Phát biểu khai mạc Hội nghị, Bộ trưởng Trịnh Đình Dũng cho biết: Thủ đô Hà Nội hiện đại đang phát triển với quy mô lớn. Sự liên kết giữa Hà Nội với các không gian lân cận, các tỉnh trong vùng là hết sức cần thiết, tạo những động lực hai chiều trong quá trình tương hỗ phát triển giữa Thủ đô và các đô thị, các khu kinh tế, khu công nghiệp trong một vùng lãnh thổ lớn. Thực hiện Quyết định 490/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ về việc phê duyệt quy hoạch xây dựng Vùng Thủ đô Hà Nội đến năm 2020 tầm nhìn đến 2050, nhiều thành tựu đã được ghi nhận trong việc quản lý xây dựng hệ thống hạ tầng liên kết giữa các địa phương trong Vùng. Tuy nhiên, trải qua nhiều biến động - đặc biệt là việc điều chỉnh địa giới, mở rộng phạm vi của Thủ đô năm 2008 - rất cần có sự đổi mới trong tư duy quy hoạch cho phù hợp với xu thế hội nhập, đồng thời phù hợp hơn với điều kiện thực tế của Việt Nam. Đáp ứng tiến trình phát triển chung, Chính phủ đã giao Bộ Xây dựng là cơ quan đầu mối tổ chức lập Đồ án điều chỉnh quy hoạch xây dựng Vùng Thủ đô Hà Nội. Đây là một bài toán khó bởi phạm vi điều chỉnh quy hoạch rộng lớn, gồm Hà Nội và 09 tỉnh lân cận, là khu vực đa dạng về địa hình, đậm đà bản sắc văn hóa vùng Bắc bộ, trình độ phát triển giữa các địa phương không đồng đều…Do đó, việc điều chỉnh quy hoạch Vùng cần thống nhất những định hướng lớn và trọng tâm phát triển cho Vùng, cấu trúc không gian linh hoạt và hiện đại.
Trên tinh thần đó, Bộ trưởng mong muốn, Hội nghị thẩm định sẽ là dịp để các chuyên gia, các thành viên Hội đồng tập trung thảo luận, thống nhất ý kiến, quan điểm về Đồ án. Bộ Xây dựng sẽ có trách nhiệm tập hợp các ý kiến đóng góp, chỉ đạo tư vấn nghiên cứu và hoàn chỉnh Đồ án trên cơ sở các ý kiến này, sớm trình Chính phủ phê duyệt, để Đồ án có thể được triển khai thực hiện trong thời gian tới.
Báo cáo tóm tắt Đề án, ông Ngô Trung Hải, Viện trưởng VIUP cho biết: theo Nhiệm vụ Điều chỉnh Quy hoạch xây dựng Vùng Thủ đô Hà Nội đến năm 2030 tầm nhìn đến năm 2050 đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt tại Quyết định số 1758/QĐ-TTg ngày 20/11/2012, VIUP phối hợp với đơn vị tư vấn nước ngoài IAU (Viện Quy hoạch phát triển đô thị vùng Ile de France - Pháp) đã hoàn thành Đồ án điều chỉnh quy hoạch. Đồ án xác định rõ tầm nhìn “Vùng Thủ đô Hà Nội đến năm 2050 sẽ là vùng kinh tế tổng hợp lớn của quốc gia và khu vực châu Á – Thái Bình dương”. Hướng tới các mục tiêu: phát triển Thủ đô Hà Nội và các tỉnh xung quanh trên cơ sở phân công hợp tác, chia sẻ và liên kết về các động lực, cơ hội phát triển, mối quan hệ cung cầu, trách nhiệm giải quyết khó khăn và thách thức theo hướng hài hòa và bền vững; tạo tiền đề cho việc lập và điều chỉnh các quy hoạch xây dựng vùng tỉnh, quy hoạch chung các đô thị, quy hoạch nông thôn mới và quy hoạch ngành; các đơn vị tư vấn đã nghiên cứu đầy đủ những nội dung cần điều chỉnh, trong đó có đánh giá thực hiện quy hoạch Vùng Thủ đô theo Quyết định 490; đưa ra các dự báo phát triển về tăng trưởng kinh tế, về quá trình chuyển dịch cơ cấu kinh tế, đất đai, lao động…; điều chỉnh định hướng quy hoạch không gian kiến trúc cảnh quan (với 05 trục không gian Hà Nội - Phủ Lý, Hà Nội - Hải Phòng, Hà Nội - Bắc Giang, Hà Nội – Thái Nguyên, trục hành lang cao tốc Lào Cai – Hà Nội - Hạ Long), hệ thống giao thông và hệ thống hạ tầng kỹ thuật trong Vùng…Đồ án cũng đề xuất mô hình quản lý vùng, có kết hợp tham khảo kinh nghiệm quốc tế của Vùng Ile de France (Pháp), Ranstad ( Vùng thủ đô Amsterdam - Hà Lan)…
Đại diện tư vấn nước ngoài phát biểu trong Hội nghị
Báo cáo cũng cho biết: quy mô, phạm vi quy hoạch theo Quyết định 1758 bao gồm Thủ đô Hà Nội và 9 tỉnh - mở rộng thêm 3 tỉnh là Phú Thọ, Thái Nguyên và Bắc Giang so với Quyết định 490/2008/QĐ-TTg ngày 5/5/2008 - tức là tăng tổng diện tích toàn Vùng lên 2.431.470 ha với dân số tính tới cuối 2012 xấp xỉ 17,5 triệu.
Nhận xét về Đồ án, các thành viên Hội đồng đều đánh giá cao nỗ lực của các bên tư vấn - đặc biệt của VIUP với vai trò Viện đầu ngành trong lĩnh vực quy hoạch kiến trúc - để hoàn thành tốt một Đồ án có ý nghĩa quan trọng không những với sự phát triển kinh tế xã hội của Vùng Thủ đô mà còn của cả nước. Bên cạnh các đề xuất, các kiến nghị trong các cuộc họp tham vấn trước đây, 04 báo cáo phản biện và các ý kiến của Hội đồng hôm nay tập trung vào một số vấn đề nữa. Theo Bộ Văn hóa - Thể thao & Du lịch, tư vấn cần nhận diện rõ phông văn hóa của 09 địa phương và thủ đô Hà Nội, từ đó nêu bật nét đặc trưng, cũng như có những chính sách phát triển văn hóa – du lịch phù hợp với một địa bàn tập trung các nét văn hóa đặc sắc trong suốt quá trình dựng nước và giữ nước của dân tộc: Phố Hiến (Hưng Yên), đền Hùng (Phú Thọ), các bản Mường (Hòa Bình), các làng nghề truyền thống…Ngoài ra, tư vấn cần sử dụng hiệu quả trục giao thông Nhật Tân - Nội Bài, làm nổi bật hình ảnh một thành phố mới, hiện đại. Lãnh đạo UBND thành phố Hà Nội, tỉnh Vĩnh Phúc đều chung quan điểm: tư vấn cần nghiên cứu làm rõ sự chia sẻ trách nhiệm giữa Hà Nội và các địa phương trong Vùng nhằm giảm bớt khó khăn, tăng thêm thuận lợi cho mỗi chủ thể khi nằm trong mối liên kết Vùng. Đồng thời, cần bám sát các quy hoạch của từng vùng tỉnh, chú trọng nguồn lực đầu tư để tăng tính khả thi cho Đồ án.
Thứ trưởng Nguyễn Đình Toàn phát biểu kết luận
Kết luận Hội nghị, Thứ trưởng Bộ Xây dựng Nguyễn Đình Toàn đề nghị các bên tư vấn phối hợp chặt chẽ, nghiên cứu chỉnh sửa Đồ án theo các ý kiến của Hội đồng; hoàn chỉnh dự thảo tờ trình và dự thảo Quyết định, làm cơ sở để Bộ Xây dựng trình Thủ tướng Chính phủ trong đầu quý II/2015.
Phòng TT-TL