Theo đó, thực hiện Công điện số 148/CĐ-TTg ngày 26/8/2025 của Thủ tướng Chính phủ về việc tập trung khắc phục hậu quả bão số 5 và mưa lũ sau bão, Bộ Xây dựng báo cáo về kết quả công tác khắc phục hậu quả bão số 5 (Kajiki) và mưa, lũ sau bão gây ra đối với lĩnh vực giao thông và công trình xây dựng, cụ thể như sau:
1. Về công tác lãnh đạo, chỉ đạo triển khai phòng, chống bão, mưa lũ
Ngay khi nhận được các thông tin về cơn bão số 5 và các công điện chỉ đạo của Ban Bí thư, của Thủ tướng Chính phủ và của Ban Chỉ đạo Phòng thủ dân sự quốc gia, Bộ Xây dựng đã chủ động, quyết liệt triển khai công tác phòng, chống thiên tai (PCTT) tới tất cả các cơ quan, đơn vị của Bộ nhằm ứng phó hiệu quả với bão số 5, giảm thấp nhất thiệt hại đối với tài sản và các cơ sở vật chất của Ngành (đã ban hành 05 Công điện, 02 Công văn chỉ đạo). Đồng thời, Bộ Xây dựng cũng đã chỉ đạo các cơ quan, đơn vị trực thuộc (có liên quan đến công tác PCTT) phối hợp, hỗ trợ tối đa cho các địa phương bị ảnh hưởng của bão và mưa lũ do hoàn lưu bão gây ra với phương châm “4 tại chỗ”.
Yêu cầu các cơ quan, đơn vị tổ chức trực ban phòng, chống thiên tai và tìm kiếm cứu nạn 24/24h khi có thông tin về bão, lũ trên các phương tiện thông tin đại chúng, kịp thời nắm bắt thông tin, theo dõi sát sao diễn biến của thời tiết. Thực hiện nghiêm chế độ thông tin, báo cáo về diễn biến, thiệt hại do thiên tai, sự cố gây ra theo quy định hiện hành. Khi điều kiện thời tiết không cho phép, yêu cầu dừng khai thác sân bay, cảng biển, dừng khai thác chạy tàu, hạn chế, cấm phương tiện lưu thông trên đường quốc lộ.
Yêu cầu các cơ quan, đơn vị thuộc Bộ phải chủ động bố trí nhân lực, phương tiện, thiết bị, vật tư tại khu vực trọng điểm, xung yếu để sẵn sàng tổ chức cứu nạn, cứu hộ và khắc phục nhanh nhất sự cố do bão lũ gây ra, đảm bảo giao thông an toàn, thông suốt, đặc biệt trên các tuyến giao thông trọng điểm; tổ chức phân luồng, hướng dẫn giao thông an toàn, nhất là qua các ngầm, tràn, khu vực nước chảy xiết, vị trí bị sạt lở; tổ chức trực ban 24/24h và theo dõi sát diễn biến của bão số 5 để có phương án ứng phó kịp thời.
Trước khi bão số 5 đổ bộ, Bộ Xây dựng đã chỉ đạo Cục trưởng các Cục quản lý nhà nước chuyên ngành chủ trì đi kiểm tra, công tác chuẩn bị ứng phó thuộc lĩnh vực quản lý; thành lập Sở Chỉ huy tiền phương tại tỉnh Nghệ An để chủ động ứng phó; Lãnh đạo Bộ Xây dựng đã tham gia Đoàn công tác của Chính phủ đi kiểm tra, đôn đốc chỉ đạo tại các địa phương về công tác ứng phó, khắc phục hậu quả bão, mưa lũ gây ra; chỉ đạo Trung tâm Phối hợp tìm kiếm cứu nạn hàng hải Việt Nam điều phương tiện, lực lượng sẵn sàng hỗ trợ khi cần; ngay sau khi bão tan, lũ rút, Bộ Xây dựng đã chỉ đạo các đơn vị đường bộ huy động lực lượng, thiết bị, phối hợp với các lực lượng của địa phương khẩn trương tập trung cưa, chặt, thu dọn cây đổ, di chuyển cột điện, biển báo, chướng ngại vật ra khỏi phạm vi mặt đường; hót dọn nền, mặt đường; khơi thông cống, rãnh để thông đường trong thời gian sớm nhất.
2. Về tình hình thiệt hại và công tác khắc phục hậu quả, đảm bảo giao thông
Tình hình thiệt hại
- Lĩnh vực đường bộ: Thiệt hại đối với kết cấu hạ tầng giao thông đường bộ: tổng số vị trí bị ảnh hưởng, thiệt hại khoảng 1.200 vị trí trên hệ thống quốc lộ, trong đó có gần 200 vị trí bị ùn tắc đường, đến nay, cơ bản các tuyến quốc lộ đã thông đường; hàng trăm biển báo hiệu đường bộ bị gãy, đổ và các hư hại khác cần được sửa chữa, khắc phục, thay thế. Thiệt hại đối với kết cấu hạ tầng giao thông đường quốc lộ khoảng 70 tỷ đồng.
- Lĩnh vực đường sắt:
+ Về kết cấu hạ tầng đường sắt: Do ảnh hưởng của bão và hoàn lưu bão nhiều vị trí đất, đá sạt lở lấp đường sắt; một số vị trí ngập nước, trôi nền đường, nền đá; hàng trăm vị trí, cây, vật kiến trúc đổ vào đường sắt, đường dây thông tin tín hiệu trên các tuyến đường sắt Hà Nội - Thành phố Hồ Chí Minh và các tuyến đường sắt phía Bắc (tuyến Yên Viên - Lào Cai; tuyến Kép - Hạ Long - Cái Lân,…). Đặc biệt tại khu vực tâm bão tại các tỉnh Thanh Hóa, Nghệ An, Hà Tĩnh gãy đổ 206 cột thông tin, nghiêng và hư hỏng thiết bị trên 784 cột, dây thông tin đứt 325 km sợi. Thiệt hại về tài sản dự kiến lên đến 8,39 tỷ đồng. Ngay sau khi bão tan, các đơn vị đã tập trung nhân lực, thiết bị, vật tư khẩn trương khắc phục hậu quả thiên tai để đảm bảo an toàn chạy tàu.
+ Về vận tải: Tổng Công ty ĐSVN đã phải ngừng chạy 3 đoàn tàu khách SE9, NA1, NA2 và 3 đoàn tàu hàng H3, H6, H7 đồng thời hoàn trả 8.084 vé và hỗ trợ phục vụ miễn phí: bữa phụ (3.271 suất), bữa chính (3.043 suất); tổng số tàu khách chậm giờ: 3.440 phút; ước tính thiệt hại lên đến 4,1 tỷ đồng.
- Lĩnh vực hàng hải và đường thủy:
Tại Cảng vụ Hàng hải Nghệ An: trụ sở chính bị bung hệ kính, cửa tiền sảnh, các cửa sổ, cửa đi, bảng hiệu, biển tên bị bay, nhà ăn bị bung một phần tôn mái, vỡ cửa đi, bung cửa sổ kính, nước thấm dột vào nhà, …một số cây xanh gãy đổ; văn phòng, nhà ăn tại Đại diện Cửa Lò bị bung một phần mái tôn, nước thấm dột vào nhà; một số cây xanh bị đổ; một số phòng làm việc bị thấm nước, một số trang thiết bị, máy tính, bàn ghế, tủ, … bị ướt, hư hỏng; hệ thống VHF: Ăng ten VHF bị gãy, cọc chống sét bị xô nghiêng; Ca nô Cảng vụ Nghệ An 02 bị gãy cần Ăng ten MF/HF, 02 cột che, bạt che, hỏng 02 cần gạt mưa, vỡ kính lái nước vào cabin, hỏng cục nóng điều hòa nhiệt độ. Tại Trạm Quản lý đường thủy Cửa Đáy: toàn bộ hệ thống mái công trình phụ trợ bị sập đổ hoàn toàn. Ngay sau khi bão tan, các cơ quan, đơn vị đã triển khai công tác khắc phục, dựng lại các cây xanh bị đổ, dọn dẹp vệ sinh các khu vực, đang tiến hành sửa chữa lại các vị trí bị hư hỏng.
- Lĩnh vực hàng không:
+ Có 03 cảng hàng không sân bay nằm trong khu vực ảnh hưởng của bão số 5, trong đó: Cảng không Vinh đã ngừng hoạt động từ ngày 01/7/2025 để sửa chữa nâng cấp; Cảng hàng không Đồng Hới ngừng tiếp thu tàu bay từ 4h00 đến 16h00 ngày 25/8/2025 và Cảng hàng không Thọ Xuân ngừng tiếp thu tàu bay từ 10h00 đến 21h00 ngày 25/8/2025, làm ảnh hưởng đến một số chuyến bay (số chuyến bay bị hủy 42 chuyến, số chuyến bay phải thay đổi đường bay 50 chuyến, số chuyến bay chờ 20 chuyến), không có thiệt hại về người.
+ Thiệt hại về tài sản, cơ sở hạ tầng Cảng không Vinh: một phần hàng rào công trường sân đỗ bị đổ; nhiều cây xanh bị gãy, đổ; mái tôn của nhà ga hành khách quốc nội, nhà làm việc, nhà xe cứu hỏa, đài K1, bốt trực an ninh đầu đường CHC 17 bị tốc mái; tấm trần của khu vực nhà ga quốc tế, ga hàng hóa bị bung bật, hư hỏng; toàn bộ đèn Exit, thoát hiểm của khu vực tập kết trang thiết bị mặt đất, ga hàng hóa và 02 cửa sổ khu vực nhà ga hàng hóa bị hư hỏng; một số hộp đèn bảng chỉ dẫn bị hư hỏng; khoảng 50m hàng rào của các đơn vị thi công sân đỗ và khoảng 20m hàng rào của đơn vị thi công nhà ga quốc nội bị đổ sập; tấm ốp, biển chỉ dẫn các làn giá long môn hệ thống thu phí bị bung; khoảng 30m hàng rào an ninh khu bay bị cây xung quanh đổ đè lên. Ngay sau khi bão tan Cảng hàng không Vinh đã triển khai dựng lại các cây xanh bị đổ, dọn dẹp vệ sinh các khu vực, đang tiến hành sửa chữa lại các vị trí bị hư hỏng. Hoạt động thi công tại cảng đã được hoạt động trở lại từ sáng ngày 27/8/2025.
+ Thiệt hại về tài sản, cơ sở hạ tầng Cảng hàng không Thọ Xuân: mạch đèn tiếp cận đầu 31 báo lỗi hở mạch do ngập nước; hàng rào đầu đường cất hạ cánh 31 bị ngập sâu do đập thủy điện Cửa Đạt xả lũ; khu vực lề bảo hiểm đường lăn S1 bị ngập nước cục bộ. Ngay sau khi bão tan Cảng hàng không Thọ Xuân đã triển khai công tác khắc phục đảm bảo an toàn đưa vào khai thác đường lăn S1.
+ Cảng hàng không Đồng Hới không có thiệt hại lớn về tài sản, cơ sở hạ tầng.
Các nhiệm vụ, giải pháp đã triển khai thực hiện
- Chỉ đạo các cấp ủy đảng, Thủ trưởng các cơ quan, đơn vị thuộc Bộ Xây dựng thực hiện các chỉ đạo của Ban Bí thư, của Thủ tướng Chính phủ về tập trung ứng phó với bão số 5 (KAJIKI) và mưa lũ sau bão (Công văn số 54-CV/ĐU ngày 25/8/2025 của Đảng ủy Bộ Xây dựng, các Công điện của Lãnh đạo Bộ Xây dựng).
- Chỉ đạo Cục Đường bộ Việt Nam yêu cầu các Khu Quản lý đường bộ chủ trì, phối hợp với các Sở Xây dựng, các lực lượng chức năng của địa phương tổ chức phân luồng, hướng dẫn giao thông an toàn, nhất là qua các ngầm, tràn, khu vực ngập sâu, nước chảy siết trong thời gian mưa lũ; cử người canh gác, cắm phao tiêu, rào chắn, báo hiệu ở những vị trí đường bị ngập nước sâu, đoạn đường bị đứt, đoạn đường bị sạt lở nhằm đảm bảo an toàn cho người, phương tiện tham gia giao thông.
- Chỉ đạo các đơn vị quản lý, bảo trì đường bộ tập trung phương tiện, vật tư, thiết bị và nhân lực để triển khai các phương án đảm bảo an toàn giao thông và khắc phục hậu quả do mưa lũ gây ra trên các tuyến quốc lộ ngay sau khi bão tan, lũ rút để thông đường trong thời gian nhanh nhất; triển khai đồng bộ, kịp thời, hiệu quả các giải pháp để sửa chữa, khôi phục các công trình giao thông, xây dựng bị hư hỏng do mưa lũ gây ra; rà soát, đánh giá hiện trạng kết cấu hạ tầng giao thông, xây dựng, trong đó tập trung theo dõi các cầu yếu trên tuyến đường bộ, đường sắt huyết mạch để có phương án đầu tư sửa chữa, gia cố, nâng cấp, cải tạo, xây dựng mới đảm bảo yêu cầu PCTT xảy ra trong thời gian tới.
- Tiếp tục rà soát, hoàn thiện thể chế, nhất là các Nghị định, Thông tư, quy chuẩn, tiêu chuẩn, định mức có các quy định đã lạc hậu, không còn phù hợp với tình hình thực tiễn công tác PCTT và tìm kiếm cứu nạn trong lĩnh vực giao thông, xây dựng.
- Tiến hành tổ chức sơ kết, đánh giá và rút kinh nghiệm công tác PCTT trong thời gian vừa qua, để chủ động hơn nữa trong việc phòng ngừa, khắc phục hậu quả, hạn chế thiệt hại do thiên tai gây ra. Kịp thời biểu dương, khen thưởng các điển hình tiên tiến, tập thể, cá nhân làm tốt; đồng thời phê bình, xử lý những tập thể, cá nhân thiếu trách nhiệm, không hoàn thành nhiệm vụ, không thực hiện đúng quy định, vi phạm pháp luật.
Kết quả đạt được
- Về lĩnh vực đường bộ: Ngay sau khi bão số 5 tan, Bộ Xây dựng đã chỉ đạo các cơ quan, đơn vị quản lý, bảo trì đường bộ khẩn trương tập trung nhân lực, phương tiện, vật tư, thiết bị tổ chức triển khai khắc phục hậu quả do bão, mưa, lũ gây ra để thông đường trong thời gian nhanh nhất, đặc biệt là các tuyến đường phục vụ công tác cứu hộ, cứu nạn, đường kết nối các vùng dân cư bị cô lập, các trục giao thông chính. Tính đến thời điểm hiện tại không có thiệt hại về người, giao thông trên tất cả các tuyến quốc lộ đã thông tuyến hoàn toàn; hiện nay, các đơn vị đang tổ chức triển khai lực lượng, phương tiện ứng trực để chủ động ứng phó với áp thấp nhiệt đới trên biển Đông đã mạnh lên thành bão số 6.
- Về lĩnh vực đường sắt: Tổng Công ty Đường sắt Việt Nam đã chỉ đạo các đơn vị tập trung nhân lực, thiết bị, vật tư khẩn trương khắc phục hậu quả thiên tai. Tính đến thời điểm hiện tại không có thiệt hại về người, đã đảm bảo an toàn chạy tàu, trả đường tốc độ theo công lệnh tải trọng và công lệnh tốc độ chạy tàu trên tất cả các tuyến đường sắt; hiện nay, các đơn vị đang tổ chức triển khai lực lượng, phương tiện ứng trực để chủ động ứng phó với áp thấp nhiệt đới trên biển Đông đã mạnh lên thành bão số 6.
- Về lĩnh vực hàng hải và đường thủy: Đã chỉ đạo các đơn vị hàng hải, đường thủy tăng cường công tác kiểm tra tuyến luồng, kịp thời có biện pháp thu hồi, đưa báo hiệu bị trôi dạt về đúng vị trí, khôi phục báo hiệu hư hỏng để bảo đảm an toàn cho tàu thuyền hoạt động. Tính đến thời điểm hiện tại tất cả các cảng biển và phần lớn cảng, bến thủy nội địa đã trở lại hoạt động bình thường; hiện nay, các đơn vị đang tổ chức triển khai lực lượng, phương tiện ứng trực để chủ động ứng phó với áp thấp nhiệt đới trên biển Đông đã mạnh lên thành bão số 6.
- Về lĩnh vực hàng không: Để đảm bảo an toàn hoạt động bay, Bộ đã chỉ đạo các đơn vị tăng cường công tác kiểm tra sân bay, nhà ga, hệ thống thông tin liên lạc, công tác điều hành, chỉ huy bay tại các sân bay dự kiến bị ảnh hưởng của bão số 5. Trong thời gian bão số 5 đổ bộ thì chỉ có 03 sân bay: Thọ Xuân, Vinh, Đồng Hới đã phải tạm ngừng hoạt động trong thời gian ngắn, các cảng hàng không, sân bay, máy bay đều được đảm bảo an toàn và đã trở lại hoạt động bình thường kể từ 21h ngày 25/8/2025.
- Về các dự án đang triển khai thi công xây dựng: Bộ Xây dựng đã chỉ đạo các chủ đầu tư, nhà thầu thi công tổ chức kiểm tra, rà soát hiện trạng các công trình đang thi công và các máy móc phục vụ thi công; khẩn trương khắc phục hậu quả bão lũ, xây dựng phương án thi công phù hợp để khôi phục thi công các công trình trong thời gian sớm nhất. Hiện nay tất các dự án do Bộ quyết định đầu tư nằm trong vùng ảnh hưởng của bão số 5 đều đã triển khai thi công trở lại để đáp ứng tiến độ dự án; các đơn vị cũng đang chủ động triển khai các phương án để ứng phó với áp thấp nhiệt đới trên biển Đông đã mạnh lên thành bão số 6.
3. Bài học kinh nghiệm
Để hạn chế tối đa thiệt hại do bão, mưa lũ gây ra thì công tác dự báo, cảnh báo phải chính xác, kịp thời; công tác thông tin liên lạc cần phải được duy trì thông suốt; công tác báo cáo, cung cấp thông tin cần ngắn gọn, rõ ràng và thường xuyên (sẽ giúp cho công tác chỉ đạo ứng phó được kịp thời, hiệu quả); công tác chuẩn bị phải được triển khai thực hiện đầy đủ, từ sớm, từ xa với phương châm “3 trước, 4 tại chỗ”; chủ động rà soát xây dựng phương án đảm bảo an toàn giao thông tại các khu vực xung yếu có nguy cơ cao xảy ra sự cố sạt lở, ngập lụt gây chia cắt, cô lập khi xảy ra mưa lũ (đặc biệt là khu vực miền núi); lực lượng, phương tiện, thiết bị, vật tư, nhiên liệu cần được bố trí ở những khu vực xung yếu để sẵn sàng, kịp thời ứng phó khi sự cố xảy ra.
Sự quyết liệt, quyết đoán, sâu sát trong trong chỉ đạo, điều hành và kiên quyết trong triển khai các giải pháp ứng phó với bão lũ sẽ giúp giảm thiểu các thiệt hại và khôi phục hoạt động giao thông trong thời gian sớm nhất. Đặc biệt là việc thành lập Ban Chỉ đạo tiền phương và các Ban Chỉ huy tiền phương, cử lãnh đạo đến hiện trường, khu vực xung yếu để phối hợp chỉ đạo công tác ứng phó thiên tai và tìm kiếm cứu nạn; sự quyết liệt trong việc chỉ đạo tàu thuyền vận tải vào các khu neo đậu an toàn, hoặc bắt phải di chuyển thoát ra khỏi vùng nguy hiểm (cơn bão số 5 đã làm tốt việc này nên không xảy ra các sự cố gây thiệt hại lớn cho các tàu vận tải).
Sự phối hợp tốt giữa các cơ quan, đơn vị của Bộ Xây dựng với các lực lượng chức năng và chính quyền các địa phương là yếu tố then chốt trong công tác ứng phó, khắc phục hậu quả thiên tai, đảm bảo giao thông; khi có sự cố do thiên tai xảy ra gây ách tắc giao thông phải chú trọng việc cử người trực gác, hướng dẫn giao thông, bố trí phao tiêu, báo hiệu tại các vị trí có nguy cơ nước ngập sâu, nước chảy xiết, lũ quét, sụt trượt gây tắc đường, khi cần thiết phải rào chắn, ban đêm phải căng dây đèn và cấm đường không cho người, phương tiện qua lại để bảo đảm an toàn cho người tham gia giao thông.
Cần phải chú trọng việc tổng kết, đánh giá, rút kinh nghiệm trong công tác ứng phó, khắc phục hậu quả bão lũ, cũng như rà soát hoàn thiện các quy định của pháp luật để tháo gỡ những khó khăn, vướng mắc trong công tác phòng, chống, khắc phục hậu quả thiên tai; đồng thời tiếp tục ưu tiên đầu tư trang thiết bị phục vụ công tác ứng phó sự cố thiên tai, tìm kiếm cứu nạn cho các lực lượng nòng cốt trong công tác này.
4. Về kiến nghị, đề xuất
Bộ Xây dựng đề nghị Thủ tướng Chính phủ, các bộ, ngành tiếp tục ưu tiên hỗ trợ các địa phương bị thiệt hại nặng do bão, mưa, lũ gây ra để sớm ổn định đời sống nhân dân.
Hiện nay trên tuyến đường sắt Hà Nội - Thành phố Hồ Chí Minh còn 12 hầm với tổng chiều dài 3.862m chưa từng được cải tạo, sửa chữa và 03 hầm chỉ được gia cố 1 phần. Do vậy, kết cấu vỏ hầm đã bị xuống cấp nghiêm trọng, với tình trạng nứt vỡ từng mảng lớn, thấm nước, tiềm ẩn nguy cơ gây mất an toàn trong quá trình khai thác, sử dụng. Đề nghị Thủ tướng Chính phủ và các bộ ngành quan tâm, sớm ưu tiên bố trí nguồn kinh phí để sửa chữa cải tạo, nâng cấp 12 hầm này.
Ngoài ra, Bộ Xây dựng cũng đề nghị các địa phương tiếp tục phối hợp hỗ trợ cơ quan quản lý đường bộ trong việc bố trí khu vực đổ đất, đá bị sụt trượt để tạo thuận lợi cho công tác khắc phục sự cố sụt trượt taluy; hỗ trợ công tác giải phóng mặt bằng trong trường hợp khắc phục hư hỏng lớn phải mở rộng đường về phía taluy dương hoặc cải tuyến để đảm bảo an toàn.
Hỗ trợ cơ quan quản lý hàng hải, đường thủy trong việc bố trí khu vực đổ thải khi nạo vét luồng, lạch do bị bồi lắng không đảm bảo độ sâu chạy tàu, đặc biệt là các khu vực cửa sông trong mùa mưa lũ.
Sớm kiện toàn và có giải pháp tăng cường năng lực cho Ban Chỉ huy Phòng thủ dân sự cấp xã để bảo đảm đáp ứng với yêu cầu của công tác phòng thủ dân sự và phòng, chống thiên tai trong tình hình mới.
Về lâu dài, để nâng cao năng lực ứng phó với bão, áp thấp nhiệt đới trên biển đề nghị Chính phủ, các bộ, ngành, địa phương quan tâm tiếp tục ưu tiên đầu tư để nâng cao hơn nữa chất lượng công tác dự báo tình hình thời tiết, thiên tai; xây dựng mạng lưới thông tin cảnh báo nguy cơ sụt trượt, ngập, lũ quét tại các vị trí xung yếu để trên cơ sở đó các cơ quan, đơn vị, địa phương xây dựng và triển khai những phương án ứng phó phù hợp, hiệu quả.
Nghiên cứu, phát triển thêm các khu neo đậu tránh trú bão mới và cải tạo, mở rộng các khu neo đậu tránh trú bão hiện có.
Tiếp tục ưu tiên đầu tư trang thiết bị phục vụ công tác ứng phó sự cố thiên tai, tìm kiếm cứu nạn cho các lực lượng nòng cốt trong công tác này; đầu tư tàu tìm kiếm cứu nạn cỡ lớn hoạt động được dài ngày trên biển cho Trung tâm Phối hợp Tìm kiếm cứu nạn Hàng hải Việt Nam để đảm bảo hoạt động tìm kiếm cứu nạn khu vực xa bờ và dài ngày trên biển.