Giai đoạn 2 của Chương trình, Thủ tướng Chính phủ cho phép đầu tư xây dựng bổ sung các dự án cụm, tuyến dân cư để đảm bảo chỗ ở an toàn cho số hộ dân thuộc đối tượng chưa được bố trí hết trong giai đoạn 1 của Chương trình và số hộ dân trong khu vực sạt lở nguy hiểm. Sau 2 năm triển khai, các địa phương đã bồi thường giải phóng mặt bằng và tôn nền, đắp bờ được 138/178 dự án (đạt 78%), đến nay 95 dự án đã hoàn thành và đã đưa được hơn 1000 hộ dân vào ở, (đạt 2,9%). Đồng thời, hai tỉnh Tiền Giang và Vĩnh Long cũng đã hoàn thành các bờ bao đảm bảo an toàn cho 6.679 hộ dân sinh sống. Như vậy, đến nay 7.649 hộ dân vùng lũ tại ĐBSCL đã có nơi ở an toàn.
Ngoài ra, 11/128 dự án cũng đã hoàn thành đường giao thông nội bộ, 16/114 dự án đã có hệ thống thoát nước thải, 8/129 dự án đã có hệ thống cấp nước sinh hoạt… Riêng công tác kè chống sạt lở tại các cụm tuyến dân cư đến nay vẫn chưa có địa phương nào thực hiện.
Theo thống kê của Ban điều phối chương trình, hiện ngân sách Nhà nước đã bố trí 801 tỷ đồng trên tổng kinh phí được phê duyệt là 1.383 tỷ đồng, 5 tỉnh thành vay của Ngân hàng phát triển Việt Nam là 379 tỷ đồng trên tổng số tiền được phê duyệt là 1000 tỷ đồng.
Theo kế hoạch, năm 2011, Ban điều phối chương trình đã chỉ đạo các địa phương phải hoàn thành công tác tôn nền, đắp bờ bao và xây dựng hạ tầng thiết yếu các dự án thuộc giai đoạn 2 để có mặt bằng xây dựng công trình hạ tầng kỹ thuật trong năm 2012. Bộ trưởng Nguyễn Hồng Quân nhấn mạnh: Thời gian còn lại của giai đoạn 2 còn nhiều khó khăn và bất cập như giá cả, cơ chế chính sách… nhưng chúng ta sẽ vẫn phải làm tới cùng theo hướng đồng bộ, đảm bảo chất lượng xây dựng để người dân có cuộc sống ổn định.
Đồng Tháp là địa phương được Ban điều phối chương trình đánh giá cao khối lượng công việc đã làm được trong giai đoạn 2. Tuy nhiên, đại diện của Tỉnh Đồng Tháp cho biết, hiện đang phát sinh nhiều khó khăn ngoài dự kiến, đặc biệt là công tác đền bù giải phóng mặt bằng do một số nơi không đồng ý với giá bồi thường. Bên cạnh đó, hạn mức vốn và số lượng hộ dân do Chính phủ phân bổ là cố định nhưng do ngân sách Nhà nước rót chậm nên khi tiền về thì mọi thứ đều đã thay đổi theo chiều hướng tăng. Vì vậy, để thực hiện chương trình trong năm 2011 – 2012, Chính phủ cần tính đến hệ số trượt giá và những biến động khác để đảm bảo cho các địa phương đủ nguồn vốn thực hiệ chương trình.
Cũng liên quan tới vấn đề vốn, tỉnh Vĩnh Long giải thích: Tiến độ giai đoạn 2 bị chậm bởi thủ tục đền bù giải tỏa mất quá nhiều thời gian. Chính sách lại thay đổi liên tục nên địa phương phải nhiều lần điều chỉnh phương án đền bù và chi phí bồi thường tăng hơn khiến cho địa phương bị thiếu vốn. Để tiếp tục triển khai chương trình, Chính phủ và các Bộ ngành cần sớm thông báo nguồn vốn cho địa phương theo đúng tinh thần quyết định 1998/2010/QĐ – TTg ngày 03/22/2010 của Thủ tướng Chính phủ.
Giải thích thắc mắc về tài chính, ông Phạm Quốc Tuấn – Vụ phó Vụ Kết Cấu hạ tầng và đô thị - Bộ Kế hoạch Đầu tư cho biết: “Bộ sẽ tìm giải pháp để bố trí một cách phù hợp nhất nhưng không thể ứng vốn của năm sau cho năm trước. Các địa phương phải chủ động tìm cách tháo gỡ phù hợp với địa phương mình để Chương trình có thể hoàn thành trong năm 2011”. Còn phía Bộ Tài chính, ông Trịnh Nam Tuấn – Vụ phó Vụ Đầu tư lại khẳng định: “Tiền đủ để thực hiện chương trình. Giá cả VLXD tăng khiến nên các địa phương gặp khó khăn vì vậy trong năm 2011, các địa phương không nên khởi công các công trình mới mà chỉ tập trung hoàn thành khối lượng công việc đã thục hiện trong năm 2010 và Bộ dút khoát không giải quyết ứng vốn của năm 2012”.
Theo thông tin từ Ngân hàng phát triển Việt Nam, hiện ngân hàng này đã có kế hoạch giải ngân cho năm 2011 là 320 tỷ đồng. Tuy nhiên các địa phương cần phải hoàn trả số dư nợ đã quá hạn để thuận lợi cho việc giải ngân giai đoạn 2.
Qua báo cáo của các Bộ ngành và địa phương, cũng như sau khi đi kiểm tra thực địa, Bộ trưởng Nguyễn Hồng Quân chỉ đạo: Đối với các ngành phụ trách tài chính cần phải thực hiện tiếp số vốn đã được Chính phủ phê duyệt và tìm cách cùng với địa phương tháo gỡ những khó khăn đang tồn tại. Còn với các địa phương, cần xem lại tỷ lệ giữa công việc đã thực hiện được so với số vốn đã được cấp để chương trình này hoàn thành đúng với ý nghĩa an sinh xã hội. Lãnh đạo các địa phương cũng cần phải quan tâm tới khâu tổ chức thực hiện, từ việc tuyên truyền, tổ chức triển khai đến việc rà soát lại quá trình thực hiện để tìm biện pháp khắc phục tồn tại của các cụm dân cư đã đưa vào hoạt động trước đây sao cho công trỉnh sau phải tốt hơn công trình trước.
Theo : Báo Xây dựng điện tử