Nhu cầu lớn
Khảo sát của Sở Xây dựng và Viện Nghiên cứu phát triển TP Hồ Chí Minh mới đây cho thấy, trên địa bàn thành phố hiện có khoảng 500 nghìn hộ chưa có nhà; khoảng 81 nghìn hộ cần NƠXH trong giai đoạn 2016 - 2020. Trong đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức Nhà nước tại thành phố, có khoảng 139 nghìn người chưa có nhà ở, cần khoảng 80 nghìn căn hộ. Trong tổng số hơn 402.000 công nhân, lao động đang làm việc tại các khu chế xuất (KCX), khu công nghiệp (KCN) của thành phố thì có đến 284.000 người (chiếm 70,6%), riêng khu vực nhà máy của Công ty Pou Yuen (quận Bình Tân) đã có đến 100 nghìn công nhân lao động, hầu hết đều phải thuê nhà trọ nên cũng cần nhà ở.
Nhu cầu NƠXH tại TP Hồ Chí Minh cao như vậy nhưng theo Giám đốc Sở Xây dựng TP Hồ Chí Minh Trần Trọng Tuấn, từ năm 2006, khi Luật Nhà ở 2005 có hiệu lực cho tới nay, thành phố mới hoàn thành 14 dự án NƠXH với quy mô 5.146 căn hộ bằng nguồn vốn trong và ngoài ngân sách. Trong giai đoạn 2016-2020, thành phố tiếp tục triển khai 39 dự án NƠXH với gần 45 nghìn căn hộ. Hiện có chín dự án đã khởi công, 14 dự án được chấp thuận đầu tư và 16 dự án công nhận chủ đầu tư hoặc chủ trương đầu tư. Riêng năm 2017, thành phố sẽ hoàn thành 1.650 căn hộ; khởi công 23 dự án với khoảng 19 nghìn căn hộ.
Tuy nhiên, khi tất cả các dự án NƠXH mà thành phố đang triển khai hoàn thành cũng chỉ mới đáp ứng một phần nào nhu cầu nhà ở của người dân. Do vậy, thành phố coi việc xây dựng NƠXH là nhiệm vụ chính trị quan trọng cần ưu tiên thực hiện.
Thí điểm xây dựng NƠXH giá rẻ
Ðể đẩy nhanh tiến độ xây dựng các dự án NƠXH, UBND thành phố Hồ Chí Minh đã chỉ đạo Sở Xây dựng thành phố xem xét kỹ và học hỏi kinh nghiệm của tỉnh Bình Dương để vận dụng phù hợp với thực tế thành phố. Giám đốc Sở Xây dựng TP Hồ Chí Minh Trần Trọng Tuấn cho rằng, có thể xây NƠXH giá rẻ, khoảng 100 triệu đồng/căn như ở Bình Dương nếu thỏa mãn ba điều kiện: Căn hộ diện tích nhỏ (25 m2); có quỹ đất do Nhà nước trực tiếp quản lý, tức là nhà đầu tư không phải bỏ ra các chi phí như bồi thường giải phóng mặt bằng và đã có sẵn hạ tầng. Hiện, Sở Xây dựng thành phố đang lập đề án nhà ở giá 100 triệu đồng và từ 300 đến 500 triệu đồng/căn để triển khai xây dựng thí điểm tại KCN Hiệp Phước (Nhà Bè) và KCX Linh Trung (Thủ Ðức). Loại hình NƠXH mà thành phố xây thí điểm có diện tích khoảng 25 đến 30 m2.
Chủ tịch Hiệp hội bất động sản TP Hồ Chí Minh Lê Hoàng Châu cũng cho biết, TP Hồ Chí Minh hoàn toàn có khả năng thực hiện mô hình xây dựng NƠXH giá 100 đến 200 triệu đồng/căn tại một số khu vực có điều kiện tương đồng. Cụ thể, phải có sẵn hệ thống hạ tầng giao thông, ở gần các KCN, KCX, có tiện ích dịch vụ cơ bản. Khảo sát của Hiệp hội cho thấy, nếu thành phố điều chỉnh quy hoạch chi tiết để dành quỹ đất làm NƠXH như tại KCX Linh Trung I,II,III (326 ha), khu công nghệ cao (913 ha), Công viên phần mềm Quang Trung (43 ha), Ðại học Quốc gia TP Hồ Chí Minh (647 ha, trong đó có khoảng hai phần ba số diện tích thuộc Bình Dương), khu đô thị công nghiệp cảng biển Hiệp Phước (3.600 ha), KCX Tân Thuận (320 ha)…, thì với quỹ đất nêu trên, thành phố có thể làm được khoảng 10 nghìn căn hộ NƠXH có diện tích 30 m2/ căn, giá bán chỉ từ 100 đến 200 triệu đồng/căn.
Tuy nhiên, với số lượng căn hộ này, khi hoàn thành cũng chỉ có khoảng 10 nghìn người mua được, chiếm khoảng 1% số người có nhu cầu. Như vậy, phần lớn công nhân, lao động, người thu nhập thấp và người từ các địa phương khác đến thành phố sinh sống, làm ăn sẽ không còn loại nhà này để mua cho nên chưa bảo đảm công bằng xã hội và cũng chưa giải quyết được nhu cầu rất lớn của xã hội.
Theo các chuyên gia, để có thêm quỹ đất xây dựng NƠXH, thành phố nên sử dụng hợp lý và hiệu quả quỹ đất công để tạo quỹ đất phát triển NƠXH, như quỹ đất tại các nhà xưởng sản xuất ô nhiễm đã được di dời; quỹ đất NƠXH được trích lập từ dự án nhà ở thương mại… Bên cạnh đó, cần có những chính sách hợp lý để mời gọi các DN đầu tư vào mô hình NƠXH giá rẻ.
Với tư cách là nhà đầu tư, ông Lê Hữu Nghĩa, Giám đốc Công ty Lê Thành cho biết, về mặt chính sách ưu đãi cho nhà đầu tư thì hiện nay luật đã quy định tương đối đầy đủ nhưng việc thực thi còn nhiều vướng mắc. Chẳng hạn, theo quy định, nhà đầu tư được hưởng ưu đãi về lãi suất để làm NƠXH là 5%/năm, nhưng Ngân hàng Nhà nước không tái cấp bù cho các ngân hàng thương mại nên các ngân hàng này cũng không thể cho vay theo mức ưu đãi như trên. Thứ hai là thủ tục hành chính để làm NƠXH hiện quá nhiêu khê, một dự án muốn hoàn tất phải mất khoảng ba năm. Do đó, cần có một quy trình riêng về thủ tục hành chính cho việc đầu tư xây dựng NƠXH, làm sao kéo giảm thời gian làm thủ tục chỉ còn khoảng từ ba đến sáu tháng...
Nhằm tạo điều kiện cho DN tham gia phát triển NƠXH, thành phố cũng cần tháo thêm "nút thắt" về chỉ tiêu dân số ở các quận, huyện. Bởi, trong công tác chỉnh trang đô thị, các khu dân cư cũ, lụp xụp, thấp tầng đòi hỏi phải chỉnh trang theo ô phố, khu phố và phát triển lên cao tầng để làm tăng độ thông thoáng, cây xanh, đường giao thông trên mặt đất…
Theo báo Nhân dân điện tử