Ngày 18/12/2023, Bộ Xây dựng tổ chức Hội đồng nghiệm thu Nhiệm vụ sự nghiệp môi trường “Khảo sát, đánh giá và xây dựng Hướng dẫn kỹ thuật bảo vệ, khai thác và sử dụng nguồn nước tại các khu vực lân cận nghĩa trang”, do nhóm nghiên cứu thuộc trường Đại học Thủy lợi thực hiện. Phó Vụ trưởng Vụ Khoa học công nghệ và môi trường Nguyễn Công Thịnh - Chủ tịch Hội đồng chủ trì cuộc họp.
Phó Vụ trưởng Nguyễn Công Thịnh kết luận cuộc họp
Báo cáo Hội đồng, PGS.TS. Nguyễn Thị Hằng Nga cho biết, mục tiêu của Nhiệm vụ nhằm đánh giá phạm vi ảnh hưởng của nghĩa trang đến chất lượng nguồn nước ở các khu vực lân cận làm cơ sở cho việc xác định khoảng cách an toàn đối với khai thác và sử dụng nguồn nước; xây dựng Hướng dẫn Kỹ thuật bảo vệ, khai thác và sử dụng nguồn nước khu vực lân cận nghĩa trang để phục vụ sinh hoạt và sản xuất.
Để thực hiện Nhiệm vụ, nhóm nghiên cứu đã áp dụng các phương pháp khoa học kết hợp sử dụng viễn thám, GIS và mô hình toán thủy văn chất lượng nước để dự báo và đánh giá tác động đến môi trường nước; tổng quan các nghiên cứu trong và ngoài nước có liên quan đến việc khai thác sử dụng nguồn nước khu vực lân cận nghĩa trang; mô phỏng lan truyền chất ô nhiễm vào nguồn nước do ảnh hưởng của nghĩa trang tại khu vực nghiên cứu; đề xuất giải pháp xử lý nước cấp đảm bảo chất lượng phục vụ sinh hoạt và bảo vệ nguồn nước khu vực lân cận nghĩa trang.
Theo kết quả nghiên cứu, đến 2022, cả nước còn gần 20% dân số chưa được tiếp cận nước sạch cho sinh hoạt. họ phải chấp nhận sống chung với nguồn nước ngầm, nước mưa, nước từ nhà máy lọc không an toàn. Trong đó có 3,04% dân số sống ở vùng khó khăn về nguồn nước và phải phải sử dụng nguồn nước ngầm gần nghĩa trang (bán kính dưới 1.500m). Số dân này tập trung nhiều nhất ở vùng Đồng bằng Sông Cửu Long (5,76%), vùng Tây Nguyên (5,09%). Nghiên cứu cũng cho thấy chất lượng nguồn nước gần nghĩa trang có dấu hiệu ô nhiễm, một số chỉ tiêu amoni, nitrit và phosphate… vượt giới hạn cho phép (vượt QCVN 08:20023/BTNMT và QCVN 09:2023/BTNMT) khoảng 8-10 lần.
Tại cuộc họp, các chuyên gia Hội đồng đánh giá cao nỗ lực của nhóm nghiên cứu trong việc thực hiện các nhiệm vụ theo đề cương được duyệt; hồ sơ nghiệm thu đầy đủ, tuân theo các quy định hiện hành; trong khuôn khổ thời hạn được giao, nhóm nghiên cứu đã hoàn thành đầy đủ các sản phẩm theo hợp đồng, gồm báo cáo tổng hợp, các chuyên đề, số liệu thí nghiệm; báo cáo điều tra hiện trạng về số lượng, quy mô, hình thức khai thác của các cơ sở khai thác nước ngầm tại các khu vực lân cận và có ảnh hưởng của nghĩa trang; hướng dẫn kỹ thuật bảo vệ, khai thác, sử dụng nguồn nước cấp cho sinh hoạt tại các khu vực lân cận nghĩa trang. Bên cạnh đó, Hội đồng góp ý nhóm nghiên cứu cần bổ sung nguồn trích dẫn số liệu; bổ sung bản đồ vị trí lấy mẫu; xét xét bổ sung đánh giá ảnh hưởng của nghĩa trang đối với nước ngầm thuộc phạm vi khu vực nghiên cứu, phân bố ở các độ sâu khác nhau.
Kết luận cuộc họp, Phó Vụ trưởng Nguyễn Công Thịnh tổng hợp ý kiến góp ý của các chuyên gia thành viên Hội đồng, bổ sung một số ý kiến và đề nghị nhóm nghiên cứu tiếp thu đầy đủ, trong đó chú trọng điều chỉnh, bổ sung các quy chuẩn kỹ thuật liên quan đến các nội dung thuộc phạm vi nghiên cứu; sớm hoàn thiện các sản phẩm của Nhiệm vụ và thực hiện các bước tiếp theo theo quy định.