Vận dụng sáng tạo trong việc thực hiện Phong trào
Đánh giá cao công tác triển khai và kết quả thực hiện Phong trào “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa” của tỉnh Lào Cai, Thứ trưởng Nguyễn Thanh Nghị biểu dương cách làm đầy sáng tạo của tỉnh bằng việc triển khai có hiệu quả, phù hợp với đặc thù của địa phương, có trọng tâm, trọng điểm.
Trong quá trình triển khai, Ban chỉ đạo (BCĐ) Phong trào tỉnh Lào Cai đã có hình thức tuyên truyền phù hợp, quan tâm đến lồng ghép Phong trào với việc thực hiện Chương trình xây dựng nông thôn mới…
Đặc biệt trong quá trình thực hiện BCĐ đã có nhiều cách làm sáng tạo như: Chia thành 3 loại gia đình văn hóa cho phù hợp với từng khu vực; quan tâm đến chất lượng bằng cách bổ sung thêm các tiêu chí, dù nhiều khi các tiêu chí này có thể làm hạ thấp tỉ lệ đạt tiêu chuẩn gia đình văn hóa, thôn, bản văn hóa... Điều này cho thấy BCĐ đã thực sự quan tâm thực chất đến chất lượng phong trào, Thứ trưởng nhấn mạnh.
Trong quá trình thực hiện, BCĐ đã đảm bảo việc đánh giá khách quan, công bằng, đưa cán bộ xuống tận cơ sở để giúp người dân xây dựng gia đình, làng, bản văn hóa. Vì vậy, Phong trào đã thu hút được sự tham gia rất tích cực của nhân dân, phần lớn người dân đã có ý thức thực hiện hương ước, quy ước trong việc cưới, việc tang.
Thứ trưởng Nguyễn Thanh Nghị ghi nhận: BCĐ Phong trào tỉnh Lào Cai đã thực hiện tốt nhiều chương trình phối hợp liên ngành nhằm nâng cao hiệu quả công tác chỉ đạo, điều hành trong việc thực hiện Phong trào, như triển khai Phong trào xây dựng trường học thân thiện, học sinh tích cực; xây dựng gia đình sức khỏe, làng văn hóa sức khỏe; xây dựng xã phường lành mạnh, không tệ nạn mại dâm, ma túy; nâng cao chất lượng hoạt động văn hóa thể dục thể thao cho nông dân…
Thứ trưởng khẳng định: Phong trào đã góp phần xây dựng đời sống văn hóa, nếp sống văn minh trong nhân dân, hạn chế các phong tục tập quán lạc hậu. Qua Phong trào, việc thực hiện nếp sống văn minh trong việc cưới, việc tang và lễ hội đã có bước chuyển biến tích cực, cơ bản triển khai đúng quy định.
Theo Thứ trưởng: Những kết quả Lào Cai đạt được đã thể hiện sự quan tâm chỉ đạo của tỉnh và của BCĐ trong việc triển khai Phong trào. Tuy nhiên, việc thực hiện đề án “Xây dựng đời sống văn hóa công nhân các khu công nghiệp” vẫn còn hạn chế, việc quan tâm chưa thường xuyên liên tục…
Kiện toàn Ban chỉ đạo để nâng cao chất lượng Phong trào
Theo Thứ trưởng Nguyễn Thanh Nghị: Để Phong trào đi vào thực chất và hiệu quả hơn, trong thời gian tới Lào Cai cần kiện toàn BCĐ, rà soát lại quy chế hoạt động của BCĐ theo hướng dẫn của BCĐ Trung ương và phải có Văn phòng thường trực BCĐ để làm công tác chuyên trách trong quá trình thực hiện Phong trào.
Hiện tỉnh Lào Cai có 01 BCĐ cấp tỉnh, 09 BCĐ cấp huyện, thành phố, 164 BCĐ xã, phường, thị trấn và 2199 Ban vận động khu dân cư thường xuyên được kiện toàn, củng cố và hoạt động theo quy chế hoạt động của BCĐ đã ban hành.
Tính đến năm 2012, Lào Cai đã có hơn 105,5 nghìn hộ gia đình văn hóa (đạt 73,8%), 60% làng, bản, tổ dân phố văn hóa và vận động được 100% cơ quan, đơn vị đăng ký xây dựng nếp sống văn hóa.
Tuy nhiên, theo Thứ trưởng, kết quả đạt được vẫn chưa như mong muốn. Vì vậy, BCĐ tỉnh cần quan tâm chỉ đạo thực hiện phong trào theo hướng tăng lên tỉ lệ gia đình văn hóa, làng bản văn hóa, cơ quan đơn vị văn hóa song song với việc nâng cao chất lượng Phong trào.
Đồng thời, phối hợp tích cực với BCĐ TƯ để trong quá trình triển khai có sự trao đổi thông tin, rút kinh nghiệm và có sự chỉ đạo từ Văn phòng Trung ương; Có kiến nghị, hiến kế kịp thời với BCĐ Trung ương trong quá trình triển khai thực tế, để qua đó BCĐ Trung ương rút kinh nghiệm, có chỉ đạo, hướng dẫn chung cho phong trào chung đạt kết quả tốt hơn.
Thứ trưởng cho biết, Đoàn công tác thống nhất việc đánh giá kết quả cũng như những khó khăn vướng mắc trong quá trình thực hiện của BCĐ tỉnh Lào Cai và sẽ có báo cáo BCĐ Trung ương để BCĐ Trung ương có điều chỉnh, hướng dẫn phù hợp hơn trong thời gian tới.
Chất lượng Phong trào có sự chuyển biến tích cực
Sau 15 năm triển khai thực hiện, Phong trào "Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hoá" ở tỉnh Lào Cai đã từng bước phát triển về chất và có tác động tích cực đến các phong trào thi đua khác.
Theo ông Trần Hữu Sơn, Giám đốc Sở VHTT&DL Lào Cai: Trong việc xây dựng gia đình văn hóa, tỉnh Lào Cai đã tập trung giải quyết những vấn đề nổi cộm và cấp bách về xây dựng gia đình ở vùng cao như hôn nhân cận huyết thống, tảo hôn, bất bình đẳng giới, chăm sóc, giáo dục trẻ em...
Để thực hiện hiệu quả Phong trào, BCĐ đã xây dựng các câu lạc bộ tuyên truyền, các mô hình mẫu, xây dựng hương ước, quy ước (chú trọng, tôn trọng hương ước, quy ước dân gian); lập ra các hội đồng người có uy tín trong cộng đồng, gắn với vai trò của già làng, trưởng bản để tuyên truyền triển khai thực hiện. Vì vậy, phong trào xây dựng gia đình văn hóa đã tạo bước chuyển biến mạnh mẽ trong nhận thức và tư tưởng, đạo đức của người dân.
Nổi bật nhất là công tác xóa bỏ tập quán lạc hậu, xoá đói giảm nghèo, giữ vững ổn định trật tự xã hội, bảo tồn văn hoá truyền thống, giữ gìn cảnh quan môi trường và các phong trào đóng góp xây dựng quỹ “Đền ơn đáp nghĩa”, quỹ “Vì người nghèo”… đã mang lại hiệu quả thiết thực cho người dân.
Đặc biệt từ năm 2010, thực hiện Chương trình xây dựng nông thôn mới, các địa phương đã có nhiều sự quan tâm, chỉ đạo, đẩy mạnh tuyên truyền, vận động nhân dân thực hiện nên hiệu quả của Phong trào ngày càng cao hơn.
Đến nay đã có 1.083/1.689 làng bản văn hóa tại các xã xây dựng nông thôn mới (chiếm 64,1%). Đây cũng là một trong những phong trào thi đua trọng tâm, nòng cốt cho các phong trào thi đua tại các xã vùng nông thôn.
Ông Sơn cho biết, thực hiện nếp sống văn minh trong việc cưới, việc tang và lễ hội, Lào Cai đã có nhiều cách làm sáng tạo như tổ chức các hội nghị già làng, trưởng bản phổ biến quy định thực hiện nếp sống văn minh trong việc cưới, việc tang, lễ hội của tỉnh và ký cam kết xóa bỏ các hủ tục lạc hậu trong cưới xin, tang lễ.
Một số hạn chế trước đây trong tiêu chí công nhận làng văn hoá như cảnh quan môi trường làng bản, xây dựng công trình vệ sinh, các hủ tục lạc hậu trong việc cưới xin, tang lễ... đã dần được khắc phục.
Theo đó, đã có trên 75% số hộ gia đình có 3 công trình vệ sinh về nước sạch – nhà tắm – nhà tiêu; 90% số làng thực hiện tốt các quy định về nếp sống văn minh trong việc cưới, việc tang, lễ hội.
Tuy nhiên, theo BCĐ, việc xây dựng thiết chế văn hóa và hoạt động văn hóa – thể thao cơ sở đã huy động được các nguồn lực tham gia nhưng còn gặp nhiều khó khăn, số nhà văn hóa thôn đảm bảo tiêu chuẩn nông thôn mới rất ít.
Vì vậy, BCĐ tỉnh Lào Cai đề xuất Bộ VHTT&DL nâng mức kinh phí hỗ trợ xây dựng nhà văn hóa xã trong chương trình mục tiêu văn hóa quốc gia từ 300 triệu lên 500 triệu đồng/nhà đối với các tỉnh miền núi.
BCĐ cũng đề nghị Bộ VHTT&DL sớm thống nhất ban hành Thông tư liên bộ trong việc cấp phát, quản lý, sử dụng kinh phí hoạt động của BCĐ Phong trào “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa” thay thế Thông tư 31 để các địa phương thực hiện…
Trả lời vấn đề này, ông Vũ Đức Hải, Thường trực BCĐ Trung ương cho biết: Hiện BCĐ TƯ đang cố gắng để tăng mức đầu tư cho các tỉnh miền núi. Dự kiến trong tháng 11/2013, Thông tư liên bộ sẽ được ban hành. Theo đó, các BCĐ sẽ có quy chế chi tiêu cụ thể hơn và có tài chính để hoạt động.
Ông Hải đề nghị: BCĐ Lào Cai cần có những ý kiến đóng góp bằng văn bản, để sao cho Phong trào được thực hiện tốt hơn, phù hợp với từng vùng miền. Riêng đối với một số tiêu chí như xây dựng nhà văn hóa, cần cố gắng đảm bảo về diện tích. Nếu trong quá trình triển khai gặp khó khăn về diện tích mặt bằng, tùy theo vị trí, địa phương có thể chia làm 3-4 địa điểm để phù hợp với điều kiện đất đai của khu dân cư để người dân có thể khai thác, sử dụng công trình.
Theo : Báo Xây dựng điện tử