Ngày 27/5, tại cuộc họp về tăng cường kiểm soát ô nhiễm, cải thiện chất lượng không khí các đô thị lớn, Thứ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường Võ Tuấn Nhân cho biết, với thực trạng ô nhiễm hiện nay, cơ quan quản lý cần làm rõ nguyên nhân để đưa ra giải pháp một cách đồng bộ, đảm bảo người dân được sống trong bầu không khí trong lành.
Ô nhiễm không khí đang ngày càng trở nên nghiêm trọng. Ảnh: Thanh Tùng/TTXVN
Theo Tổng cục Môi trường (Bộ Tài nguyên và Môi trường), ô nhiễm môi trường không khí đang ngày càng trở nên nghiêm trọng. Đặc biệt, tại các đô thị lớn như Hà Nội, Thành phố Hồ Chí Minh tình trạng ô nhiễm có xu hướng gia tăng tại một số thời điểm trong ngày và một số ngày trong năm, nhất là khi có sự kết hợp giữa các yếu tố khí tượng, khí hậu, hiện tượng thời tiết sương mù với sự gia tăng các nguồn phát thải ô nhiễm không khí.
Chỉ số chất lượng không khí (AQI) có thời điểm vượt ngưỡng an toàn, nguy hại tới sức khỏe người dân, nhất là bụi mịn PM2.5. Từ tháng 9 - 12/2019, chỉ số AQI theo giờ tại nhiều nơi đã vượt giá trị 200, đặc biệt có ngày chỉ số AQI theo giờ có nơi vượt ngưỡng 300, mức nguy hại cho sức khỏe.
Từ ngày 14 - 21/2, giá trị thông số bụi mịn PM2.5 có xu hướng liên tục tăng, đặc biệt trong ngày 20 và 21/2 giá trị PM2.5 rất cao. Giá trị thông số PM2.5 trung bình trong 24h vượt gần 3 lần giới hạn cho phép tại Quy chuẩn Việt Nam.
Tại Hà Nội, từ ngày 18 - 21/2, chất lượng không khí có xu hướng bị suy giảm, trong ngày 20 và 21/2, chỉ số AQI theo giờ ở mức rất xấu (trên 200) tại nhiều trạm. Đặc biệt tại trạm Mỹ Đình, chất lượng không khí đã ở mức nguy hại vào lúc 2h00 ngày 21/2, toàn bộ dân số bị ảnh hưởng nghiêm trọng tới sức khỏe.
Để nâng cao chất lượng môi trường không khí, đảm bảo sức khỏe cộng đồng, Thứ trưởng Võ Tuấn Nhân yêu cầu tăng cường các trạm quan trắc để cảnh báo, dự báo; nâng cấp mạnh việc kiểm soát đo đạc, công bố và sử dụng các nguồn dữ liệu chính thống để cung cấp thông tin cho cộng đồng xã hội thông qua các phương tiện truyền thông, hoặc thông tin dự báo khí tượng, thời tiết định kỳ.
Với nguyên nhân chính gây ô nhiễm môi trường không khí là do khí thải từ số lượng lớn các phương tiện cơ giới tham gia giao thông, Hà Nội, Thành phố Hồ Chí Minh và các tỉnh, thành phố có nguy cơ cao cần kiểm kê, đánh giá các nguồn thải; nghiên cứu, đề xuất phương án hạn chế phương tiện giao thông từ các tỉnh đi vào thành phố trong các ngày ô nhiễm ở mức rất xấu, nguy hại; thực hiện điều tiết, phân luồng giao thông hợp lý để hạn chế tình trạng ùn tắc kéo dài gây ô nhiễm môi trường.
Hà Nội, Thành phố Hồ Chí Minh và các tỉnh, thành phố có nguy cơ cao cần đẩy nhanh việc ban hành và thực hiện kế hoạch phát triển hệ thống giao thông công cộng, tiến tới thay thế việc sử dụng xe gắn máy, xe mô tô 2 bánh sử dụng nhiên liệu hóa thạch; thu hồi, loại bỏ xe cũ nát không đủ điều kiện lưu hành; khuyến khích người dân sử dụng phương tiện công cộng, giảm phương tiện cá nhân, khuyến khích sử dụng các loại xe chạy điện, khí trong nội đô; trồng nhiều cây xanh; phun nước rửa đường thường xuyên tại các trục, tuyến đường giao thông chính, đặc biệt khi thời tiết hanh khô, lặng gió để hạn chế bụi phát tán…
Bộ Tài nguyên và Môi trường có trách nhiệm tập trung hoàn thiện thể chế, chính sách pháp luật về bảo vệ môi trường, đưa các điều khoản về bảo vệ môi trường không khí, giám sát, kiểm soát, đánh giá chất lượng môi trường không khí trong Luật Bảo vệ môi trường sửa đổi, hoàn thành trong năm 2020; xây dựng và ban hành các quy chuẩn kỹ thuật về khí thải và chất lượng môi trường không khí tiệm cận với tiêu chuẩn của các nước tiên tiến trên thế giới.
Bộ Giao thông Vận tải cần xây dựng chiến lược, kế hoạch, lộ trình tăng cường, phát triển phương tiện giao thông, xe điện, hệ thống giao thông vận tải công cộng thân thiện môi trường. Việc xây dựng các công trình giao thông trong đô thị phải có giải pháp ngăn ngừa, hạn chế, giảm thiểu bụi; thanh tra và xử lý nghiêm các trường hợp vi phạm.
Bộ Công Thương cần chỉ đạo quản lý sử dụng hiệu quả tài nguyên, bảo vệ môi trường trong hoạt động sản xuất công nghiệp và thương mại, đặc biệt trong công tác lập và phê duyệt quy hoạch; tăng cường kiểm soát đối với các dự án, nhà máy phát thải lớn, có nguy cơ gây ô nhiễm môi trường cao như nhiệt điện than, dầu khí, hóa chất, thép, phân bón hóa học, chế biến và khai thác khoáng sản…
Bộ Xây dựng cần chủ trì xây dựng và ban hành Thông tư quy định về bảo vệ môi trường đối với các hoạt động xây dựng; kiểm tra, đánh giá công tác quản lý thi công xây dựng, cải tạo, sửa chữa, phá dỡ công trình xây dựng; rà soát, đánh giá lại công tác quy hoạch tại đô thị.