Quang cảnh hội nghị. Ảnh: BGP/Hoàng Hà
Những năm gần đây, tỉnh Bắc Giang đã có bước tiến vượt bậc về tốc độ tăng trưởng, thu ngân sách đạt mức cao, kết quả thu hút đầu tư khởi sắc nên quy mô vốn đầu tư phát triển lớn. Điều này dẫn đến số lượng công trình, dự án có nhu cầu sử dụng đất cần thu hồi, chuyển mục đích trên địa bàn tỉnh rất nhiều.
Trong 3 năm qua, toàn tỉnh đã tổ chức giải phóng mặt bằng (GPMB), thu hồi, bồi thường gần 1.800 ha đất các loại để thực hiện khoảng 2.100 công trình, dự án. Riêng năm 2020, kế hoạch tổ chức GPMB khoảng 924 công trình, dự án với diện tích cần thu hồi, bồi thường khoảng 2290 ha.
Về tổng thể, thời gian vừa qua, công tác GPMB trên địa bàn tỉnh đã dần đi vào nền nếp. Các quy định về thu hồi đất, bồi thường GPMB theo pháp luật đất đai đã được cụ thể hóa phù hợp với điều kiện thực tiễn của tỉnh và từng bước hoàn thiện; chính sách bồi thường có nhiều điểm tiến bộ, quy định thủ tục ngày càng cụ thể, chặt chẽ hơn so với trước đây; phương châm mẫu hóa và đồng bộ hóa các khâu, bước, hồ sơ trong quá trình thu hồi đất đã giúp các địa phương triển khai công tác bồi thường thuận lợi, nhanh chóng và nền nếp hơn. Quy chế dân chủ trong thu hồi đất, bồi thường GPMB đã được tuyên truyền, phổ biến và thực hiện nghiêm túc; cấp ủy, chính quyền các địa phương và đội ngũ làm công tác bồi thường, GPMB nhìn chung đã có nhận thức tốt hơn trong việc công khai và đảm bảo tính khách quan, minh bạch của các thông tin trong quá trình thực hiện GPMB các dự án.
Tuy nhiên, qua nắm tình hình, theo dõi và đánh giá, công tác bồi thường GPMB các công trình, dự án trên địa bàn tỉnh trong thời gian qua có lúc, có nơi còn chưa thực sự đồng bộ, chuyên nghiệp, nhìn chung chưa đáp ứng yêu cầu và đòi hỏi cao của việc hoàn thành nhanh chóng, đúng tiến độ theo mục tiêu phát triển KT-XH. Có đến 1/3 trong tổng số hơn 600 dự án thu hồi đất đang triển khai gặp khó khăn về GPMB nhưng chậm được tháo gỡ.
Vấn đề vướng mắc, chậm trễ trong công tác thu hồi, bồi thường, GPMB thời gian qua là nguyên nhân chính dẫn đến làm chậm tiến độ thực hiện một số công trình hạ tầng cấp bách, quan trọng và kéo dài thời gian hoàn thành các dự án khu đô thị, khu dân cư và các dự án đầu tư phát triển KT-XH vì lợi ích quốc gia, công cộng khác gây lãng phí nguồn lực, ảnh hưởng lớn đến hiệu quả đầu tư.
Chủ tịch UBND thành phố Bắc Giang Vũ Trí Hải phản ánh những khó khăn, vướng mắc trong công tác GPMB
về cơ chế hỗ trợ giải quyết, bồi thường đối với tài sản trên đất. Ảnh: BGP/Hoàng Hà.
Tại hội nghị, các đại biểu đã tập trung đánh giá, phân tích các nguyên nhân dẫn đến tình trạng vướng mắc, chậm trễ trong công tác thu hồi, bồi thường, GPMB trên địa bàn tỉnh. Nguyên nhân chủ yếu là do có nhiều dự án thực hiện công tác bồi thường, GPMB giữa các thời kỳ chuyển tiếp chính sách với sự khác biệt và chênh lệch đáng kể về quyền lợi của người bị thu hồi đất làm cho quá trình tuyên truyền vận động các hộ đồng thuận gặp nhiều khó khăn.
Ngoài ra, còn do công tác quản lý hồ sơ đất đai nhiều năm trước đây bị buông lỏng, yếu kém dẫn đến hồ sơ pháp lý về đất đai bị thất lạc, không đầy đủ; nhiều hồ sơ hiện có không phản ánh đúng bản chất nguồn gốc và quá trình sử dụng đất dẫn đến thường xuyên xuất hiện tranh chấp giữa các chủ thể sử dụng về nguồn gốc, quá trình sử dụng đất; tình trạng giao đất trái thẩm quyền nhưng qua nhiều năm không được xử lý dứt điểm nên khi lập hồ sơ phương án gặp nhiều khó khăn do không nắm rõ chủ thể.
Tình trạng quá tải trong thực hiện công tác thu hồi, bồi thường, GPMB khi trong cùng một thời điểm, một địa phương cấp huyện phải triển khai thực hiện nhiều công trình, dự án đầu tư sử dụng đất...
Phó Chủ tịch Thường trực UBND tỉnh Lại Thanh Sơn phát biểu kết luận hội nghị Ảnh: BGP/Hoàng Hà
Phát biểu kết luận hội nghị, Phó Chủ tịch Thường trực UBND tỉnh Lại Thanh Sơn chia sẻ với các địa phương về những khó khăn trong giải quyết bồi thường, GPMB. Đây là một lĩnh vực nhạy cảm, đặc biệt với số lượng dự án cần GPMB của tỉnh nhiều, với diện tích lớn.
Phó Chủ tịch Thường trực UBND tỉnh ghi nhận thời gian qua các địa phương đã đạt được những kết quả khá rõ nét trong công tác bồi thường, GPMB. Đồng thời nhận định, muốn làm tốt công tác GPMB, trước hết phải làm tốt các vấn đề về chính sách trong bồi thường, GPMB. Về nội dung này, thời gian tới UBND tỉnh sẽ nghiên cứu, sửa đổi các chính sách bồi thường GPMB cho phù hợp với tình hình thực tế hiện nay của tỉnh, tạo tiền đề cho các địa phương tháo gỡ khó khăn.
Phó Chủ tịch Thường trực UBND tỉnh cũng chỉ rõ, công tác quản lý đất đai hiện nay còn nhiều hạn chế dẫn đến việc xác định loại đất, quy chủ khó khăn. Ngoài ra, hạn chế trong công tác tổ chức thực hiện; phối hợp thực hiện cũng khiến cho công tác bồi thường, GPMB chưa hiệu quả.
Do đó, thời gian tới, các cấp, các ngành cần tăng cường sự lãnh đạo, chỉ đạo các của cấp ủy, chính quyền và đoàn thể trong thực hiện GPMB; làm tốt công tác phối hợp giữa các cơ quan chuyên môn; đẩy mạnh tuyên truyền vận động, tạo sự đồng thuận người dân. Bên cạnh đó, cần làm thật tốt về quản lý đất đai, tăng cường ý thức thường trực để giải quyết từng vấn đề cụ thể.
Phó Chủ tịch Thường trực UBND tỉnh yêu cầu Sở Tài nguyên và Môi trường nghiên cứu tham mưu cho UBND tỉnh cách giải quyết các vấn đề còn tồn tại về đất tiêu chí tại các địa phương; vấn đề giải quyết tài sản trên đất khi thực hiện bồi thường, GPMB.
Giao Sở Xây dựng xem xét, kiểm tra việc thực hiện các dự án khu đô thị khu dân cư, khu, cụm công nghiệp đang trong quá trình triển khai trên địa bàn tỉnh, do đây là những dự án cần diện tích GPMB lớn và thường xuyên gặp vướng mắc trong quá trình triển khai./