Thực hiện chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ giao Bộ Xây dựng trả lời kiến nghị của tỉnh Hà Nam tại Hội nghị trực tuyến Chính phủ với các địa phương ngày 02/7/2020 được Văn phòng Chính phủ chuyển đến theo Văn bản số 5604/VPCP-QHĐP ngày 10/7/2020 với nội dung: “Đề nghị Chính phủ, Bộ ngành Trung ương đẩy mạnh việc di dời các Trường đại học, cao đẳng, trong đó tập trung di dời các Trường khỏi nội đô thành phố Hà Nội về các Khu Đại học đã được phê duyệt như Khu Đại học Nam Cao của tỉnh Hà Nam, đồng thời tạo cơ chế về nguồn vốn, hình thức đầu tư để triển khai thực hiện”.
Về vấn đề này, Bộ Xây dựng đã có công văn 3733/BXD-QHKT trả lời như sau:
Chủ trương quy hoạch và thực hiện di dời các trường đại học, cao đẳng và dạy nghề ra khỏi phạm vi trung tâm Thành phố Hà Nội đã được Chính phủ chỉ đạo tại Nghị quyết số 16/2008/NĐ-CP ngày 31/7/2008 về từng bước khắc phục ùn tắc giao thông tại Thành phố Hà Nội và Thành phố Hồ Chí Minh. Ngày 23/01/2013. Thủ tướng Chính phủ cũng đã ban hành Quyết định số 130/QĐ-TTg ngày 23/01/2015 về biện pháp, lộ trình di dời và việc sử dụng quỹ đất sau khi di dời cơ sở sản xuất công nghiệp, bệnh viện, cơ sở giáo dục đại học, cơ sở giáo dục nghề nghiệp và các cơ quan đơn vị trong nội thành Hà Nội.
Theo đó, tại Quyết định số 130/QĐ-TTg, Thủ tướng Chính phủ giao Ủy ban nhân dân Thành phố Hà Nội, các Bộ, ngành liên quan và Ủy ban nhân dân các tỉnh thuộc Vùng Thủ đô có trách nhiệm: (1) Tổ chức lập, phê duyệt các đồ án quy hoạch có liên quan làm căn cứ cho việc sử dụng các quỹ đất sau khi di dời và xác định bố trí quỹ đất và hạ tầng các cơ sở mới trước khi phải di dời ra khỏi khu vực nội thành Hà Nội; (2) Đề xuất phương án sử dụng quỹ đất được cụ thể hóa trong quy hoạch được duyệt; (3) Lập danh mục, cụ thể hóa tiêu chí, lộ trình và biện pháp di dời các đối tượng cần phải di dời ngoài khu vực nội thành Hà Nội; (4) Xây dựng cơ chế, chính sách về tài chính để khuyến khích, khai thác quỹ đất có hiệu quả, đảm bảo theo tiến độ và lộ trình di dời của UBND thành phố Hà Nội và từng Bộ, ngành liên quan;...
Thực hiện nhiệm vụ được giao, Bộ Xây dựng trình và được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Quy hoạch chung xây dựng Thủ đô Hà Nội (Quyết định số 1259/QĐ-TTg ngày 26/7/2011) và Điều chỉnh Quy hoạch xây dựng Vùng Thủ đô Hà Nội (Quyết định số 768/QĐ-TTg ngày 6/5/2016). Theo 02 Quy hoạch được phê duyệt, việc phát triển các trường đào tạo đại học, cao đẳng trên địa bàn TP. Hà Nội và các tỉnh Vùng Thủ đô được định hướng như sau:
“- Phân bố, sắp xếp lại hệ thống các trường đại học và cao đẳng, khu vực nội đô khống chế khoảng 30 vạn sinh viên; Thực hiện di dời hoặc xây dựng cơ sở 2 cho một số trường từ nội đô ra các đô thị vệ tinh hoặc các tỉnh trong vùng Thủ đô; quỹ đất sau khi di dời sử dụng vào mục đích công cộng phục vụ đô thị;
- Dự kiến đất xây dựng các trường đại học, cao đẳng đến năm 2030 khoảng 10.660 ha (Hà Nội 5.200 ha, Vĩnh Phúc 780 ha, Bắc Ninh 650 ha, Hải Dương 650 ha, Hưng Yên 780 ha, Hà Nam 455 ha, Hòa Bình 130 ha, Phú Thọ 325 ha, Thái Nguyên 1.430 ha, Bắc Giang 260 ha)”.
Đến nay, Thành phố Hà Nội và các tỉnh trong Vùng Thủ đô đã phối hợp các Bộ, ngành có liên quan để triển khai các nội dung cụ thể, bao gồm: tổ chức lập, trình và được phê duyệt các đề án, quy hoạch cơ sở giáo dục, đào tạo cấp vùng như Đại học Phố Hiến (tỉnh Hưng Yên), Khu Đại học Nam Cao (tỉnh Hà Nam), Khu đô thị - đại học Vĩnh Phúc (tỉnh Vĩnh Phúc)...; tổ chức xây dựng danh mục, tiêu chí, lộ trình và biện pháp thực hiện việc di dời cho một số trường từ nội đô ra các đô thị vệ tinh hoặc các tỉnh trong vùng Thủ đô...
Tuy nhiên, trên thực tế việc triển khai thực hiện vẫn còn chậm, tồn tại một số khó khăn vướng mắc, đặc biệt trong việc thực hiện di dời các cơ sở giáo dục đại học, giáo dục nghề nghiệp tại khu vực nội đô Thành phố Hà Nội.
Theo báo cáo mới nhất của Ủy ban nhân dân TP. Hà Nội về việc rà soát, đánh giá kết quả thực hiện xây dựng tiêu chí và biện pháp, lộ trình di dời các cơ sở gây ô nhiễm môi trường và các cơ sở phải di dời theo quy hoạch xây dựng đô thị theo Quyết định số 130/QĐ-TTg ngày 23/01/2015 của Thủ tướng Chính phủ (Văn bản số 187/BC-UBND ngày 18/6/2019): “Về di dời các cơ sở giáo dục đại học, giáo dục nghề nghiệp: Thực hiện quy định của Luật Thủ đô, Thành phố không xem xét giải quyết xây dựng mới các cơ sở giáo dục trong khu vực nội thành; Chỉ xem xét giải quyết cải tạo nâng cấp cơ sở vật chất, nâng cao chất lượng phục vụ (Trường Đại học Xây dựng, Trường Đại học Công nghiệp, Trường Đại học Văn hóa, Trường cao đẳng Sư phạm...). Nhìn chung, công tác di dời đến nay còn chậm; Về cơ bản, các cơ sở giáo dục đại học, giáo dục nghề nghiệp đều đang tiếp tục sử dụng cơ quan cũ; riêng Trường Đại học Y tế Công cộng tại số 138B phố Giảng Võ, quận Ba Đình đã được di dời đến địa điểm mới tại quận Bắc Từ Liêm; danh mục, tiêu chí, lộ trình và biện pháp di dời cơ quan, cơ sở giáo dục, cơ sở y tế ra khỏi nội thành chưa được các Bộ, ngành triển khai, trình Thủ tướng Chính phủ phê duyệt...”
Những tồn tại, vướng mắc cũng như việc chưa kịp thời đẩy nhanh tiến độ thực hiện di dời các cơ sở giáo dục, đào tạo như vấn đề tỉnh Hà Nam đã nêu liên quan đến một số nguyên nhân chủ yếu như: Công tác dời và xây dựng cơ sở mới đòi hỏi nhu cầu vốn ngân sách rất lớn, nguồn vốn thực hiện chưa được bố trí; chưa có phương án huy động nguồn lực xây dựng (về cơ chế chính sách, sử dụng quỹ đất sau khi di dời, hình thức huy động nguồn lực, phối hợp các cơ quan liên quan...); các quy hoạch ngành chưa hoàn thành nên chưa có cơ sở xây dựng danh mục, tiêu chí, lộ trình, biện pháp di dời các cơ sở ra khỏi khu vực nội thành; sự phối hợp giữa các tỉnh, thành phố với các Bộ, ngành có liên quan chưa tích cực, chủ động.
Để khắc, phục các tồn tại nói trên, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ đã tổ chức nhiều cuộc họp, Hội nghị để chỉ đạo, đôn đốc các Bộ, ngành, cơ quan Trung ương và các địa phương, đặc biệt là Hà Nội đẩy mạnh thực hiện Nghị quyết số 16/2008/NĐ-CP ngày 31/7/2008 của Chính phủ và Quyết định số 130/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ, kịp thời tháo gỡ các vướng mắc phát sinh. Bộ Xây dựng sẽ tập trung triển khai và kiến nghị tiếp tục thực hiện một số giải pháp trong thời gian tới như sau:
- Đối với Bộ Xây dựng, trong thời gian tới, Bộ Xây dựng sẽ tăng cường giám sát việc tổ chức thực hiện, quản lý và xây dựng theo quy hoạch; phối hợp với UBND Thành phố Hà Nội, UBND tỉnh Hà Nam, các tỉnh trong Vùng Thủ đô và các Bộ, ngành có liên quan trong quá trình thực hiện việc di dời các cơ sở giáo dục đại học, cơ sở giáo dục nghề nghiệp và các đối tượng khác được quy định tại Quyết định số 130/QĐ-TTg ngày 23/1/2015.
- Bộ Xây dựng kiến nghị Ủy ban nhân dân tỉnh Hà Nam và các địa phương trong Vùng Thủ đô tích cực, chủ động phối hợp với các Bộ, ngành Trung ương và các cơ quan có liên quan đẩy nhanh việc hoàn thành quy hoạch xây dựng, đề án phát triển các trường đại học, cao đẳng, dạy nghề trên địa bàn; xây dựng danh mục, tiêu chí, lộ trình và biện pháp di dời để trình Thủ tướng Chính phủ phê duyệt theo đúng chỉ đạo tại Quyết định số 130/QĐ-TTg ngày 23/1/2015; đề xuất các cơ chế chính sách hỗ trợ di dời, đảm bảo tính khả thi trong quá trình tổ chức thực hiện; chuẩn bị quỹ đất xây dựng nơi được di dời đến đảm bảo phù hợp với vị trí, quy mô, chức năng theo quy hoạch xây dựng được duyệt.
Trung tâm Thông tin
Nguồn: Công văn 3733/BXD-QHKT.