Ngày 6/12/2025, tại Hà Nội, Bộ Xây dựng tổ chức cuộc họp Hội đồng tư vấn đánh giá, nghiệm thu Nhiệm vụ khoa học và công nghệ “Nghiên cứu đánh giá hiệu quả giảm phát thải khí nhà kính và đề xuất giải pháp ứng phó với xu hướng gia tăng nhiệt cực đoan do biến đổi khí hậu của hệ thống cây xanh đô thị”, do Trường Đại học Xây dựng Hà Nội thực hiện. Phó Vụ trưởng Vụ Khoa học công nghệ, môi trường và vật liệu xây dựng Nguyễn Hữu Tiến - Chủ tịch Hội đồng chủ trì cuộc họp.
Bảo vệ kết quả thực hiện Nhiệm vụ trước Hội đồng, TS. Phạm Anh Tuấn - Chủ nhiệm Nhiệm vụ cho biết, Việt Nam là một trong những quốc gia chịu tác động mạnh của biến đổi khí hậu, đặc biệt là xu hướng gia tăng các đợt nắng nóng cực đoan tại khu vực đô thị. Theo các nghiên cứu quốc tế, đến cuối thế kỷ XXI, xác suất xảy ra sóng nhiệt tại các đô thị Việt Nam có thể tăng mạnh, kéo theo nhu cầu làm mát và phát thải khí nhà kính ngày càng lớn. Trong khi đó tại nhiều thành phố lớn, diện tích cây xanh đô thị còn thấp so với quy chuẩn và khuyến nghị của Tổ chức Y tế thế giới, chưa đáp ứng yêu cầu cải thiện vi khí hậu và giảm thiểu tác động của hiện tượng đảo nhiệt đô thị.
Xuất phát từ thực tiễn đó, Nhiệm vụ được triển khai nhằm đánh giá một cách khoa học hiệu quả giảm nhiệt và giảm phát thải khí nhà kính của hệ thống cây xanh đô thị, đặc biệt là cây xanh bóng mát trên các tuyến đường và trong công viên, đồng thời đề xuất các giải pháp thiết kế, bố trí cây xanh phù hợp để ứng phó với xu hướng gia tăng nhiệt cực đoan do biến đổi khí hậu.
Mục tiêu của Nhiệm vụ là lượng hóa hiệu quả làm mát và hấp thụ khí nhà kính của cây xanh theo phương pháp của Ủy ban liên chính phủ về biến đổi khí hậu (IPCC), xây dựng danh mục các loài cây xanh có hiệu quả cao, và đề xuất định hướng phát triển hệ thống cây xanh đô thị bền vững, phù hợp điều kiện các vùng khí hậu ở Việt Nam.
.JPG)
Quang cảnh cuộc họp
Trong quá trình thực hiện, nhóm nghiên cứu đã triển khai khảo sát, đánh giá thực trạng cây xanh bóng mát tại khu vực nội thành của 3 thành phố đại diện cho ba vùng khí hậu là: Hà Nội, Hà Tĩnh và TP. Hồ Chí Minh. Đối tượng nghiên cứu bao gồm cây xanh trồng trên các loại hình tuyến đường đô thị khác nhau và trong các công viên điển hình. Các phương pháp nghiên cứu được sử dụng đồng bộ, từ tổng hợp tài liệu, khảo sát thực địa, đo quét 3D khối tích cây xanh, quan trắc vi khí hậu, tính toán sinh khối và phát thải, đến mô phỏng vi khí hậu đô thị và tham vấn chuyên gia.
TS. Phạm Anh Tuấn nhấn mạnh kết quả nghiên cứu cho thấy, hệ thống cây xanh bóng mát có vai trò quan trọng trong việc giảm nhiệt độ môi trường và phát thải khí nhà kính tại khu vực đô thị. Nhiệm vụ đã phân tích, đánh giá hiệu quả giảm nhiệt và giảm phát thải của 73 loài cây xanh phổ biến, qua đó xây dựng danh mục 46 loài cây có hiệu quả cao trong giảm nhiệt đô thị và 49 loài cây có hiệu quả trong giảm phát thải khí nhà kính. Trên cơ sở các kịch bản bố trí cây xanh cho những dạng tuyến phố khác nhau, nghiên cứu đã chỉ ra rằng việc tăng mật độ cây trồng và bố trí cây đa loài mang lại hiệu quả cải thiện vi khí hậu tốt hơn, đặc biệt đối với các tuyến đường có hướng chịu tác động nhiệt lớn.
Kết thúc quá trình thực hiện, nhóm nghiên cứu kiến nghị sớm hoàn thiện hệ thống văn bản hướng dẫn, tiêu chuẩn và quy chuẩn liên quan đến phát triển cây xanh đô thị gắn với mục tiêu giảm nhiệt và phát thải khí nhà kính; đồng thời khuyến khích các địa phương xây dựng chương trình, dự án phát triển cây xanh với sự tham gia của cộng đồng và nguồn lực xã hội hóa. Nhóm cũng đề xuất tiếp tục mở rộng nghiên cứu và triển khai thí điểm tại các đô thị có đặc thù khí hậu khác nhau, hướng tới xây dựng hệ thống cây xanh mang bản sắc vùng miền và bền vững lâu dài.
Tại cuộc họp, các thành viên Hội đồng đánh giá trong thời hạn được giao, nhóm nghiên cứu đã thực hiện đầy đủ các sản phẩm, nội dung, yêu cầu theo hợp đồng; phương pháp nghiên cứu hiện đại; số liệu có độ tin cậy; cấu trúc báo cáo logic và có giá trị thực tiễn cao trong hỗ trợ xây dựng chính sách phát triển đô thị thích ứng với biến đổi khí hậu.
Bên cạnh những ưu điểm, Hội đồng cũng chỉ ra một số nội dung cần được nhóm nghiên cứu bổ sung, chỉnh sửa và hoàn thiện các sản phẩm. Cụ thể là xem xét làm rõ hơn phạm vi nghiên cứu, tiêu chí lựa chọn các tuyến phố và công viên điển hình; rà soát bổ sung nội dung về khả năng chuyển giao kết quả nghiên cứu và giải pháp huy động nguồn lực xã hội trong phát triển cây xanh đô thị.
Kết luận cuộc họp, Chủ tịch Hội đồng Nguyễn Hữu Tiến đánh giá cao sự nghiêm túc, tâm huyết của nhóm nghiên cứu trong quá trình thực hiện Nhiệm vụ; Báo cáo tổng kết và các sản phẩm đảm bảo chất lượng.
Để nâng cao hơn nữa chất lượng các sản phẩm theo hợp đồng, Chủ tịch Hội đồng Nguyễn Hữu Tiến đề nghị nhóm nghiên cứu tiếp thu đầy đủ các ý kiến góp ý của thành viên Hội đồng, đồng thời lưu ý các vấn đề liên quan đến đảm bảo an toàn cho người và phương tiện khi bố trí cây xanh, rà soát các lỗi chế bản; sớm hoàn thiện Báo cáo tổng kết cùng các sản phẩm của Nhiệm vụ và thực hiện các bước tiếp theo theo quy định.
Hội đồng thống nhất bỏ phiếu nghiệm thu kết quả thực hiện Nhiệm vụ, xếp loại Khá.