Ngày 11/12/2025, tại Hà Nội, Bộ Xây dựng tổ chức cuộc họp Hội đồng Tư vấn đánh giá, nghiệm thu kết quả thực hiện Nhiệm vụ Khoa học và công nghệ “Nghiên cứu giải pháp sửa đổi quy định cấp bậc thợ trong hệ thống định mức, đơn giá nhân công hiện hành để phục vụ việc hoàn thiện hệ thống định mức dự toán và phương pháp xác định đơn giá nhân công xây dựng theo thị trường”, do Viện Kinh tế xây dựng thực hiện. Phó Vụ trưởng Vụ Khoa học công nghệ và môi trường và vật liệu xây dựng Lê Minh Long - Chủ tịch Hội đồng chủ trì cuộc họp.
Bảo vệ kết quả thực hiện Nhiệm vụ trước Hội đồng, ThS. Phạm Huy Cường - Chủ trì Nhiệm vụ cho biết, quy định cấp bậc thợ trong hệ thống định mức xây dựng hiện nay được hình thành trên nền tảng thang lương, bảng lương theo Nghị định số 205/2004/NĐ-CP với hệ thống bậc thợ 07 bậc. Tuy nhiên, quy định này đã không còn phù hợp sau khi Bộ luật Lao động năm 2012 có hiệu lực, đồng thời không phản ánh đúng thực tế sử dụng lao động và tổ chức thi công hiện nay của các doanh nghiệp xây dựng.
ThS. Phạm Huy Cường bảo vệ kết quả thực hiện Nhiệm vụ trước Hội đồng
Theo ThS. Phạm Huy Cường, hệ thống bậc thợ bình quân trong định mức đã dẫn đến sai lệch trong hao phí nhân công cho từng nhóm công việc; trong khi trên thực tế, thị trường lao động đang vận hành chủ yếu theo hai nhóm nhân công chính - nhân công phụ, gắn với tay nghề thực tế và năng suất lao động. Do đó, việc nghiên cứu giải pháp sửa đổi quy định cấp bậc thợ trong hệ thống định mức, đơn giá nhân công hiện hành để phục vụ việc hoàn thiện hệ thống định mức dự toán và phương pháp xác định đơn giá nhân công xây dựng theo thị trường là rất cần thiết và mang tính cấp bách.
Để thực hiện Nhiệm vụ, nhóm nghiên cứu đã tiến hành tổng hợp cơ sở lý luận, rà soát hệ thống định mức và đơn giá nhân công qua các thời kỳ; phân tích tiêu chuẩn kỹ năng nghề quốc gia và thực trạng đào tạo nghề trong lĩnh vực xây dựng; khảo sát thực tiễn việc sử dụng lao động, trả lương và áp dụng định mức, đơn giá tại nhiều địa phương.
Đồng thời, nhóm tham khảo kinh nghiệm quốc tế của các nước có hệ thống định mức phát triển như Nhật Bản, Trung Quốc, qua đó cho thấy xu hướng giản lược cấp bậc thợ, phân loại nhân công theo nhóm công việc hoặc theo trình độ tay nghề thực tế.
Trên cơ sở đó, nhóm nghiên cứu đưa ra các phương án sửa đổi quy định cấp bậc thợ theo hướng tiếp cận thị trường và tiệm cận quốc tế, ưu tiên phương án tổ chức nhân công theo hai nhóm chính - phụ kết hợp phân loại theo nhóm công tác xây dựng đặc thù; đồng thời đề xuất lộ trình, phương pháp chuyển đổi để đảm bảo tính khả thi và phù hợp với hệ thống định mức hiện hành.
Kết thúc quá trình thực hiện, nhóm nghiên cứu kiến nghị Bộ Xây dựng chủ trì phối hợp các Bộ, ngành, địa phương để rà soát, hoàn thiện quy định cấp bậc thợ trong hệ thống định mức xây dựng hiện hành theo phương án và lộ trình được đề xuất trong Nhiệm vụ; khảo sát đánh giá sự phù hợp về tổ chức tổ đội xây dựng tương ứng với năng suất thi công và hao phí định mức phù hợp thực tế làm cơ sở hoàn thiện hệ thống định mức xây dựng; sửa đổi, bổ sung các quy định, hướng dẫn phương pháp xác định định mức xây dựng, đơn giá nhân công xây dựng quy định tại Thông tư 13/2021/TT-BXD.
Bên cạnh đó, tiếp tục rà soát, hoàn thiện Tiêu chuẩn loại công nhân kỹ thuật xây dựng đảm bảo đầy đủ về danh mục, phù hợp với trình độ tổ chức sản xuất xây dựng trên thị trường hiện nay tiếp cận trình độ khu vực và quốc tế làm cơ sở cho việc hoàn thiện thang lương, bảng lương theo cấp bậc công việc ngành xây dựng và hoàn thiện hệ thống công cụ, chỉ tiêu, định mức kinh tế - kỹ thuật phục vụ quản lý nhà nước của Bộ Xây dựng.
Quang cảnh cuộc họp
Tại hội nghị, các chuyên gia thành viên Hội đồng đánh giá cao tính cấp thiết của Nhiệm vụ và đánh giá nhóm nghiên cứu đã hoàn thành đầy đủ các sản phẩm theo hợp đồng theo đúng thời hạn được giao; Báo cáo tổng kết bám sát đề cương được Bộ Xây dựng phê duyệt; phân tích tương đối rõ hệ thống cấp bậc thợ, đơn giá nhân công và mối liên hệ giữa định mức - đơn giá với thực tế thị trường lao động xây dựng.
Bên cạnh đó, các chuyên gia đề nghị nhóm nghiên cứu tiếp tục rà soát, chuẩn hóa danh mục tài liệu tham khảo; làm rõ hơn cơ sở đề xuất nhóm tiêu chí phân loại thợ; bổ sung phân tích về tổ chức tổ đội trong thi công để tăng tính thuyết phục trong phần đề xuất giải pháp; rà soát, hoàn thiện các luận cứ phục vụ việc xác định đơn giá nhân công theo thị trường và đảm bảo tính đồng bộ khi áp dụng vào hệ thống định mức hiện hành.
Kết luận cuộc họp, Chủ tịch Hội đồng Lê Minh Long ghi nhận nỗ lực, tinh thần làm việc nghiêm túc của nhóm nghiên cứu trong quá trình thực hiện các nhiệm vụ theo hợp đồng; đồng thời đánh giá kết quả nghiên cứu có giá trị khoa học và thực tiễn cao, góp phần làm rõ những bất cập trong hệ thống định mức hiện nay và cung cấp cơ sở quan trọng để Bộ Xây dựng xem xét sửa đổi các quy định liên quan trong giai đoạn tới.
Chủ tịch Hội đồng Lê Minh Long đề nghị nhóm nghiên cứu tiếp thu đầy đủ ý kiến của các thành viên Hội đồng, sớm hoàn thiện Báo cáo tổng kết và các sản phẩm của Nhiệm vụ để thực hiện các bước tiếp theo theo quy định.
Hội đồng thống nhất bỏ phiếu nghiệm thu Nhiệm vụ, với kết quả đạt loại Khá.