Trải qua các thời kỳ phong kiến Chí Linh đã được nhiều triều đại chọn là nơi xây dựng cung thành, tỉnh lỵ như thành Phao Sơn (Phả Lại), đời nhà Mạc, thành Vạn (Tân Dân). Chí Linh còn có tên gọi là Bằng Châu hay Bằng Hà sau đó đổi tên là Phượng Hoàng và sau này là Chí Linh. Tháng 6/1886, thực dân Pháp thành lập Nha Chí Linh thuộc phủ Nam Sách, tháng 4/1947 Chí Linh thuộc tỉnh Quảng Hồng; tháng 11/1948 Chí Linh thuộc tỉnh Quảng Yên; từ tháng 02/1955 Chí Linh thuộc tỉnh Hải Dương. Là vùng đất địa linh nhân kiệt, Chí Linh gắn với tên tuổi nhiều nhân vật lịch sử nổi tiếng cả nước như Hưng Đạo Đại Vương Trần Quốc Tuấn, Đệ nhị Tổ Pháp Loa, Đệ tam Tổ Huyền Quang, Anh hùng dân tộc danh nhân văn hóa thế giới Nguyễn Trãi, Vạn thế sư biểu Chu Văn An... Trong công cuộc kháng chiến, Chí Linh còn là niềm tự hào là cửa ngõ giữa căn cứ cách mạng, là nơi thành lập chi bộ Đảng đầu tiên của tỉnh Hải Dương. Chí Linh đã cùng cả nước lập nên những chiến công oanh liệt trong hai cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp và đế quốc Mỹ xâm lược, góp phần xứng đáng vào sự nghiệp giải phóng dân tộc, thống nhất Tổ quốc. Đảng bộ, chính quyền và nhân dân Chí Linh đã vinh dự được Đảng và Nhà nước tặng thưởng danh hiệu cao quý Anh hùng Lực lượng vũ trang nhân dân.
Những năm qua, đặc biệt từ khi huyện Chí Linh được nâng cấp lên đô thị loại IV và trở thành TX, Đảng bộ, chính quyền và nhân dân Chí Linh đã đoàn kết, nỗ lực và sáng tạo trong lao động sản xuất, khai thác tiềm năng thế mạnh của mình để tạo nên những bước phát triển vượt bậc trên nhiều lĩnh vực, đặc biệt là phát triển công nghiệp, tiểu thủ công nghiệp và dịch vụ, từng bước tạo cho Chí Linh một thế vững chắc. Chỉ tính riêng từ năm 2011 đến nay, tốc độ tăng trưởng kinh tế của TX đạt bình quân 7%/năm. Nền kinh tế chuyển dịch theo hướng tích cực, tăng nhanh các ngành công nghiệp, thủ công nghiệp, xây dựng, thương mại, dịch vụ. Năm 2014, giá trị sản xuất công nghiệp, tiểu, thủ công nghiệp đạt 7.447 tỷ đồng (giá so sánh năm 2010), tăng 5,6% so với năm 2013. Hoạt động sản xuất kinh doanh một số ngành thương mại, dịch vụ phát triển nhanh, hàng hóa đa dạng, hình thành mạng lưới bán buôn, bán lẻ, siêu thị đến các điểm đông dân cư. Dịch vụ vận tải phát triển phong phú; Giá trị sản xuất một số ngành thương mại, dịch vụ đạt 561 tỷ đồng tăng 12,9% so với năm 2013, tổng mức bán lẻ hàng hóa trên địa bàn đạt 1.601 tỷ đồng, tăng 4,5%; Giá trị sản xuất một số ngành dịch vụ đạt khá như thương nghiệp sửa chữa đạt 167 tỷ đồng, tăng 12,4 %, khách sạn nhà hàng đạt 75,8 tỷ đồng, tăng 11,5%, vận tải đạt 326 tỷ đồng, tăng 13,4%. Trong năm các lễ hội trên địa bàn đã thu hút được trên 900.000 lượt khách thập phương đến chiêm bái và tham quan du lịch. Tổng thu ngân sách ước đạt 110 tỷ 749 triệu đồng, bằng 109% kế hoạch giao. Thu nhập bình quân đạt 40 triệu đ/người/năm, tỷ lệ hộ nghèo giảm dưới 4%.
Một góc thị xã Chí Linh.
Kinh tế phát triển, diện mạo của Chí Linh đang thay đổi từng ngày. TX đã có nhiều công trình điển hình như Khu trung tâm thương mại, khu siêu thị, hệ thống khách sạn, nhà hàng có quy mô lớn, kiến trúc đẹp. Các khu dân cư tập trung hiện đại và đồng bộ như Mật Sơn, Việt Tiên Sơn, thị trấn Sao Đỏ. Hệ thống công viên cây xanh, khu du lịch tâm linh, khu du lịch sinh thái, các công trình kiến trúc văn hóa như nhà văn hóa, thư viện, sân vận động, cung thiếu nhi được đầu tư phát triển. Được sự quan tâm đầu tư của Trung ương và của tỉnh, toàn huyện đang tiếp tục được mở rộng, nâng cấp QL18A, đường vào khu di tích Côn Sơn - Kiếp Bạc, tuyến đường sắt Lim - Phả Lại - Cái Lân, khu công nghiệp Cộng Hòa... Huyện đã quy hoạch các khu công nghiệp và cụm công nghiệp, thu hút hàng chục DN vào đầu tư. Đến nay, trên địa bàn TX đã có nhiều khu, cụm công nghiệp, với hàng trăm nhà máy, xí nghiệp, cùng hàng nghìn đơn vị và hộ cá thể sản xuất công nghiệp, tiểu thủ công nghiệp thu hút hàng vạn lao động trong vùng. Các trường đại học, cao đẳng, trung cấp dạy nghề như Đại học Sao Đỏ, Cao đẳng nghề LICOGI... hàng năm tiếp nhận hàng nghìn học sinh, sinh viên, đào tạo công nhân, đáp ứng nhu cầu lao động tay nghề cao cho các nhà máy, xí nghiệp, Cty liên doanh trong các khu, cụm công nghiệp trên địa bàn TX, tỉnh và khu vực.
Cùng với phát triển kinh tế - xã hội, Chí Linh đặc biệt quan tâm đầu tư xây dựng hạ tầng kỹ thuật đô thị, tập trung chủ yếu ở khu vực thị trấn Sao Đỏ. Đến nay TX đã quy hoạch và xây dựng 6 khu đô thị mới với tổng diện tích gần 300ha. Đó là khu đô thị thị trấn Sao Đỏ với diện tích 17,8ha đã được xây dựng hoàn chỉnh các công trình nhà ở, khu dịch vụ công cộng, khu trung tâm thương mại với hạ tầng kỹ thuật đồng bộ. Bên cạnh đó là khu du lịch, dịch vụ và dân cư Hồ Mật Sơn với quy mô 96ha. Bên QL37, trên đường vào khu di tích lịch sử nổi tiếng Côn Sơn - Kiếp Bạc là khu trung tâm văn hóa, thể thao, thương mại và đô thị của TX với diện tích hơn 66ha đã và đang được đầu tư xây dựng. Hiện nay, khu trung tâm thương mại đã và đang thu hút nhiều cá nhân và DN thuê đất, xây dựng cửa hàng để kinh doanh. Đây sẽ là một trung tâm văn hóa, thể thao, thương mại dịch vụ hiện đại của Chí Linh. Cùng với việc đầu tư xây dựng các khu đô thị mới, hệ thống công trình hành chính và công trình công cộng, các công trình phục vụ dân sinh như nhà văn hóa, sân vận động, khu vui chơi giải trí đều được xây dựng tạo ra một mô hình kiến trúc đô thị khang trang và hiện đại. Hệ thống giao thông, thông tin liên lạc, hệ thống cấp điện, nước, hệ thống thoát nước… trên địa bàn TX đã và đang được tập trung đầu tư, quy hoạch phát triển theo hướng đồng bộ, hiện đại bảo đảm cho nhu cầu của nhân dân, các nhà đầu tư, khách du lịch đến với TX.
Sân golf Ngôi Sao Chí Linh.
Cùng với sự phát triển kinh tế, các lĩnh vực giáo dục, văn hóa, xã hội, y tế của huyện cũng đạt được nhiều thành tựu quan trọng. Chất lượng giáo dục và đào tạo được duy trì tốt, TX có 39/64 trường đạt chuẩn quốc gia. Năm học 2013 - 2014 ngành giáo dục TX xếp thứ 4 toàn tỉnh. Phòng chống dịch bệnh và chăm sóc sức khoẻ cho nhân dân tiếp tục được tăng cường. Trên địa bàn TX không có dịch bệnh nguy hiểm xảy ra. Trong năm đã giải quyết việc làm mới cho 3.110 lao động, tăng 6% so với năm 2013; xuất khẩu 650 lao động, đạt 119%. Lĩnh vực văn hóa, năm 2014 Chí Linh có 111/171 làng, KDC đạt danh hiệu: Làng, KDC văn hóa. Đặc biệt TX đã tranh thủ sự giúp đỡ của Trung ương và tỉnh để đầu tư hoàn thiện các hệ thống hạ tầng du lịch, tôn tạo các khu di tích lịch sử để đưa Chí Linh trở thành một điểm nhấn quan trọng trong ngành du lịch. Riêng quần thể di tích Côn Sơn - Kiếp Bạc đã được Nhà nước xếp hạng là di tích Quốc gia cấp đặc biệt, trở thành di tích lịch sử văn hóa và tâm linh quốc gia, đáp ứng nhu cầu tham quan du lịch, giáo dục lòng yêu quê hương đất nước cho nhân dân nhất là thế hệ trẻ. Ngoài ra, TX còn phát triển các điểm văn hóa, thể thao, vùng du lịch sinh thái Bến Tắm; duy trì và nâng cấp hệ thống các trạm dừng chân đón khách du lịch. Từng bước xóa bỏ sự chênh lệch giữa thành thị và nông thôn.
Thời gian tới, để tiếp tục xây dựng Chí Linh thành một TP văn minh, hiện đại, Chí Linh tập trung đầu tư và thu hút các nhà đầu tư xây dựng hạ tầng. Trên cơ sở quy hoạch chi tiết, Chí Linh sẽ từng bước đầu tư xây dựng hạ tầng kỹ thuật gắn liền với quy hoạch chung phù hợp với quy hoạch tổng thể và mục tiêu phát triển kinh tế của TX, của tỉnh Hải Dương và của khu vực. Theo đó, Chí Linh sẽ ưu tiên đầu tư xây dựng các công trình trọng điểm nhằm phục vụ trực tiếp cho nhu cầu chuyển dịch cơ cấu phát triển kinh tế - xã hội. Đẩy nhanh tốc độ đô thị hóa, phát triển mạng lưới giao thông đô thị trên cơ sở nâng cấp và cải tạo hệ thống giao thông hiện có. Giải quyết vấn đề cấp nước, vệ sinh môi trường theo đúng quy hoạch xây dựng chung. Cùng với lợi thế về diện tích đồi rừng, Chí Linh sẽ tập trung xây dựng các khu du lịch sinh thái, hệ thống cây xanh, bảo đảm xây dựng đô thị Chí Linh “Sáng - xanh - sạch - đẹp”.
Việc nâng cấp Chí Linh lên đô thị loại IV và trở thành TP sẽ là một sự kiện quan trọng có ý nghĩa lịch sử, là mốc son đánh dấu quá trình xây dựng, phát triển và trưởng thành của Chí Linh, đáp ứng lòng mong đợi của nhân dân Chí Linh nói riêng và tỉnh Hải Dương nói chung. Đây còn là nguồn động viên khích lệ to lớn để Chí Linh tiếp tục phấn đấu, khai thác tốt hơn các tiềm năng thế mạnh lợi thế của mình xây dựng Chí Linh ngày càng giàu đẹp văn minh.
Theo Báo Xây dựng điện tử