Về vấn đề này, Bộ Xây dựng đã có công văn 537/BXD-QLN ngày 14/02/2020 trả lời như sau:
Theo quy định của Luật Nhà ở năm 2014 và Nghị định số 99/2015/NĐ-CP ngày 20/10/2015 của Chính phủ (gọi tắt là Nghị định số 99/2015/NĐ-CP) thì tổ chức, cá nhân nước ngoài được mua và sở hữu nhà ở (nhà ở riêng lẻ, căn hộ chung cư) tại các dự án đầu tư xây dựng nhà ở thương mại không thuộc khu vực bảo đảm quốc phòng, an ninh theo quy định; thời hạn sở hữu nhà ở là 50 năm; hạn chế về tỷ lệ nhà ở được phép bán cho người nước ngoài tại các khu chung cư, khu đô thị mới; quy định phải thanh toán tiền mua nhà qua tổ chức tín dụng đang hoạt động tại Việt Nam...
Theo quy định tại Điều 75 của Nghị định số 99/2015/NĐ-CP thì Bộ Quốc phòng, Bộ Công an có trách nhiệm xác định cụ thể các khu vực cần bảo đảm an ninh, quốc phòng tại từng địa phương và thông báo cho Ủy ban nhân dân cấp tỉnh để Ủy ban nhân dân cấp tỉnh làm căn cứ chỉ đạo Sở Xây dựng xác định cụ thể danh mục dự án đầu tư xây dựng nhà ở thương mại trên địa bàn không cho phép tổ chức, cá nhân nước ngoài được quyền sở hữu nhà ở.
Ngày 19/10/2016, Bộ Quốc phòng có văn bản số 10328/BQP-TM, ngày 19/4/2017, Bộ Công an có văn bản số 786/BCA-TCAN hướng dẫn thực hiện quy định nêu trên của Nghị định số 99/2015/NĐ-CP.
Tại Điều 76 của Nghị định số 99/2015/NĐ-CP đã quy định số lượng nhà ở mà tổ chức, cá nhân nước ngoài được sở hữu. Căn cứ vào thông báo của Bộ Quốc phòng, Bộ Công an và chỉ đạo của Ủy ban nhân dân cấp tỉnh, Sở Xây dựng có trách nhiệm công bố công khai trên Cổng thông tin điện tử của Sở các nội dung như: danh mục các dự án đầu tư xây dựng nhà ở trên địa bàn nằm trong khu vực mà tổ chức, cá nhân nước ngoài không được phép sở hữu nhà ở; số lượng nhà ở mà tổ chức, cá nhân nước ngoài được sở hữu tại mỗi dự án đầu tư xây dựng nhà ở cho phép tổ chức, cá nhân nước ngoài được sở hữu; số lượng căn hộ chung cư tại mỗi tòa nhà chung cư, số lượng nhà ở riêng lẻ của mỗi dự án mà tổ chức, cá nhân nước ngoài được sở hữu; số lượng nhà ở mà tổ chức, cá nhân nước ngoài đã mua, thuê mua, đã được cấp Giấy chứng nhận tại mỗi dự án đầu tư xây dựng nhà ở; số lượng căn hộ chung cư, nhà ở riêng lẻ mà tổ chức, cá nhân nước ngoài được sở hữu...
Theo quy định tại Điều 79 của Nghị định số 99/2015/NĐ-CP thì Sở Xây dựng có trách nhiệm lập một mục riêng trên Cổng thông tin điện tử của Sở để đăng tải và quản lý các thông tin quy định tại Khoản 1 Điều 76 của Nghị định này. Trong Điều 79 này cũng đã quy định cụ thể trách nhiệm của Sở Xây dựng, chủ đầu tư dự án xây dựng, bên tặng cho nhà ở và cơ quan có thẩm quyền cấp Giấy chứng nhận đối với việc sở hữu nhà ở của các tổ chức, các nhân nước ngoài trên địa bàn. Bộ Xây dựng đã có văn bản số 1587/BXD-QLN ngày 8/7/2019 gửi Sở Xây dựng các địa phương để đôn đốc thực hiện các nội dung quy định nêu trên.
Tại Khoản 5 Điều 63 của Nghị định số 139/2017/NĐ-CP ngày 27/11/2017 của Chính phủ đã quy định phạt tiền từ 200.000.000 đồng đến 300.000.000 đồng đối với chủ đầu tư có một trong các hành vi vi phạm quy định về bán nhà ở cho cá nhân, tổ chức nước ngoài như: (1) Bán nhà ở vượt quá số lượng cá nhân, tổ chức nước ngoài được phép sở hữu theo quy định; (2) Bán nhà ở mà theo quy định thuộc khu vực không cho phép cá nhân, tổ chức nước ngoài được sở hữu; (3) Không gửi thông tin để đăng trên Cổng thông tin điện tử của Sở Xây dựng về nhà ở đã bán cho cá nhân, tổ chức nước ngoài.
Như vậy, các quy định liên quan đến việc cho phép tổ chức, cá nhân người nước ngoài mua và sở hữu nhà ở tại Việt Nam đã tương đối đồng bộ đầy đủ và chặt chẽ phù hợp với điều kiện kinh tế xã hội của đất nước và thông lệ quốc tế. Trong thời gian tới, Bộ Xây dựng sẽ tiếp tục theo dõi việc thực hiện các quy định của pháp luật về nhà ở nói chung, việc thực hiện các quy định về sở hữu nhà ở của tổ chức, cá nhân nước ngoài nói riêng để báo cáo cấp có thẩm quyền sửa đổi, bổ sung (nếu có) các quy định của Luật Nhà ở 2014 liên quan đến quy định về sở hữu nhà ở của tổ chức, cá nhân nước ngoài nhằm đáp ứng yêu cầu của thực tiễn và phục vụ công tác quản lý.
Bộ Xây dựng đề nghị chính quyền các cấp quan tâm chỉ đạo, tăng cường công tác quản lý, tổ chức thực hiện kịp thời nghiêm túc quy định pháp luật về nhà ở, quản lý cư trú.
Trung tâm Thông tin
Nguồn: Công văn 537/BXD-QLN