Những điểm mới: Trong dự thảo Nghị định sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định số 162/2018/NĐ-CP ngày 30 tháng 11 năm 2018 của Chính phủ quy định về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực hàng không dân dụng (được sửa đổi, bổ sung bởi Nghị định số 123/2021/NĐ-CP ngày 28 tháng 12 năm 2021 của Chính phủ sửa đổi, bổ sung một số điều của các Nghị định quy định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực hàng hải; giao thông đường bộ, đường sắt; hàng không dân dụng về thẩm quyền xử phạt vi phạm hành chính).
Bộ Xây dựng đang xây dựng dự thảo Nghị định sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định số 162/2018/NĐ-CP ngày 30/11/2018 quy định về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực hàng không dân dụng. Dự thảo Nghị định được xây dựng căn cứ trên chính trị, cơ sở pháp lý và thực tiễn nhằm thực hiện chủ trương sắp xếp tổ chức bộ máy nhà nước tinh gọn và phù hợp với tổ chức chính quyền 2 cấp, hệ thống tổ chức của cơ quan kiểm tra, thanh tra; đặc biệt thẩm quyền xử phạt vi phạm hành chính theo quy định của Luật Xử lý vi phạm hành chính, được sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Xử lý vi phạm hành chính năm 2025. Các điểm mới trọng tâm của dự thảo Nghị định tập trung vào việc điều chỉnh thẩm quyền xử phạt, tăng mức phạt tiền với một số hành vi và phân cấp quản lý nhằm nâng cao hiệu quả, hiệu lực của công tác xử phạt và thi hành pháp luật về xử phạt vi phạm hành chính.
1. Để phù hợp với tổ chức bộ máy và thẩm quyền quản lý nhà nước hiện nay, dự thảo Nghị định đã bổ sung nhiều chức danh mới như: Trưởng đoàn thanh tra của Thanh tra Hàng không Việt Nam, Chánh Thanh tra Cục Cảnh sát PCCC và CNCH, Chánh Thanh tra Công an cấp tỉnh, Chánh Thanh tra Bộ Công an; đồng thời bổ sung thẩm quyền áp dụng hình thức xử phạt bổ sung (tước giấy phép, đình chỉ hoạt động), biện pháp khắc phục hậu quả cho các chức danh như: Trưởng đại diện Cảng vụ hàng không, Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp xã, Trưởng đồn công an, Trạm trưởng, Đội trưởng và Trưởng công an cấp xã.
2. Dự thảo Nghị định cũng đã bãi bỏ thẩm quyền xử phạt của các chức danh thuộc đơn vị hành chính cấp huyện nhằm thực hiện chủ trương tổ chức chính quyền địa phương 02 cấp như: bãi bỏ thẩm quyền xử phạt của Chủ tịch UBND cấp huyện và Trưởng công an cấp huyện; bãi bỏ thẩm quyền xử phạt của Trưởng đoàn thanh tra chuyên ngành của Bộ Giao thông vận tải và Chánh Thanh tra Bộ Giao thông vận tải. Ngoài việc bãi bỏ thẩm quyền xử phạt của các chức danh thuộc đơn vị hành chính cấp huyện, dự thảo Nghị định cũng đã cụ thể hóa thẩm quyền của lực lượng Công an nhân dân trong việc chuyển nhiệm vụ bảo đảm an ninh hàng không về Bộ Công an.
3. Dự thảo Nghị định sửa đổi các quy định về thẩm quyền lập biên bản và phối hợp xử lý vi phạm như: bổ sung người có thẩm quyền lập biên bản là người thuộc lực lượng Công an nhân dân và thành viên đoàn kiểm tra chuyên ngành do Bộ trưởng Bộ Xây dựng và Cục trưởng thành lập; sửa đổi quy định về lập biên bản và chuyển giao hồ sơ đối với hành vi xảy ra trên tàu bay, phù hợp với thẩm quyền quản lý nhà nước hiện nay (Bộ Công an quản lý an ninh hàng không; Bộ Xây dựng quản lý lĩnh vực còn lại).
Các quy định sửa đổi, bổ sung lần này trong dự thảo Nghị định không chỉ là một hành động pháp lý mang tính kỹ thuật mà còn là bước tiến quan trọng nhằm hoàn thiện khuôn khổ pháp luật, đáp ứng yêu cầu quản lý nhà nước trong bối cảnh ngành hàng không Việt Nam đang phát triển nhanh chóng và hội nhập quốc tế. Những điểm mới này mang lại nhiều lợi ích thiết thực trong việc tập trung vào tăng cường tính răn đe, chuyên môn hóa quản lý và nâng cao hiệu quả thi hành pháp luật. Việc bổ sung thẩm quyền tước quyền sử dụng giấy phép có thời hạn hoặc đình chỉ hoạt động có thời hạn cho các chức danh cấp cơ sở như Trưởng đại diện Cảng vụ, Trưởng công an cấp xã là một giải pháp phòng ngừa hiệu quả. Điều này cho phép các cơ quan chức năng này ngừng ngay lập tức hoạt động tiềm ẩn rủi ro, không cần chờ đợi thủ tục hành chính phức tạp lên cấp trên, từ đó ngăn chặn kịp thời các sự cố về an ninh và an toàn hàng không. Các quy định sửa đổi, bổ sung này cũng nhằm xử lý các nội dung chồng chéo, phân tán trách nhiệm trong dự thảo Nghị định theo nguyên tắc chuyên môn hóa, tinh gọn bộ máy để đảm bảo sự phân công quản lý nhà nước: Bộ Công an chịu trách nhiệm chính về an ninh hàng không, Bộ Xây dựng chịu trách nhiệm chính về an toàn hàng không.
- Với việc tinh gọn bộ máy quản lý địa phương, dự thảo Nghị định đã bãi bỏ thẩm quyền của cấp huyện (Chủ tịch UBND cấp huyện, Trưởng công an cấp huyện). Đây là hành động thiết thực nhằm thực hiện chủ trương tổ chức chính quyền địa phương hai cấp và tránh chồng chéo thẩm quyền giữa cấp tỉnh/thành phố và cấp xã, giúp đẩy nhanh quá trình xử phạt, giảm bớt khâu trung gian, tập trung nguồn lực vào cơ quan quản lý chuyên ngành. Đồng thời, việc phân cấp thẩm quyền xuống các cấp cơ sở giúp công tác xử phạt vi phạm hành chính được nhanh chóng, kịp thời và hiệu quả hơn, phù hợp với đặc thù của hoạt động hàng không. Với việc xử lý "Nóng" tại chỗ thông qua việc tăng thẩm quyền xử phạt và biện pháp khắc phục hậu quả cho Trưởng đại diện Cảng vụ hàng không cho phép có đủ công cụ để giải quyết dứt điểm các vi phạm ngay lập tức, quy định này đặc biệt quan trọng trong môi trường cảng hàng không đòi hỏi tốc độ xử lý cao. Ngoài ra với các quy định bổ sung thẩm quyền lập biên bản vi phạm hành chính cho người thuộc lực lượng Công an nhân dân đang thi hành công vụ, nhiệm vụ và thành viên đoàn kiểm tra, dự thảo Nghị định đã giúp mở rộng phạm vi kiểm soát, đảm bảo mọi hành vi vi phạm đều được ghi nhận hợp pháp và kịp thời, làm cơ sở cho quá trình xử phạt sau này.
Đây là những nội dung mới, thể hiện sự tuân thủ, nỗ lực của cơ quan soạn thảo trong việc phân quyền hợp lý và tạo ra một cơ chế xử phạt mạnh mẽ, chuyên nghiệp với mục tiêu cuối cùng là thiết lập một môi trường hàng không dân dụng an toàn, minh bạch, hiệu quả.