Ngày Môi trường thế giới (5/6) do Chương trình Môi trường Liên Hợp Quốc phát động; Ngày Đại dương thế giới (8/6) do Liên Hợp Quốc thông qua đã thể hiện sự đoàn kết, kết nối tất cả mọi người trên toàn thế giới cùng hành động để giảm thiểu chất độc hại thải ra môi trường không khí và bảo tồn nguồn tài nguyên biển, đại dương.
Ngày Đại dương thế giới năm nay với chủ đề “Giới và Đại dương” là cơ hội để khám phá các khía cạnh về giới trong mối quan hệ của loài người với đại dương như một lời kêu gọi chúng ta phải có trách nhiệm chăm sóc đại dương xanh bằng cách kết nối, lan tỏa và truyền cảm hứng hướng tới bình đẳng giới; trao quyền cho phụ nữ và trẻ em gái trên khắp thế giới trong tất cả các lĩnh vực liên quan đến đại dương để đạt được mục tiêu phát triển bền vững của Liên Hợp Quốc đến năm 2030. Chủ đề năm nay còn hướng tới khuyến khích các giải pháp cho vấn đề ô nhiễm rác thải nhựa và tăng cường ngăn chặn rác thải nhựa trên biển vì một đại dương khỏe mạnh hơn, cho một tương lai tốt đẹp hơn.
Để hưởng ứng Ngày Môi trường thế giới và Ngày Đại dương thế giới năm 2019, nhiều cơ quan, đơn vị, địa phương và doanh nghiệp trên địa bàn tỉnh Quảng Trị đã tổ chức các hoạt động hưởng ứng và đồng loạt tổ chức các hoạt động “Tháng hành động vì môi trường” hưởng ứng Ngày Môi trường thế giới và “Tuần lễ Biển và Hải đảo Việt Nam”. Đối với Quảng Trị, cùng với những thành tựu đạt được về kinh tế- xã hội, công tác bảo vệ tài nguyên môi trường đã được các cấp, các ngành quan tâm. Việc triển khai các hoạt động tăng cường công tác bảo vệ môi trường đã góp phần đáng kể vào quá trình cải thiện chất lượng môi trường sống, thay đổi hành vi của con người đối với môi trường. Đến nay, Quảng Trị đã cơ bản giải quyết được các vấn đề môi trường bức xúc. Công tác đầu tư cho lĩnh vực môi trường đã và đang được triển khai có hiệu quả. Ý thức, sự quan tâm về bảo vệ môi trường của cán bộ và nhân dân trên địa bàn tỉnh đã được nâng lên rõ rệt. Bảo vệ môi trường đã trở thành nhiệm vụ thường xuyên của hệ thống chính trị. Công tác quản lí, bảo vệ và khai thác thế mạnh từ biển, quy mô kinh tế biển và vùng ven biển đã tăng lên đáng kể. Cơ sở hạ tầng miền biển đã được chú ý đầu tư xây dựng. Tình hình kinh tế-xã hội các xã ven biển, huyện đảo có nhiều chuyển biến tích cực, đặc biệt sau sự cố môi trường biển. Đời sống kinh tế cũng như văn hoá tinh thần của người dân được cải thiện rõ rệt. Quốc phòng- an ninh được giữ vững.
Tuy nhiên, tỉnh Quảng Trị nói riêng và cả nước nói chung đang đứng trước nhiều thách thức gay gắt về bảo vệ biển, đảo. Sự suy giảm các nguồn lợi thủy sản, đa dạng sinh học và các hệ sinh thái biển, đặc biệt là sự gia tăng nhanh chóng chất thải nhựa khiến ô nhiễm rác thải nhựa trở thành một vấn đề môi trường mang tính toàn cầu. Theo công bố của Chương trình Môi trường Liên Hợp Quốc, mỗi năm chúng ta thải ra một khối lượng nhựa đủ để bao quanh 4 vòng Trái đất, có khoảng 500 tỉ túi nhựa được tiêu thụ trên thế giới song phần lớn lượng rác thải nhựa không được xử lí. Theo ước tính, với nhịp độ sử dụng nhựa như hiện nay, sẽ có thêm 33 tỉ tấn nhựa được sản xuất vào năm 2050 và một phần lớn trong số đó sẽ nằm trong các đại dương nơi mà nó sẽ tồn tại trong nhiều thế kỉ. Với đặc tính bền vững trong tự nhiên, rác thải nhựa cùng với các chất gây ô nhiễm môi trường khác đã và đang tác động tiêu cực đến môi trường, kinh tế, xã hội và sức khỏe con người. Ô nhiễm nhựa trở thành một thách thức lớn đối với cộng đồng và xã hội.
Đảo Cồn Cỏ có vị trí chiến lược quan trọng, đồng thời cũng là nơi có đa dạng sinh học rất phong phú và cảnh quan thiên nhiên đẹp. Với lợi thế đó, hiện nay tỉnh Quảng Trị rất quan tâm phát triển kinh tế du lịch tại đảo Cồn Cỏ. Nhưng cùng với sự phát triển kinh tế-xã hội, thì đảo cũng đang đứng trước những thách thức trong bảo vệ tài nguyên và môi trường, chất thải ngày càng gia tăng do quá trình sản xuất, sinh hoạt của người dân trên đảo. Hằng năm, đảo Cồn Cỏ là nơi chứa các rác thải trôi từ vùng biển vào, trong đó nan giải nhất là rác thải nhựa.
Nhận thức được những thách thức đó, bên cạnh sự nỗ lực của quân và dân huyện đảo, năm 2017 Sở Tài nguyên và Môi trường đã hỗ trợ xây dựng 1 lò đốt rác thải trên đảo hiện đang hoạt động hiệu quả. Việc xây dựng mô hình chống rác thải nhựa trên đảo Cồn Cỏ cũng là bước tiếp theo cho các hoạt động tăng cường bảo vệ tài nguyên và môi trường của đảo. Nhằm tuyên truyền giúp cán bộ và nhân dân trên huyện đảo và khách du lịch khi đến thăm đảo, Sở Tài nguyên và Môi trường phối hợp với UBND huyện đảo Cồn Cỏ, BQL Khu bảo tồn biển đảo Cồn Cỏ và các đơn vị kinh doanh lữ hành du lịch kí cam kết thực hiện mô hình chống rác thải nhựa với các nội dung chủ yếu như đẩy mạnh giáo dục, nâng cao ý thức bảo vệ môi trường, không sử dụng các sản phẩm nhựa, khó phân hủy, túi nilon trong hoạt động của cơ quan, đơn vị; vận động người dân, khách du lịch cùng thực hiện “Nói không với sản phẩm nhựa sử dụng một lần”; tham gia bảo tồn đa dạng sinh học khu vực đảo Cồn Cỏ. Tổ chức tuyên truyền, đẩy mạnh phong trào, huy động sự tham gia của cộng đồng, khách du lịch trong thu gom, phân loại các sản phẩm đã sử dụng làm từ nhựa, bao bì, túi nilon và vận chuyển đến nơi tái chế, xử lí theo quy định. Tàu kinh doanh dịch vụ vận chuyển ra vào đảo không đưa rác thải nhựa và các loại rác thải khác lên đảo mà vận chuyển vào bờ xử lí theo quy định. Các đơn vị lữ hành du lịch trên đảo tuyên truyền, vận động khách du lịch tham gia các hoạt động thu gom rác thác nhựa, vệ sinh xung quanh khu vực đảo, xem đây là hoạt động thường niên của du khách khi đến thăm đảo. UBND huyện đảo Cồn Cỏ phân công Tổ môi trường của đảo thực hiện vận chuyển từ vị trí thu gom đến lò đốt rác trên đảo hoặc đưa đến điểm tái chế theo đúng quy định.
Để hỗ trợ mô hình chống rác thải nhựa trên đảo Cồn Cỏ, Sở Tài nguyên và Môi trường đã tặng các thiết bị, dụng cụ thu gom rác thải nhựa, vệ sinh môi trường cho huyện đảo Cồn Cỏ. Trong khuôn khổ hoạt động tại đảo Cồn Cỏ, Sở Tài nguyên và Môi trường phối hợp với UBND huyện đảo, BQL Khu bảo tồn biển đảo Cồn Cỏ thực hiện tập huấn chống rác thải nhựa cho 40 người là cán bộ, nhân dân trên đảo; thả hơn 2.000 con cá mú giống để bổ sung nguồn lợi thủy sản tại Khu Bảo tồn biển đảo Cồn Cỏ.
Ông Trương Khắc Trưởng, Phó Chủ tịch phụ trách UBND huyện đảo Cồn Cỏ cho biết quyết tâm thực hiện mô hình “Chống rác thải nhựa” tại huyện đảo Cồn Cỏ và các hoạt động hưởng ứng Ngày Môi trường thế giới, ngày Đại dương thế giới và Tuần lễ Biển và Hải đảo Việt Nam năm 2019. Theo đó, huyện sẽ tăng cường công tác vệ sinh môi trường; huy động đông đảo cán bộ, quân, dân và đoàn viên thanh niên ra quân làm sạch môi trường, thu gom rác thải nhựa tại một số khu vực trên bờ biển tại đảo Cồn Cỏ. Về lâu dài cần khuyến khích doanh nghiệp, người dân sản xuất và sử dụng các sản phẩm thân thiện với môi trường; sử dụng hiệu quả tài nguyên, bảo tồn đa dạng sinh học, môi trường, ứng phó với biến đổi khí hậu và phát triển bền vững. Đặc biệt phải thường xuyên quan tâm, có các giải pháp tổng thể để hỗ trợ các điều kiện cần thiết bảo đảm sinh kế cho nhân dân vùng biển đảo, nâng cao chất lượng đời sống nhân dân. Xây dựng các cơ chế, chính sách về ngư dân, ngư trường, ngư nghiệp để tạo điều kiện thuận lợi cho người dân bám biển, phát triển kinh tế biển gắn với bảo vệ môi trường sinh thái biển, đảo.
Theo báo Quảng Trị