Nhìn lại năm 2023, một trong những chương trình hoạt động để lại dấu ấn của Mặt trận Tổ quốc (MTTQ) các cấp trong tỉnh được Tỉnh ủy ghi nhận, đánh giá cao đó là: MTTQ và các tổ chức thành viên đã tập trung đẩy mạnh và nâng cao chất lượng Cuộc vận động “Toàn dân đoàn kết xây dựng nông thôn mới, đô thị văn minh”, trọng tâm là hướng dẫn các thôn, tổ dân phố thực hiện 10 nội dung với 36 tiêu chí xây dựng Khu dân cư tiêu biểu và Khu dân cư kiểu mẫu. Qua đó, góp phần thúc đẩy Phong trào xây dựng Nông thôn mới, đô thị văn minh ngày càng có chiều sâu và bền vững.
Đồng chí Phan Đình Trạc - Trưởng Ban Nội chính Trung ương tặng bức ảnh Bác Hồ và quà lưu niệm cho xã Đinh Trang Thượng
Qua tuyên truyền, vận động, tại cộng đồng dân cư đã duy trì và nhân rộng được 1.367 mô hình tự quản trong cộng đồng dân cư về bảo vệ môi trường, sáng - xanh - sạch - đẹp; giữ gìn an ninh trật tự, an toàn giao thông; quản lý và bảo vệ rừng; phát triển kinh tế, hỗ trợ sinh kế cho hộ nghèo... Đến cuối năm 2023, trên toàn tỉnh, tỷ lệ gia đình đạt chuẩn văn hóa chiếm 91,5%; thôn, tổ dân phố đạt chuẩn văn hóa chiếm 95%; phường, thị trấn đạt chuẩn đô thị văn minh đạt 88,6%; có 109/111 xã đạt chuẩn nông thôn mới, đạt 98,2%, có 41 xã nông thôn mới nâng cao (đạt 37,61%), 16 xã nông thôn mới kiểu mẫu (đạt 14,7%) và 7 đơn vị cấp huyện gồm Đơn Dương, Đức Trọng, Đạ Tẻh, Cát Tiên Lâm Hà và TP Đà Lạt, Bảo Lộc đã được công nhận đạt chuẩn nông thôn mới.
MTTQ Việt Nam các cấp tích cực vận động Nhân dân tham gia đóng góp tiền, ngày công lao động, hiến đất, vật tư để xây dựng, nâng cấp đường giao thông, hệ thống kênh mương, các công trình phúc lợi; nhiều nơi tổ chức phát động, triển khai xây dựng các mô hình mới, gắn với duy trì, nhân rộng các mô hình tổ tự quản trong cộng đồng, vận động các khu dân cư, hộ gia đình hưởng ứng tham gia xây dựng cảnh quan môi trường, giữ gìn an ninh trật tự, xây dựng đời sống văn hoá.
Điển hình như: Huyện Đạ Huoai, từ Mô hình “Không rải vàng mã trong đám tang” đã được nâng tầm thành Phong trào thi đua “Xây dựng nếp sống văn minh, tiết kiệm trong việc cưới, việc tang” với quy mô toàn huyện và được công nhận là mô hình thực hiện việc học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh. Đạ Tẻh xây dựng Mô hình “Công trình cảnh quan môi trường” ở cấp xã và khu dân cư, năm 2023 có 38 thôn, tổ dân phố của 9/9 xã, thị trấn đã đăng ký xây dựng mô hình cảnh quan môi trường, đề xuất bố trí 1 tỷ đồng để khen thưởng cho các mô hình đạt giải cao. Cát Tiên tổ chức phát động và ban hành 2 lời kêu gọi Toàn dân đoàn kết, tích cực tham gia phòng cháy, chữa cháy và thực hiện nếp sống văn minh trong việc cưới, việc tang trên địa bàn huyện; triển khai Phong trào “Ngày Chủ nhật xanh” bảo vệ môi trường, trồng chăm sóc cây xanh, tôn tạo cảnh quan môi trường với 9 đợt ra quân với 15.451 lượt người tham gia, trồng chăm sóc 3.545 cây xanh, nạo vét 28 km kênh mương... Đà Lạt triển khai Hội thi Xanh - sạch - đẹp lần thứ 18, với sự hưởng ứng tham gia của 100% khu dân cư, trường học, 93/107 cơ sở tôn giáo và và hơn 96% hộ gia đình đăng ký tham gia. Bảo Lâm triển khai xây dựng Mô hình Giáo xứ an toàn, sáng – xanh - sạch - đẹp, huy động Nhân dân đóng góp hơn 9,3 tỷ đồng và 28 ngàn mét vuông đất, 2.153 ngày công lao động để tham gia xây dựng cơ sở hạ tầng. Di Linh huy động Nhân dân đóng góp hơn 3,3 tỷ đồng và hơn 13 ngàn mét vuông đất, 4.750 ngày công lao động để tham gia xây dựng cơ sở hạ tầng.
MTTQ và các thành viên, các địa phương đã tích cực phối hợp vận động các nguồn lực tham gia thực hiện có hiệu quả bộ tiêu chí quốc gia về xã nông thôn mới, nông thôn mới nâng cao, nông thôn mới kiểu mẫu; huyện nông thôn mới, nông thôn mới nâng cao và thực hiện các tiêu chí xây dựng đô thị văn minh giai đoạn 2021 - 2025; đồng thời, phát huy vai trò của MTTQ Việt Nam, Ban Thanh tra nhân dân, Ban Giám sát đầu tư cộng đồng tham gia giám sát Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng Nông thôn mới ở cơ sở. Một số nơi tổ chức lấy ý kiến đánh giá sự hài lòng của người dân về kết quả xây dựng nông thôn mới, đô thị văn minh.
Tiêu biểu như tại Đạ Tẻh triển khai trên 2.300 phiếu lấy ý kiến về sự hài lòng của người dân đối với kết quả xây dựng nông thôn mới tại 2 xã Quốc Oai đạt tiêu chí xã nông thôn mới nâng cao và Mỹ Đức đạt nông thôn mới kiểu mẫu. Cát Tiên triển khai 720 phiếu lấy ý kiến tại xã Quảng Ngãi đạt chuẩn nông thôn mới nâng cao. Lạc Dương triển khai 2.230 phiếu lấy ý kiến sự hài lòng của người dân đối với kết quả xây dựng nông thôn mới nâng cao tại xã Đạ Sar. Đam Rông triển khai 5.825 phiếu lấy ý kiến tại 4 xã, trong đó xã Đạ Rsal đạt tiêu chí nông thôn mới kiểu mẫu, xã Rô Men đạt chuẩn nông thôn mới nâng cao và xã Đạ Tông, Đạ M’rông là 2 xã đạt chuẩn nông thôn mới. Bảo Lâm triển khai phiếu lấy ý kiến tại xã Lộc Ngãi đạt chuẩn nông thôn mới nâng cao trong tháng 12/2023.
Kết quả năm 2023, MTTQ cấp huyện đã công nhận 151 thôn, tổ dân phố đạt “Khu dân cư tiêu biểu”. MTTQ Việt Nam tỉnh đã công nhận 155 thôn, tổ dân phố đạt “Khu dân cư kiểu mẫu”.
Từ năm 2019 - 2023, trên địa bàn tỉnh đã có 1.018/1.367 thôn, tổ dân phố được công nhận Khu dân cư tiêu biểu, đạt tỷ lệ 74,5%, vượt 24,5% so với chỉ tiêu Nghị quyết Đại hội đại biểu MTTQ Việt Nam tỉnh Lâm Đồng lần thứ VIII, nhiệm kỳ 2019 - 2024 đề ra; trong đó có 483/1.018 thôn, tổ dân phố được công nhận Khu dân cư kiểu mẫu (vượt 17,4%).
Trong dịp tổ chức “Ngày hội đại đoàn kết toàn dân tộc”, cấp ủy, chính quyền, MTTQ Việt Nam các cấp đã kịp thời biểu dương, khen thưởng, tặng quà cho 151 Khu dân cư tiêu biểu, 155 Khu dân cư kiểu mẫu và các tập thể, cá nhân, hộ gia đình với tổng số tiền 1,2 tỷ đồng.
Đồng thời, MTTQ Việt Nam các cấp và các tổ chức thành viên tiếp tục thực hiện tốt công tác vận động, chăm lo cho người nghèo, thực hiện an sinh xã hội, cứu trợ đồng bào bị thiên tai, hỏa hoạn, sự cố nghiêm trọng; hỗ trợ xây dựng 483 căn nhà, sửa chữa 116 căn nhà ở cho hộ nghèo, hộ có hoàn cảnh khó khăn với số tiền trên 24,504 tỷ đồng. Qua đó, giúp hộ nghèo yên tâm, ổn định cuộc sống và vươn lên thoát nghèo.