Tham dự phiên khai mạc còn có Ông Parames Waran Lyer - Giám đốc Ban Nước và Đô thị của WB tại Việt Nam, Bà Kim Cuenco - chuyên gia cao cấp của WB - trưởng nhóm dự án, ông Bùi Đức Hưng - Giám đốc Học viện cán bộ quản lý xây dựng và đô thị, các chuyên gia, giảng viên trong nước và quốc tế, các học viên là lãnh đạo các thành phố, các nhà quản lý đô thị trên toàn quốc.
Phát biểu tại phiên khai mạc, Thứ trưởng Nguyễn Trần Nam cho biết, đối với mỗi quốc gia, đô thị hóa luôn là quá trình song hành và là động lực cho phát triển kinh tế. Việt Nam đang trải qua quá trình đô thị hóa rất nhanh, trong hơn 20 năm qua hệ thống đô thị của Việt Nam đã phát triển từ 500 đô thị năm 1990 lên 760 đô thị vào năm 2012. Tỷ lệ đô thị hóa tăng từ từ khoảng 20% năm 1999 lên 32,4% vào năm 2012. Dự báo đến năm 2025, dân số đô thị của Việt Nam sẽ đạt khoảng 52 triệu người, chiếm trên 50% dân số cả nước. Cùng với tiến trình tăng trưởng kinh tế thì tốc độ đô thị hóa sẽ tiếp tục tăng. Đô thị hóa diễn ra sẽ dẫn đến tập trung dân cư vào các đô thị lớn. Việc khai thác và sử dụng tài nguyên thiên nhiên, đất đai, năng lượng sẽ ngày một tăng dễ gây mất cân đối sinh thái, ô nhiễm, suy thoái môi trường, ảnh hưởng đến môi trường sống của người dân đô thị. Bên cạnh đó, những thách thức mới về biến đổi khí hậu đã và đặt ra những yêu cầu mới về công tác quản lý quy hoạch và đô thị. Trong bối cảnh đó, việc nâng cao năng lực cho các nhà quản lý đô thị để có thể đón nhận những thách thức trong hiện tại và tương lai là một giải pháp vừa cấp bách vừa lâu dài và toàn diện.
Để đáp ứng những yêu cầu thực tiễn của quá trình phát triển, trong những năm qua, Bộ Xây dựng đã và đang từng bước hoàn thiện hệ thống văn bản quy phạm pháp luật về lĩnh vực xây dựng và phát triển đô thị như Luật Xây dựng năm 2003, Luật Nhà ở năm 2005, Luật Quy hoạch đô thị năm 2009. Đặc biệt trong năm nay, Luật Xây dựng, Luật Nhà ở, Luật Kinh doanh bất động sản đang được nghiên cứu điều chỉnh, sửa đổi. Các văn bản dưới luật, tiêu chuẩn, quy chuẩn, tiêu chí đánh giá, phân loại đô thị đã tạo ra hành lang pháp lý khá đầy đủ cho công tác phát triển bền vững đô thị của Việt Nam, tuy nhiên các văn bản này cũng đang được rà soát điều chỉnh cho phù hợp với yêu cầu của thực tiễn. Riêng trong lĩnh vực quản lý phát triển đô thị, năm 2009, Bộ Xây dựng đã trình Chính phủ phê duyệt Quy hoạch định hướng phát triển đô thị Việt Nam đến năm 2025 và tầm nhìn đến năm 2050 cũng như Chương trình nâng cấp đô thị quốc gia giai đoạn 2009-2020. Đặc biệt năm 2012 Bộ Xây dựng đã trình Chính phủ phê duyệt Chương trình phát triển đô thị quốc gia giai đoạn 2012 -2020, Chương trình phát triển đô thị bền vững ứng phó với biến đổi khí hậu với các định hướng, giải pháp tổng thể và toàn diện để phát triển hệ thống đô thị quốc gia.
Bên cạnh đó, Bộ Xây dựng không ngừng khuyến khích việc phát huy sáng kiến trong nghiên cứu khoa học, tăng cường hợp tác quốc tế để chia sẻ kinh nghiệm và tăng cường phối hợp liên vùng trong việc phát triển đô thị theo hướng bền vững; chủ động tiếp cận các nguồn viện trợ, tài trợ, triển khai thành công nhiều chương trình cải tạo, nâng cấp hạ tầng đô thị, từng bước khắc phục các hạn chế của quá trình đô thị hóa. Tuy vậy, Việt Nam đang trong quá trình đô thị hóa rất nhanh, và chất lượng phát triển đô thị còn đi sau nhiều nước, nhất là năng lực chuyên môn về quy hoạch và phát triển đô thị của các cán bộ quản lý đô thị. Nhận thức rõ điều này, ngày 25/11/2010, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Quyết định số 1961 phê duyệt Đề án đào tạo, bồi dưỡng, nâng cao năng lực quản lý xây dựng và phát triển đô thị đối với công chức lãnh đạo, chuyên môn đô thị các cấp trong giai đoạn 2010-2015. Để có thể đẩy nhanh các chương trình đào tạo theo Đề án này, cần phải nhận diện rõ những bất cập và tồn tại trong công tác quy hoạch và phát triển đô thị. Bên cạnh đó cần học hỏi kinh nghiệm của các nước trong khu vực và trên thế giới nhằm rút ra những bài học, phương pháp phù hợp với Việt Nam. Trong bối cạnh đó, lớp học đào tạo thí điểm về quy hoạch, quản lý đô thị thuộc Dự án "Xây dựng các đô thị tiên tiến thông qua các nhà quản lý đô thị giỏi" do WB tài trợ có tầm quan trọng đặc biệt.
Thứ trưởng Nguyễn Trần Nam bày tỏ tin tưởng rằng, sau lớp đào tạo thí điểm này, Học viện cán bộ quản lý xây dựng và đô thị, các giảng viên trong nước và quốc tế sẽ nhân rộng các khóa học trong tương lai, các khóa học với phương pháp mới là học cách hành động sẽ cung cấp cho các nhà quản lý đô thị, lãnh đạo các thành phố những ý tưởng và bài học kinh nghiệm mang tính thực tiễn cao, có thể áp dụng cho các thành phố ở Việt Nam, nhằm giải quyết các vấn đề trước mắt và lâu dài trong công tác phát triển đô thị ở Việt Nam/./
Minh Tuấn