Hội nghị trao đổi khó khăn, vướng mắc trong quản lý chi phí đầu tư xây dựng và giải pháp tháo gỡ

Ngày 28/3/2022, tại cơ quan Bộ Xây dựng đã diễn ra Hội nghị trao đổi khó khăn, vướng mắc trong quản lý chi phí đầu tư xây dựng và giải pháp tháo gỡ.  Đồng chí Nguyễn Thanh Nghị, Ủy viên Ban chấp hành Trung ương Đảng, Bộ trưởng Bộ Xây dựng chủ trì Hội nghị.

Bộ trưởng Nguyễn Thanh Nghị phát biểu tại Hội nghị

Dự Hội nghị có Thứ trưởng Bộ Xây dựng Lê Quang Hùng; Thứ trưởng Bộ Xây dựng Bùi Hồng Minh; Thứ trưởng Bộ Giao thông vận tải Nguyễn Ngọc Đông; lãnh đạo các Bộ,  UBND các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương; đại diện các hội, hiệp hội chuyên ngành, các ban quản lý dự án, các nhà tư vấn, nhà thầu thi công xây dựng trên toàn quốc.

Trong bối cảnh nền kinh tế đất nước đang chịu các tác động tiêu cực từ đại dịch Covid-19 với chuỗi sản xuất, cung ứng vật liệu liên tục đứt gãy, giá cả năng lượng, vật tư, nguyên liệu sản xuất tăng đột biến và liên tục biến động, yêu cầu tập trung các nguồn lực đầu tư để phát triển hạ tầng kỹ thuật của đất nước nhằm tái phục hồi và thúc đẩy nền kinh tế trở nên vô cùng cấp thiết.

Thứ trưởng Bộ Giao thông vận tải Nguyễn Ngọc Đông trao đổi tại Hội nghị

Trên cơ sở các chỉ đạo của Bộ Chính trị, các Nghị quyết của Quốc hội, ngay từ đầu năm 2022, Chính phủ đã ban hành Nghị quyết số 11/NQ-CP ngày 30/01/2022 về Chương trình phục hồi và phát triển kinh tế - xã hội và triển khai Nghị quyết số 43/2022/QH15 ngày 11/01/2022 của Quốc hội về chính sách tài khóa tiền tệ hỗ trợ Chương trình, Nghị quyết số 18/NQ-CP ngày 11/2/2022 triển khai Nghị quyết số 44/2022/QH15 ngày 11/01/2022 của Quốc hội về chủ trương đầu tư dự án Xây dựng công trình đường bộ cao tốc Bắc - Nam phía Đông giai đoạn 2021 - 2025. Tại các Nghị quyết này, Bộ Xây dựng với vai trò là cơ quan quản lý nhà nước về xây dựng được giao các nhiệm vụ nhằm tháo gỡ các khó khăn vướng mắc, thúc đẩy các dự án đầu tư công và dự án Xây dựng công trình đường bộ cao tốc Bắc - Nam, đặc biệt là giải quyết các khó khăn trong quản lý chi phí và hợp đồng xây dựng.

Phát biểu tại Hội nghị, Bộ trưởng Nguyễn Thanh Nghị cho biết: những năm qua, Bộ Xây dựng đã có nhiều nỗ lực để nâng cao hiệu quả quản lý nhà nước về chi phí và hợp đồng xây dựng trong các dự án đầu tư xây dựng. Cụ thể, Bộ đã tham mưu Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Đề án Hoàn thiện hệ thống định mức, giá xây dựng, vào cuối năm 2017. Trên cơ sở các nhiệm vụ của Đề án, từ năm 2018, Bộ Xây dựng đã tham mưu Chính phủ ban hành Nghị định số 68/2019/NĐ-CP, Nghị định 10/2021/NĐ-CP của Chính phủ về quản lý chi phí đầu tư xây dựng; Nghị định số 50/2021/NĐ-CP sửa đổi bổ sung một số điều của Nghị định 37/2015/NĐ-CP quy định chi tiết về hợp đồng xây dựng; nghiên cứu, hoàn thiện 13 phương pháp xây dựng định mức, xác định giá xây dựng (quy định tại các Thông tư hướng dẫn). Bên cạnh đó, Bộ Xây dựng cũng đã rà soát toàn bộ 16.005 định mức xây dựng do Bộ công bố, loại bỏ 1.005 định mức quá lạc hậu, sửa đổi 3.289 định mức, bổ sung 1.896 định mức; hoàn thành rà soát, đánh giá 596 suất vốn đầu tư, giá bộ phận kết cấu công trình; xây dựng và ban hành Suất vốn đầu tư cho 1km đường ô tô cao tốc. Ngoài ra, các Bộ quản lý công trình xây dựng chuyên ngành đã thực hiện rà soát gần 13.500/17.700 định mức dự toán cho các công tác xây dựng chuyên ngành đã công bố, loại bỏ 1.380 định mức, sửa đổi 8.226 định mức, giữ nguyên 3.811 định mức và dự kiến bổ sung 5.993 định mức. Có 61/63 địa phương trong cả nước đã ban hành bộ đơn giá xây dựng công trình để phục vụ công tác quản lý chi phí đầu tư xây dựng trên địa bàn; 63/63 tỉnh thành đã thực hiện khảo sát, công bố giá vật liệu, giá nhân công trên địa bàn; 58/63 tỉnh thành đã ban hành giá ca máy.

Bộ trưởng Nguyễn Thanh Nghị đánh giá: hệ thống thể chế quản lý định mức, giá xây dựng, hợp đồng xây dựng; phương pháp xây dựng định mức, xác định giá xây dựng và các định mức, suất vốn đầu tư được rà soát tổng thể, sửa đổi, bãi bỏ hoặc ban hành mới đã bám sát hơn các yêu cầu thực tiễn mới phát sinh, tuân thủ tốt hơn các quy luật kinh tế thị trường, nâng cao hiệu quả quản lý, hiệu quả đầu tư xây dựng, nhất là đối với các dự án đầu tư công; góp phần tạo thị trường xây dựng minh bạch, cạnh tranh, chống thất thoát, lãng phí trong đầu tư xây dựng. Tuy nhiên, do các tác động tiêu cực trong và ngoài nước thời gian gần đây, do giá cả các mặt hàng năng lượng, vật tư, nguyên liệu sản xuất tăng đột biến, liên tục biến động và với yêu cầu hình thành các dự án đầu tư công hoặc hợp tác công tư rất lớn, quản lý phức tạp như dự án Xây dựng cao tốc Bắc - Nam, hệ thống quy định về định mức, giá xây dựng, suất vốn đầu tư và quản lý hợp đồng xây dựng đã xuất hiện nhiều bất cập, rất cần phương án tháo gỡ, giải quyết hiệu quả.

Đề cập đến những khó khăn, vướng mắc trong quản lý chi phí đầu tư xây dựng, Cục trưởng Cục Kinh tế xây dựng Đàm Đức Biên chỉ ra 3 nhóm vấn đề chính: các khó khăn trong tổ chức xây dựng, ban hành và áp dụng định mức; tổ chức xác định, công bố giá xây dựng tại các địa phương; quản lý hợp đồng xây dựng, điều chỉnh giá hợp đồng xây dựng, điều chỉnh tổng mức, dự toán xây dựng công trình. Ngoài ra, giá chi phí vật liệu tăng nhanh trong thời gian qua đã làm tăng tổng mức đầu tư, dự toán xây dựng công trình, ảnh hưởng đến kế hoạch phân bổ vốn đầu tư công trung hạn đã được Quốc hội thông qua cho giai đoạn 2021-2025. Với nguồn lực hạn chế, chi phí đầu tư xây dựng tăng sẽ ảnh hưởng đến việc cân đối ngân sách, điều chỉnh nguồn vốn cũng như kế hoạch đầu tư cho từng dự án. Do đó, đảm bảo thực hiện thành công chiến lược đầu tư cơ sở hạ tầng trọng yếu phục vụ phát triển kinh tế (đường bộ cao tốc, cảng biển, sân bay..) đang đặt ra nhiều thách thức.

Đại diện Bộ Quốc phòng trao đổi tại Hội nghị

Tại Hội nghị, các đại biểu đã tích cực trao đổi các vấn đề liên quan, đề xuất một số giải pháp tháo gỡ như: điều chỉnh định mức, giá xây dựng, chỉ số giá vật liệu xây dựng; điều chỉnh hợp đồng xây dựng...

Kết luận Hội nghị, Bộ trưởng Nguyễn Thanh Nghị cho biết: Bộ Xây dựng rất cầu thị lắng nghe các ý kiến khách quan, thẳng thắn và trách nhiệm của lãnh đạo các Bộ, các địa phương cũng như ý kiến của các tổ chức, doanh nghiệp về vấn đề quản lý chi phí và hợp đồng xây dựng trong các công trình xây dựng hiện nay, để cùng với các Bộ, địa phương tìm ra giải pháp tháo gỡ một cách hiệu quả nhất, nhằm đảm bảo thực hiện thành công các Nghị quyết của Quốc hội và Chính phủ về Chương trình phục hồi và phát triển kinh tế - xã hội, nhất là chủ trương đầu tư dự án Xây dựng công trình đường bộ cao tốc Bắc - Nam phía Đông giai đoạn 2021 - 2025. Bộ trưởng cũng chỉ đạo các đơn vị chuyên môn thuộc Bộ Xây dựng khẩn trương rà soát toàn bộ các vấn đề tồn tại trong quản lý chi phí đầu tư xây dựng, sớm tham mưu lãnh đạo Bộ phương án giải quyết đối với những nhiệm vụ thuộc thẩm quyền của Bộ Xây dựng, đồng thời đề nghị các Bộ, địa phương giải quyết những nhiệm vụ theo đúng thẩm quyền. Đối với những nhiệm vụ thuộc thẩm quyền của Chính phủ, Bộ Xây dựng sẽ tổng hợp báo cáo Thủ tướng Chính phủ cho phương án giải quyết.

Toàn cảnh Hội nghị tại điểm cầu Hà Nội

Bên cạnh đó, Bộ trưởng Nguyễn Thanh Nghị yêu cầu các đơn vị thuộc Bộ tiến hành rà soát các bất cập liên quan đến định mức, giá, chỉ số giá vật liệu xây dựng; đánh giá toàn diện những tồn tại, vướng mắc liên quan đến hợp đồng, kịp thời tham mưu, đề xuất điều chỉnh những bất cập (nếu có) trên nguyên tắc đúng thẩm quyền, đảm bảo tính hợp pháp, công bằng, khả thi, hiệu quả, chống thất thoát lãng phí, không để xảy ra tình trạng trục lợi chính sách.