Kế hoạch Cấp nước an toàn CNAT được Tổ chức Y tế Thế giới WHO và Tổ chức Hỗ trợ phát triển Ôxtraylia AUAI hỗ trợ, đã được triển khai thực hiện từ tháng 6/2006 đến nay, tại Nhà máy sản xuất nước mặt Cẩm Thượng, thuộc Cty Kinh doanh nước sạch Hải Dương trước đây, nay là Cty TNHH một thành viên cấp nước Hải Dương. CNAT là qui trình quản lý chất lượng nước hoàn hảo, không chỉ kiểm soát chất lượng sản phẩm bằng định lượng, định tính mà còn là hệ thống qui trình theo dõi, giám sát, đánh giá các nguy cơ, khắc phục, phòng ngừa cho toàn bộ dây chuyền sản xuất kinh doanh nước sạch. Toàn bộ số liệu được lưu giữ, giúp công tác phân tích đánh giá có tính hệ thống, các giải pháp đề xuất trên cơ sở chính xác mang tính bền vững và không ngừng hoàn thiện, cải tiến, đáp ứng mục tiêu sản xuất kinh doanh của Cty. Cty Kinh doanh nước sạch Hải Dương thực hiện thành công dự án thí điểm này được đánh giá cao và coi là người đi tiên phong trong chương trình CNAT trên toàn quốc.
Xí nghiệp Sản xuất nước mặt Cẩm Thượng là một điển hình của Cty về nguồn nước và công nghệ xử lý, đóng trên địa bàn TP Hải Dương. Nhà máy khai thác nguồn nước mặt sông Thái Bình nên nguồn nước dễ bị ô nhiễm và chịu ảnh hưởng lớn của thời tiết, khí hậu theo mùa vụ trong năm; hệ thống mạng lưới đường ống lại được xây dựng qua nhiều giai đoạn đến nay đã bị xuống cấp, chứa đựng nhiều nguy cơ tiềm ẩn. Là nhà máy nằm trên địa bàn thành phố nên diện cấp nước và số hộ sử dụng nước của xí nghiệp lớn, nếu có sự cố sẽ gây ảnh hưởng không nhỏ tới sức khoẻ cộng đồng. Không phải tới khi thực hiện thí điểm Kế hoạch CNAT thì Cty Kinh doanh nước sạch Hải Dương mới lưu ý tới chất lượng nước. Cty xây dựng và duy trì 7 mục tiêu trong chính sách chất lượng của mình, nhằm phục vụ khách hàng tốt nhất, đó là: Nâng cao hiệu quả hoạt động sản xuất kinh doanh; đảm bảo đạt tiêu chuẩn vệ sinh nước sinh hoạt với dịch vụ tốt nhất cho người tiêu dùng; xây dựng và mở rộng phạm vi cấp nước của TP Hải Dương, nâng cao tỷ lệ người dân được sử dụng nước sạch; luôn đổi mới công nghệ và cải tiến công tác quản lý, ứng dụng khoa học kỹ thuật vào hoạt động sản xuất kinh doanh, khuyến khích sáng kiến cải tiến hợp lý trong sản xuất để tiết kiệm chi phí, hạ giá thành sản phẩm; chú trọng đào tạo nguồn nhân lực; xây dựng môi trường văn hoá Cty, khuyến khích các thành phần kinh tế và an toàn xã hội vào việc bảo vệ nguồn nước, phát triển hệ thống cấp nước và đặc biệt xây dựng duy trì hiệu lực và không ngừng quản lý hệ thống quản lý chất lượng theo tiêu chuẩn ISO 9001: 2000. Cty xây dựng và áp dụng hệ thống tiếp nhận và chia sẻ thông tin với khách hàng nhằm phục vụ khách hàng tốt nhất. Kế hoạch CNAT mà Tổ chức Y tế Thế giới WHO đã giúp Cty Kinh doanh nước sạch Hải dương xây dựng và triển khai là chương trình đã được triển khai ở nhiều quốc gia trên thế giới như: Trung Quốc, Ôxtraylia, Banglades và các nước đang phát triển khác. Kế hoạch CNAT vì mục tiêu sức khoẻ cộng đồng, hướng tới những dịch vụ đảm bảo chất lượng, hiệu quả. Theo kế hoạch này, doanh nghiệp trong lĩnh vực cấp nước phải có vai trò, trách nhiệm là sử dụng tiết kiệm tài nguyên thiên nhiên và bảo vệ môi trường, chủ động ngăn ngừa, phòng chống và khắc phục ô nhiễm môi trường, tiến tới phát triển bền vững, vì sức khoẻ cộng đồng. Nội dung của Kế hoạch CNAT gồm 10 bước: Chuẩn bị tài liệu và mô tả hệ thống; đánh giá hệ thống hiện có và triển khai mô tả hệ thống và lập sơ đồ dòng chảy; xác định các biện pháp kiểm soát cách thức kiểm soát; xác định theo dõi và biện pháp kiểm soát; lập trình tự để xác định rằng kế hoạch CNAT được thực thi; triển khai các chương trình hỗ trợ; xác định các nguy cơ điểm rủi ro và có biện pháp xử lý kịp thời; đưa vào qui trình quản lý; thiết lập hệ thống văn bản và quy trình liên lạc. Cùng với sự hướng dẫn của các chuyên gia WHO, tới nay Nhà máy Sản xuất nước Cẩm Thượng đã thu được kết quả đáng ghi nhận trong việc cung cấp nước an toàn cho người dân. Từ đầu năm 2006 tới nay, cùng với việc mở rộng nâng công suất và thực hiện kế hoạch CNAT, Nhà máy sản xuất nước Cẩm Thượng có công suất thiết kế 26.700m3/ng.đêm đã cung cấp nước sạch cho 75% toàn mạng cấp nước của TP. Hải Dương, tổng số khách hàng sử dụng nước đạt trên 25000 hộ. Chất lượng nước được kiểm soát chặt chẽ có hệ thống, mọi đề xuất kiến nghị được chấp nhận và có biện pháp phòng ngừa, khắc phục kịp thời. Mọi số liệu được ghi chép có hệ thống, làm cơ sở dữ liệu để phân tích đề ra những biện pháp triệt để mang tính bền vững. Nhận thức của công nhân viên được nâng lên, kinh nghiệm kiểm tra đánh giá mang tính chuyên nghiệp hơn, thời gian khắc phục sự cố nhanh, góp phần giảm thiểu mất an toàn nguồn nước và thất thoát nước, nâng cao khả năng giao tiếp với người dân, đáp ứng nhiệm vụ được giao, tư vấn khách hàng tự quản lý trong phạm vi của mình như: hướng dẫn tư vấn cho cộng đồng tự quản lý hệ thống dẫn nước vào nhà và biện pháp giữ gìn vệ sinh nước trong thiết bị chứa nước, lấy nước; giúp họ biết tự kiểm tra phát hiện khắc phục các sự cố trong phần trách nhiệm họ quản lý bể chứa rò rỉ, vỡ thiết bị và đường ống dẫn nước trong nhà làm nước bẩn xâm nhập.... Ông Trần Quốc Khanh, Phó Giám đốc Trưởng ban WSP Cty TNHH một thành viên kinh doanh nước sạch Hải Dương cho biết, để Kế hoạch CNAT được triển khai áp dụng và nhân rộng đạt hiệu quả cao, cần lưu ý các nhân tố: Phải thành lập được một Ban thư ký của Kế hoạch CNAT cho Cty bao gồm các kỹ sư chuyên ngành, công nhân vận hành, quản lý có kinh nghiệm, có khả năng phân tích, đánh giá và đề xuất các giải pháp phòng ngừa khắc phục, làm tốt các yêu cầu đã lập, không ngừng cải tiến phương pháp đánh giá, cập nhật thông tin, kết quả phân tích đánh giá, lưu giữ tài liệu theo hệ thống... làm cơ sở cho đánh giá hệ thống và đề ra những biện pháp xử lý mang tính tổng thể và bền vững. Cần thống nhất trong chỉ đạo điều hành giữa các tài liệu của kế hoạch CNAT với các hệ thống quản lý khác để tránh chồng chéo bất cập trong chỉ đạo và triển khai thực hiện. Phải thường xuyên duy trì kiểm tra đánh giá hệ thống tài liệu Kế hoạch CNAT. Hồ sơ hệ thống cấp nước hiện đang quản lý của Cty, tài liệu quản lý chuyên ngành được cung cấp cho các nhân viên trong ban và dùng tài liệu này cho các đơn vị trong Cty tham khảo và học tập trong các kỳ thi nâng bậc hàng năm, cử cán bộ tham gia các lớp tập huấn quản lý cấp nước do các tổ chức quốc tế và trong nước tổ chức.
Qua kinh nghiệm thực hiện thí điểm CNAT của Hải Dương thì phạm vi cách kênh mương cấp nước vào nhà máy 5km không được khai thác cát sỏi. Bởi hoạt động này ảnh hưởng tới chất lượng nguồn nước do dầu, mỡ, kim loại nặng... gây nên. Để làm được điều này, UBND tỉnh và các cơ quan chức năng như Sở Tài nguyên & Môi trường cần tăng cường hiệu lực quản lý, đồng thời cưỡng chế đối với các doanh nghiệp khai thác cát sỏi trên sông. Nên xây dựng chuẩn hoá tài liệu của Kế hoạch CNAT và tiếp tục những việc cần thiết phối hợp giữa các cơ quan hữu quan.
Nguồn: TC Xây dựng, số 4-2008