Tại buổi làm việc, hai Bộ trưởng đánh giá tích cực kết quả thực hiện Hiệp định thương mại tự do giữa Việt Nam và Liên minh Kinh tế Á-Âu (VN-EAEU FTA) trong hơn một năm rưỡi qua, kể từ khi Hiệp định này có hiệu lực hồi tháng 10-2016. Có thể thấy rõ, Hiệp định đã đóng góp đáng kể vào sự phát triển thương mại song phương giữa Việt Nam và từng thành viên EAEU.
Theo số liệu thống kê của Hải quan Việt Nam, trong năm 2017, thương mại hai chiều giữa Việt Nam và EAEU đạt 3,9 tỷ USD (tăng 31% so với năm 2016), trong đó Việt Nam xuất siêu gần 1 tỷ USD (xuất khẩu của Việt Nam sang EAEU đạt 2,4 tỷ USD, tăng 36%; nhập khẩu đạt 1,5 tỷ USD, tăng 25%). Chỉ tính riêng bốn tháng đầu năm nay, kim ngạch xuất nhập khẩu giữa Việt Nam và các nước thành viên EAEU đạt 1,53 tỷ USD, tăng 35% so với cùng kỳ năm 2017, trong đó, Việt Nam xuất khẩu sang LB Nga đạt 801 triệu USD (tăng 25,54%), nhập khẩu đạt 736 triệu USD (tăng 44,5%).
Các mặt hàng xuất khẩu chủ yếu của Việt Nam sang EAEU là điện thoại và linh kiện, máy vi tính và sản phẩm điện tử, hàng dệt may, giày dép, rau quả, cà-phê, hạt điều, thủy sản… Trong khi các mặt hàng nhập khẩu chính của Việt Nam là xăng dầu, sắt thép, phân bón, máy móc thiết bị. Cơ cấu sản phẩm giao dịch giữa Việt Nam và EAEU nhìn chung tương đối bổ sung cho nhau chứ không cạnh tranh trực tiếp, nên những tác động bất lợi truyền thống của việc mở cửa thị trường Việt Nam cho đối tác qua FTA được giảm bớt nhiều.
Tuy nhiên, bên cạnh những kết quả đạt được, hai Bộ trưởng cũng thừa nhận mức độ tận dụng ưu đãi từ Hiệp định còn thấp, đặc biệt tỷ lệ sử dụng Giấy chứng nhận xuất xứ mẫu EAV (C/O EAV). Hai bên nhất trí cần nỗ lực tháo gỡ các vướng mắc, khó khăn để cộng đồng doanh nghiệp hai bên có thể tận dụng các điều kiện thuận lợi do VN-EAEU FTA mang lại, thúc đẩy thương mại song phương vốn còn nhiều tiềm năng, hướng tới nâng kim ngạch thương mại hai chiều lên mức 10 tỷ USD vào năm 2020.
Tại buổi làm việc, Bộ trưởng Trần Tuấn Anh cũng nêu bật quan ngại về việc EEC áp dụng Biện pháp phòng vệ ngưỡng đối với hai mặt hàng dệt may của Việt Nam là đồ lót và quần áo trẻ em, trong vòng thời gian tương ứng là chín và sáu tháng tính từ ngày 14-3.
Trong các buổi tham vấn, phía Việt Nam luôn đề nghị EEC xem xét lại việc áp dụng này do hàng hóa Việt Nam chiếm tỷ trọng thấp trong tổng nhập khẩu các mặt hàng tương tự của EAEU, có chất lượng tốt, đồng thời là những mặt hàng dệt may bổ trợ cho những mặt hàng sản xuất nội địa của các nước EAEU… Do đó, Bộ trưởng Trần Tuấn Anh đã đề nghị EEC sớm dỡ bỏ Quyết định áp dụng Biện pháp phòng vệ ngưỡng đối với hai mặt hàng của Việt Nam. Bộ trưởng cũng đề nghị trong tương lai, EEC cần minh bạch các tiêu chí xem xét áp dụng biện pháp này.
Kết thúc hội đàm, hai bên thống nhất sẽ nỗ lực hơn nữa để thực thi hiệu quả hiệp định, tạo thuận lợi tối đa, thúc đẩy thương mại nông-lâm-thủy hải sản giữa hai bên, đồng thời thống nhất thúc đẩy đàm phán xây dựng Hệ thống Chứng nhận và xác minh xuất xứ điện tử theo đúng lộ trình đã cam kết.
Ngay sau buổi làm việc, trả lời phỏng vấn báo chí, Bộ trưởng Trần Tuấn Anh đánh giá FTA giữa Việt Nam và EAEU tuy đem lại hiệu quả không nhỏ, tạo khuôn khổ pháp lý và điều kiện thuận lợi để phát triển quan hệ hợp tác kinh tế thương mại giữa Việt Nam và EAEU nói chung cũng như với từng nước thành viên nói riêng, tuy nhiên, trong quá trình thực hiện tất yếu cũng nảy sinh những thuận lợi và khó khăn nhất định. Bộ trưởng khẳng định Việt Nam hiện đang rất tích cực tham vấn, vận động và dùng các lý lẽ để thuyết phục EEC bãi bỏ quyết định đang áp dụng về phòng vệ ngưỡng đối với hai mặt hàng đã nói ở trên.
Bộ trưởng cho biết, buổi làm việc kéo dài trong gần ba giờ liên tục và đi vào các vấn đề thực chất. Hai bên đã trao đổi thẳng thắn, trên tinh thần cầu thị, lắng nghe. Phía bạn đã ghi nhận và hứa sẽ xem xét giải quyết những vướng mắc trong thời gian tới. Bộ trưởng bày tỏ hy vọng hai bên có thể tháo gỡ những vướng mắc, khó khăn trong quá trình thực thi FTA giữa Việt Nam và EAEU, tạo điều kiện đóng góp to lớn vào sự phát triển thương mại song phương.
Bộ trưởng Trần Tuấn Anh cũng khẳng định, trong số các thành viên EAEU, LB Nga là đối tác chiến lược toàn diện quan trọng của Việt Nam và Hiệp định VN-EAEU FTA là chất xúc tác mạnh thúc đẩy tăng trưởng thương mại giữa Việt Nam và LB Nga. Về tổng thể, hiện LB Nga chiếm khoảng 90% trong tổng kim ngạch thương mại giữa Việt Nam và EAEU.
Hiện LB Nga, cũng như EAEU đang tích cực mở rộng quan hệ thương mại, đầu tư với các nước ASEAN trong chiến lược tăng cường quan hệ với khu vực châu Á-Thái Bình Dương. Trong khi đó, Việt Nam đang tích cực phát triển các chuỗi cung ứng hàng hóa sản xuất và tiêu dùng trong khu vực này, vì vậy, tăng cường các hoạt động kinh tế, thương mại với Việt Nam theo chiều sâu sẽ cho phép các nhà sản xuất và cung ứng sản phẩm của LB Nga và các nước EAEU có cơ hội tham gia các dây chuyền cung ứng sản phẩm tại châu Á-Thái Bình Dương, vốn đã được hình thành.
Theo Nhân dân điện tử