Quá trình thực hiện gặp nhiều khó khăn
Theo báo cáo của UBND TP, hiện trên địa bàn Hà Nội có khoảng 1.155 nhà chung cư cao 4 đến 6 tầng, 10 khu nhà cũ (1 đến 3 tầng) và các nhà thuộc diện vắng chủ, cải tạo, tập trung tại các quận nội thành với tổng diện tích khoảng 5 triệu m2; hầu hết các khu chung cư cũ ở vị trí 4 quận nội thành cũ (Ba Đình, Hoàn Kiếm, Đống Đa, Hai Bà Trưng) là khu vực hạn chế phát triển theo quy hoạch chung đã phê duyệt.
Các nhà cũ đa phần được xây dựng sau hòa bình lặp lại (năm 1954) cao 1 đến 2 tầng để phân phối cho nhân dân lao động và cán bộ công nhân viên. Ngoài ra, còn có các nhà trong phạm vi các quận khi thực hiện chính sách cải tạo công thương nghiệp đã thu hồi để phân cho người dân thuê để ở.
Theo đánh giá, hiện các khu chung cư cũ trên địa bàn TP Hà Nội đã xuống cấp, không đáp ứng yêu cầu sử dụng. Thời gian qua, UBND TP Hà Nội đã giao nhiệm vụ cho một số nhà đầu tư thực hiện công tác điều tra xã hội học, phổ biến chính sách đến cộng đồng dân cư, khảo sát hiện trạng… làm cơ sở đề xuất phương án quy hoạch cải tạo chi tiết 1/500 để thực hiện dự án. Tuy nhiên, tiến độ triển khai còn chậm, quá trình thực hiện gặp nhiều khó khăn, vướng mắc.
Đến nay, TP Hà Nội mới chỉ tập trung giải quyết các nhà chung cư cũ, nguy hiểm cấp D di dời để đảm bảo an toàn cho người sử dụng: B4, B14 Kim Liên, 187 Tây Sơn, I1-2-3 Thành Công, C7, D6, D2 Giảng Võ, 148-150 phố Sơn Tây; trong 3 khu chung cư cũ thí điểm thực hiện cải tạo, mới xây dựng được 4/14 nhà tại Khu B Kim Liên và khởi công nhà A1, A2 Khu tập thể Nguyễn Công Trứ, còn khu Văn Chương chưa phê duyệt được quy hoạch.
Khuyến khích phương thức hợp tác kinh doanh
Qua thực tế triển khai công tác cải tạo chung cư cũ, nhà cũ xuống cấp trên địa bàn TP Hà Nội cho thấy, để có thể thực hiện được công tác cải tạo xây dựng lại chung cư cũ xuống cấp, đảm bảo an toàn cho người sử dụng, cải thiện lại điều kiện ở của người dân đô thị, UBND TP Hà Nội đề xuất 4 nhóm biện pháp (gắn với từng loại chủ thể tham gia việc cải tạo xây dựng lại chung cư cũ, nhà cũ).
Trong đó, cho phép người dân trong phạm vi dự án sẽ cùng tham gia đầu tư theo phương thức góp vốn bằng quyền sở hữu nhà, quyền sử dụng đất. Khi triển khai lập và phê duyệt phương án bồi thường hỗ trợ, tạm cư, tái định cư phải tuân thủ nguyên tắc xác định giá trị quyền sử dụng đất ở, quyền sở hữu căn hộ sát giá thị trường trong điều kiện bình thường.
Khi triển khai cải tạo chung cư cũ, nhà cũ, cho phép áp dụng hình thức xây dựng chuyển giao (có thể bằng tiền hoặc đất).
Việc đưa ra các quy định trên là do hiện nay phát sinh nhiều ý kiến của người dân, đặc biệt là những đòi hỏi về quyền lợi. Quy định này tạo điều kiện để người dân trở thành chủ thể tham gia thực hiện dự án có quyền lựa chọn tái định cư tại chỗ hoặc nhà ở tại địa điểm khác nhau phù hợp với điều kiện sống, từ đó triệt tiêu vấn đề mâu thuẫn giữa chủ đầu tư và người dân sở hữu chung cư.
Cải tạo, xây dựng lại các khu chung cư cũ, nhà cũ xuống cấp trên địa bàn Thành phố phải tuân thủ Quy hoạch chung xây dựng Thủ đô Hà Nội đến năm 2030 và tầm nhìn đến năm 2050 đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt tại Quyết định số 1259/QĐ-TTg ngày 26/7/2011. Việc cải tạo, xây dựng lại các khu chung cư cũ, nhà cũ xuống cấp theo kế hoạch, lộ trình, bảo đảm đồng bộ, an toàn cho người sử dụng; cải thiện điều kiện ở của người dân và mỹ quan đô thị theo mô hình đô thị hiện đại, văn minh; ưu tiên thực hiện đầu tư xây dựng lại các khu chung cư cũ, nhà cũ nguy hiểm mức độ C, D có kết luận của cơ quan có thẩm quyền về kiểm định chất lượng công trình theo quy định của Luật Xây dựng, Luật Nhà ở.
Khuyến khích chủ đầu tư dự án và các chủ sở hữu căn hộ hợp pháp thoả thuận thực hiện dự án bằng phương thức hợp tác kinh doanh trên cơ sở các chủ sở hữu góp vốn bằng quyền sử dụng đất, quyền sở hữu căn hộ và hưởng lợi nhuận theo quy định của pháp luật.
Cho phép thực hiện hình thức xây dựng chuyển giao (BT) theo quy định của pháp luật hiện hành đối với các dự án do ngân sách đầu tư. Trường hợp dự án thuộc khu vực 4 quận nội thành cũ không thực hiện được theo phương thức xã hội hoá, Thành phố tổ chức thực hiện và xây dựng các dự án phát triển khu nhà ở mới không thuộc khu vực nội đô lịch sử để di chuyển các hộ dân.
Ưu đãi đối với người dân thuộc phạm vi dự án
Trường hợp không có nhu cầu mua nhà tái định cư tại chỗ thì được ưu tiên mua nhà ở xã hội, nhà ở cho người thu nhập thấp tại các dự án trên địa bàn Thành phố.
Trường hợp không có đủ quỹ nhà để bố trí tái định cư tại chỗ mà phải bố trí tái định cư tại khu vực không thuộc 4 quận nội thành cũ, cho phép chủ đầu tư áp dụng hệ số K=1,5 lần so với trường hợp dự án có đủ quỹ nhà để bố trí tái định cư tại chỗ và được ưu tiên thuê địa điểm kinh doanh tại khu vực được bố trí tái định cư.
Đối với các hộ dân đang thuê nhà của Nhà nước không có khả năng đóng góp kinh phí mua hoặc thuê phần diện tích tăng thêm để đạt diện tích sàn căn hộ không nhỏ hơn 45m2, ngân sách Thành phố sẽ hỗ trợ thanh toán mua hoặc thuê phần diện tích này cho chủ đầu tư và tiếp tục cho các hộ dân thuê căn hộ này với giá thuê nhà ở theo quy định của Thành phố.
Nghị quyết HĐND TP yêu cầu UBND TP ban hành quy định cụ thể, tạo điều kiện thuận lợi cho chủ đầu tư triển khai thực hiện dự án xây dựng quỹ nhà phục vụ tạm cư cho các hộ dân trên cơ sở kết quả thực hiện, tính khả thi của dự án theo hướng linh hoạt, đơn giản hóa các thủ tục hành chính về quản lý, sử dụng đất và đầu tư xây dựng. Sau khi hoàn thành dự án cải tạo, xây dựng lại chung cư cũ, nhà cũ, chủ đầu tư có trách nhiệm thu hồi toàn bộ quỹ nhà tạm cư, báo cáo UBND TP xem xét, quyết định.
UBND các cấp có trách nhiệm đưa chương trình cải tạo, xây dựng lại các khu chung cư cũ, nhà cũ xuống cấp trên địa bàn thành nhiệm vụ trọng tâm, là một nội dung trong chỉ tiêu phát triển kinh tế xã hội của địa phương và xây dựng kế hoạch, biện pháp cụ thể để tổ chức thực hiện.
UBND TP xây dựng dự toán trình Hội đồng nhân dân Thành phố bố trí vốn ngân sách để thực hiện công tác lập quy hoạch chi tiết cải tạo, xây dựng lại các chung cư cũ, nhà cũ xuống cấp trên địa bàn Thành phố.
Theo Hà Nội Mới