và thúc đẩy tiến bộ chung của nhân loại.
Thứ ba, việc Công ước Hà Nội được thông qua bằng đồng thuận và tổ chức thành công lễ mở ký tại Hà Nội tái khẳng định vai trò trung tâm của Liên Hiệp Quốc, tăng cường hợp tác quốc tế để đối phó với các thách thức toàn cầu, đồng thời thể hiện sự tin tưởng của Liên Hiệp Quốc đối với vai trò, uy tín, năng lực, trách nhiệm của Việt Nam, Bộ Công an Việt Nam trong giải quyết các vấn đề toàn cầu, trước hết là bảo vệ an ninh mạng "vì một không gian mạng công bằng, nhân văn, bền vững".
Vì một tương lai số an toàn, công bằng, nhân văn, Bộ trưởng Lương Tam Quang đề nghị và kêu gọi các quốc gia, các tổ chức và doanh nghiệp tăng cường hợp tác thực thi có hiệu quả Công ước Hà Nội bằng sự đoàn kết và lòng tin chiến lược, bằng tinh thần trách nhiệm, chia sẻ kinh nghiệm, công nghệ và nguồn lực, nhất là hỗ trợ các quốc gia đang phát triển.