Nghiệm thu dự án tiêu chuẩn "Vật liệu chịu lửa - Phương pháp xác định hàm lượng Zircon dioxit"

Thứ hai, 27/02/2006 00:00

Ngày 17/02/2006, Hội đồng KHCN chuyên ngành Bộ Xây dựng đã nghiệm thudự án tiêu chuẩn "Vật liệu chịu lửa - Phương pháp xác định hàm lượng Zircon dioxit" do Ths Nguyễn Thị Hải Yến - Viện Vật liệu Xây dựng - Bộ Xây dựng làm chủ nhiệm dự án.

Trong những năm gần đây, vật liệu chịu lửa chứa zircon là một trong số các loại vật liệu chịu lửa đặc biệt được nhập từ nước ngoài vào Việt Nam với nhiều chủng loại khác nhau về tính chất hoá, lý và giá thành. Ưu điểm chính của loại vật liệu này là tính bền vững hoàn toàn không tác dụng với dòng thép nóng chảy, do đó chúng được dùng nhiều trong công nghệ thép. Các nhà sản xuất vật liệu chịu lửa trong nước hiện cũng đang cố gắng nghiên cứu công nghệ sản xuất loại vật liệu này để có thể chế tạo trong nước nhằm giảm giá thành sản phẩm và chủ động trong sản xuất. Việc kiểm tra các tính chất lý hoá của sản phẩm là cơ sở để phân lô hàng hay đánh giá sản phẩm là công tác không thể thiếu của các cơ quan chức năng. Ngoài chỉ tiêu kiểm tra cường độ chịu nén, nhiệt độ biến dạng dưới tải trọng hay độ chịu lửa, là những tính chất được quan tâm hàng đầu của các sản phẩm chịu lửa, việc xác định hàm lượng zircon dioxit có trong mẫu vật liệu chịu lửa có chứa zircon cũng đóng vai trò rất quan trọng. Do nhiều ưu điểm như vậy, nên vật liệu chịu lửa chứa zircon ngày càng được sử dụng rộng rãi ở nước ta. Loại vật liệu này có rất nhiều chủng loại khác nhau nên tính chất hoá lý cũng khác nhau. Bên cạnh đó việc phân tích hàm lượng zircon dioxit là tương đối khó và ở Việt Nam chưa có các tiêu chuẩn cho vật liệu này cũng như tiêu chuẩn cho quặng của chúng. Vì vậy dự án xây dựng tiêu chuẩn cho "Vật liệu chịu lửa - Phương pháp xác định hàm lượng Zircon dioxit" là rất cần thiết trong giai đoạn hiện nay.
Nội dung tiêu chuẩn gồm:
1. Phạm vi áp dụng
Áp dụng cho phân tích vật liệu chịu lửa có chứa zircon.
2. Tiêu chuẩn viện dẫn
3. Quy định chung
4. Hoá chất - Thuốc thử
Dung dịch tiêu chuẩn sử dụng là dung dịch EDTA 0,025M và dành riêng cho phép xác định zircon.
5. Thiết bị, dụng cụ
Thiết bị, dụng cụ sử dụng trong phân tích, đảm bảo độ chính xác của phép thử.
6. Lấy mẫu và chuẩn bị mẫu thử
Mẫu thử dùng cho phân tích hoá học được lấy theo các quy định về lấy và chuẩn bị mẫu thử theo TCVN 7190: 2002.
7. Nguyên tắc phân tích
Chuẩn độ trực tiếp hàm lượng zircon bằng dung dịch EDTA tiêu chuẩn trong môi trường axit sunfuric nồng độ khoảng 0,3N với chỉ thị xylenon da cam. Kết thúc chuẩn độ khi dung dịch chuyển từ màu đỏ sang màu vàng sáng. Từ thể tích dung dịch EDTA tiêu thụ, tính được hàm lượng zircon dioxit có trong mẫu.
8. Phân giải mẫu thử
Nhóm đề tài đã chọn 2 phương pháp phân giải mẫu cho 2 giải hàm lượng khác nhau. Khi hàm lượng ZrO2 không lớn hơn 20% sử dụng nung chảy mẫu bằng hỗn hợp Na2CO 3 +K2CO3, sau đó cô tách SiO2 và nung chảy phần mẫu chưa tan bằng kalipysunphat. Khi hàm lượng ZrO2 lớn hơn 20%, thì phải nung chảy bằng hỗn hợp Na2CO 3 + K 2CO3 + Na 2B 4O 7 để phân giải hoàn toàn ZrO2.
9. Tiến hành phân tích
Nhóm đề tài đã nghiên cứu và chọn phương pháp chuẩn độ ion zircon bằng dung dịch EDTA. Môi trường tối ưu để hình thành phức Zr : EDTA = 1: 1 là môi trường H2SO4 từ 0,28 đến 0,38 N là rất thích hợp.
10. Tính kết quả
Từ thể tích dung dịch EDTA tiêu chuẩn tiêu tốn trong phép chuẩn độ, theo tính toán cuối cùng ta thu được hàm lượng zircon dioxit.
11. Báo cáo kết quả thử nghiệm
Báo cáo kết quả thử nghiệm bao gồm ít nhất các thôngtin sau:
- Các thông tin cần thiết để nhận biết mẫu thử một cách đầy đủ;
- Các bước tiến hành thử khác với quy định của tiêu chuẩn này ghi rõ tài liệu viện dẫn;
- Các kết quả thử;
- Các tình huống có ảnh hưởng đến kết quả thử;
- Ngày, tháng, năm tiến hành thử nghiệm.
Sau khi hoàn chỉnh và tiến tới ban hành tiêu chuẩn này thì hiệu quả kinh tế đạt được:
- Là tiêu chuẩn duy nhất thống nhất chung về phân tích hoá học cho nhóm vật liệu chịu lửa có chứa zircon.
- Góp phần hoàn chỉnh bộ tiêu chuẩn về sản phẩm của vật liệu chịu lửa.
Dự án đã được Hội đồng KHCN chuyên ngành Bộ Xây dựng nghiệm thu và xếp loại xuất sắc.

Đào Tâm