Công nghiệp hóa xây dựng tại Trung Quốc sau khi đã trải qua giai đoạn tiêu biểu với “công trình tường lắp ghép” và cải cách vật liệu tường kiểu mới của những năm 1970-1980 của thế kỷ XX, do chịu sự hạn chế từ nhiều phương diện như thể chế, kỹ thuật và trình độ quản lý lúc bấy giờ, sau những năm 1990 của thế kỷ XX, công nghiệp hóa xây dựng của Trung Quốc bước vào thời kỳ suy thoái nhanh chóng. Năm 2013, sau khi “Kế hoạch Hành động công trình xanh” ra đời, công nghiệp hóa xây dựng từng bước nhận được sự quan tâm của nhiều người. Cho tới nay, đứng trước những cơ hội mới, làm thế nào để chủ động hành động, tích cực chuyển đổi phát triển, đẩy mạnh và hòa nhập với sự phát triển công nghiệp hóa xây dựng kiểu mới trong tình hình mới đã trở thành vấn đề hiện thực và cấp bách mà ngành vật liệu xây tường phải đối mặt.
1. Yêu cầu mới trong bối cảnh mới
Dù là sản phẩm nào thì cũng đều phải đặt trong bối cảnh phát triển công nghiệp cụ thể mới có thể phát huy ưu thế của mình. Công nghiệp hóa xây dựng kiểu mới tại Trung Quốc cũng đặt ra những yêu cầu mới đối với vật liệu xây tường.
Đẩy mạnh công nghiệp hóa xây dựng kiểu mới yêu cầu các sản phẩm vật liệu xây tường thực hiện mô đun hóa, tiêu chuẩn hóa, đồng loạt hóa, thông dụng hóa và sản xuất đa dạng hóa, đồng thời đáp ứng các yêu cầu xây dựng xanh, tiết kiệm năng lượng, bảo vệ môi trường, an toàn, nhẹ, cường độ cao, đa chức năng ... Ngoài ra, các vật liệu xây tường cần có ứng dụng kỹ thuật hoàn thiện và đồng bộ, bao gồm thiết kế, thi công quy phạm, ứng dụng quy trình kỹ thuật và quy trình nghiệm thu, vật liệu đồng bộ, công cụ thi công chuyên dụng và kỹ thuật tích hợp hệ thống, kỹ thuật liên kết, đồng thời đẩy mạnh thiết kế danh mục các sản phẩm vật liệu xây tường và các chế độ chứng nhận.
Để đáp ứng những yêu cầu trên, lĩnh vực vật liệu xây tường phải phát triển theo phương hướng chuyên nghiệp hóa, quy mô hóa và chuyên sâu hóa, thực hiện quản lý công nghệ hóa trong toàn quá trình như tập trung nguyên liệu, sản xuất sản phẩm, tiêu thụ sản phẩm và dịch vụ sau bán hàng, từ đó tạo sự cung ứng chuyên nghiệp, có nguồn gốc rõ ràng, an toàn đáng tin cậy, đồng bộ hóa, đồng loạt hóa, có thể thực hiện xã hội hóa, thương phẩm hóa, đồng thời các sản phẩm vật liệu xây tường có thể đáp ứng các yêu cầu về mặt chức năng và sử dụng.
Các sản phẩm vật liệu xây tường tại Trung Quốc khá đơn nhất, đa số đều ở mức thấp trong chuỗi ngành công nghiệp. Trong các sản phẩm vật liệu xây tường thì gạch và khối xây chiếm trên 90%, vật liệu tấm nhẹ phát triển khá chậm khi sản lượng loại vật liệu này không tới 10% trong tổng sản lượng vật liệu xây tường toàn Trung Quốc, hơn nữa đa số không thể thực hiện sản xuất và cung ứng tiêu chuẩn hóa, hàng loạt hóa, thông dụng hóa và đa dạng hóa, vẫn có một khoảng cách lớn so với yêu cầu công nghiệp hóa xây dựng kiểu mới.
Hệ thống tiêu chuẩn hoàn thiện là điều kiện tiên quyết để các sản phẩm vật liệu xây tường mở rộng ứng dụng trong các công trình xây dựng. Hiện tại, hệ thống tiêu chuẩn về các sản phẩm vật liệu xây tường của Trung Quốcc hưa đủ hoàn thiện, các tiêu chuẩn như “Gạch rỗng nung và khối xây rỗng”, “gạch xỉ than” ... đã không thể thích ứng với sự phát triển mới của ngành Xây dựng và không thể đáp ứng các yêu cầu tiêu chuẩn công trình xanh tiết kiệm năng lượng. Một số sản phẩm vật liệu xây tường mới khai thác sản xuất vẫn chưa kịp thời đề ra các tiêu chuẩn thích ứng với sự phát triển, đặc biệt là nghiên cứu ứng dụng tiêu chuẩn hết sức lạc hậu, thiếu thiết kế, quy phạm thi công, quy trình kỹ thuật ứng dụng và quy trình nghiệm thu ..., hơn nữa việc thiếu phần mềm thiết kế chuyên dụng, ảnh hưởng tới việc mở rộng ứng dụng các sản phẩm vật liệu xây tường cho các công trình được xây dựng theo phương pháp công nghiệp.
Xem xét một cách tổng thể, lĩnh vực vật liệu xây tường của Trung Quốc hiện nay đang trong giai đoạn phát triển mở rộng. Trình độ trang bị kỹ thuật của đa số các doanh nghiệp sản xuất vật liệu xây tường khá thấp, phương thức quản lý kinh doanh lạc hậu. Ngoài tấm thạch cao có kỹ thuật khá tiên tiến và quy mô khá lớn ra, đa số trình độ kỹ thuật của các dây chuyền sản xuất tấm vật liệu nhẹ đều không cao, quy mô nhỏ, vật liệu xây tường kiểu mới vẫn lấy các sản phẩm thấp và trung bình làm chủ đạo. Toàn bộ lĩnh vực vật liệu xây tường có mức độ chuyên sâu thấp, hơn nữa lại chú trọng vào sản xuất sản phẩm, sau mới tới các dịch vụ đồng bộ, do đó khó có thể thích ứng được với yêu cầu cung ứng các sản phẩm vật liệu xây tường có chất lượng và với số lượng lớn.
Những năm gần đây, mặc dù Trung Quốc đã khai thác và phát triển một số kỹ thuật mới, sản phẩm mới về vật liệu xây tường, nhưng do năng lực đổi mới khoa học kỹ thuật không đủ, mức độ khai thác các sản phẩm vật liệu xây tường không đủ để thích ứng với yêu cầu công nghiệp hóa xây dựng, hơn nữa tính thực dụng, tính đồng bộ và tính chức năng không đủ mạnh, sức cạnh tranh thị trường không cao, thiếu năng lực phát triển bền vững.
2. Nhu cầu phát triển xanh thống nhất
Đầu năm 2017, Ủy ban Cải cách và Phát triển, Bộ Công nghiệp và Công nghệ Thông tin Trung Quốc đã ban hành thông tư “Kế hoạch Hành động mở rộng ứng dụng vật liệu xây tường kiểu mới”, trong đó yêu cầu phát triển vật liệu xây tường xanh kiểu mới, nâng cao trình độ phát triển xanh, phát triển tuần hoàn và Cacbon thấp trong ngành vật liệu xây tường, thúc đẩy chuyển đổi nâng cấp ngành vật liệu xây dựng. Theo Kế hoạch này, “vật liệu xây tường lắp ghép thống nhất đa chức năng như vật liệu nhẹ, cường độ cao, bảo ôn, chống cháy và có cùng tuổi thọ với công trình” đã trở thành phương hướng phát triển của ngành vật liệu xây tường kiểu mới. Ngoài ra, hội nhập, xanh hóa cũng trở thành mục tiêu phát triển của ngành vật liệu xây tường kiểu mới trong tương lai.
Nói đến sự phát triển hội nhập vật liệu xây tường kiểu mới, không thể không nhắc tới ngành công nghiệp xây dựng. Đẩy nhanh chuyển đổi nâng cấp ngành Xây dựng, thúc đẩy công nghiệp hóa xây dựng kiểu mới, nỗ lực phát triển công trình xanh là phương hướng phát triển và là trọng điểm công tác của ngành Xây dựng Trung Quốc hiện nay và trong tương lai. Chính vì vậy, chuyển đổi phát triển lĩnh vực vật liệu xây tường và ngành Xây dựng không thể tách rời nhau, hòa nhập vào quá trình công nghiệp hóa xây dựng và sự phát triển của công trình xanh là một khâu quan trọng trong chuỗi công nghiệp hóa xây dựng kiểu mới, điều này đòi hỏi phải nắm được trọng điểm, khai thác và phát triển các loại vật liệu xây tường và các loại vật liệu xây tường xanh khác để phục vụ cho quá trình công nghiệp hóa xây dựng và phát triển công trình xanh.
Ngoài ra, lĩnh vực vật liệu xây tường phát triển cũng phải bắt kịp với xu thế công nghệ thông tin. Hiện tại, công nghệ thông tin đã được ứng dụng rộng rãi trong các khâu sản xuất công nghiệp, công nghệ thông tin đã trở thành biện pháp thông thường trong quản lý kinh doanh của các doanh nghiệp công nghiệp, trong khi đó để thực hiện phát triển chuyển đổi ngành vật liệu xây tường, cần bắt đầu từ các doanh nghiệp sản xuất vật liệu xây tường, bắt đầu từ khâu quản lý, nâng cao trình độ sản xuất kinh doanh và quản lý của doanh nghiệp vật liệu xây tường. Vì vậy, trong quá trình phát triển chuyển đổi lĩnh vực vật liệu xây tường, phải hội nhập với công nghệ thông tin, đưa công nghệ thông tin ứng dụng vào trong các khâu thiết kế, chế tạo, sản xuất, quản lý kinh doanh, tiếp thị..., từ đó thúc đẩy đổi mới nghiệp vụ và nâng cấp quản lý trong doanh nghiệp.
Phát triển xanh là nội dung quan trọng trong phát triển kinh tế hiện nay, do đó lĩnh vực vật liệu xây tường cũng phải phát triển theo hướng xanh hóa. Mở rộng các vật liệu xanh, căn cứ vào các đặc điểm về tài nguyên, khí hậu và kết cấu công trình địa phương để phát triển các loại vật liệu xanh tiết kiệm năng lượng, tiết kiệm đất, tiết kiệm nước và bảo vệ môi trường, đồng thời tích cực phát triển các loại vật liệu xây tường từ tận dụng rác thải. Tận dụng nguồn chất thải rắn công nghiệp, bùn thải đô thị và bùn thải từ sông, suối, ao, hồ, đất thải xây dựng và rác thải xây dựng ... để phát triển sản xuất vật liệu xây tường, vừa tiết kiệm tài nguyên, bảo vệ môi trường.
Nguồn: Báo Xây dựng Trung Quốc, ngày 7/5/2018
ND: Kim Nhạn