Nhiệm kỳ 2020-2025, dù chịu nhiều tác động, nhất là đại dịch Covid-19 và biến động kinh tế toàn cầu, Quảng Ninh vẫn duy trì tốc độ tăng trưởng cao, thu ngân sách luôn thuộc nhóm dẫn đầu cả nước. Trong đó, công tác quy hoạch, xây dựng và phát triển hạ tầng đã tạo nên dấu ấn rõ nét, trở thành nền tảng thúc đẩy không gian phát triển mới của tỉnh.
Cao tốc Vân Đồn - Móng Cái
Theo báo cáo của Sở Xây dựng, 100% huyện, thị xã, thành phố (cũ) đã có quy hoạch được phê duyệt; tỷ lệ phủ kín quy hoạch phân khu đô thị trung bình đạt 67,5%, cao hơn mức bình quân cả nước (khoảng 55%); 100% xã đạt chuẩn nông thôn mới; các đồ án quy hoạch ngày càng có chất lượng, đáp ứng yêu cầu phát triển đô thị xanh, thông minh, thích ứng với biến đổi khí hậu.
Đặc biệt, Quảng Ninh là một trong số ít địa phương có đủ 5 loại hình giao thông, gồm: Đường bộ, đường sắt, đường biển, đường thủy nội địa và hàng không, tạo nên hệ thống hạ tầng đa phương thức, đồng bộ, liên thông vùng, quốc gia và quốc tế. Việc hoàn thành tuyến cao tốc Vân Đồn - Móng Cái giúp Quảng Ninh trở thành tỉnh duy nhất có mạng lưới cao tốc dài trên 176km, kết nối trực tiếp với Hà Nội và các trung tâm kinh tế trọng điểm Bắc Bộ.
Nhiều công trình mang tính biểu tượng đã làm thay đổi diện mạo không gian phát triển của tỉnh: các cầu Cửa Lục 1, 3, tuyến đường ven biển Hạ Long - Cẩm Phả, nâng cấp cảng hàng không quốc tế Vân Đồn, mở rộng hệ thống cảng biển, logistics… Tất cả đã tạo nên một hệ thống hạ tầng hiện đại, mở rộng không gian, rút ngắn khoảng cách, tăng cường tính kết nối và sức lan tỏa phát triển.
Để đạt được mục tiêu trở thành thành phố trực thuộc Trung ương trước năm 2030, Quảng Ninh xác định “quy hoạch phải đi trước, giao thông phải mở đường”. Đây là định hướng chiến lược của toàn tỉnh trong giai đoạn mới.
Theo đó, tỉnh tiếp tục nâng cao chất lượng công tác quy hoạch trên cơ sở Quy hoạch tỉnh thời kỳ 2021 - 2030, tầm nhìn đến 2050, không chỉ dừng ở việc định hướng không gian phát triển mà còn có tầm nhìn dự báo, đón đầu xu thế đô thị thông minh, đô thị xanh, phát triển theo mô hình TOD (đô thị định hướng giao thông công cộng). Cùng với đó, Quảng Ninh đẩy mạnh chuyển đổi số trong quy hoạch, xây dựng cơ sở dữ liệu đồng bộ, thống nhất toàn tỉnh; tăng cường liên kết vùng, nội vùng để mở rộng không gian phát triển theo mô hình chính quyền địa phương 2 cấp - vừa tinh gọn, vừa hiệu quả.
Một trong những nhiệm vụ trọng tâm là phát triển kết cấu hạ tầng đồng bộ, hiện đại, kết nối nội vùng, liên vùng và quốc tế. Tỉnh quyết liệt tập trung triển khai thực hiện hiệu quả Quyết định số 368/QĐ-TTg (ngày 4/5/2024) của Thủ tướng Chính phủ về phê duyệt Quy hoạch vùng đồng bằng sông Hồng thời kỳ 2021 - 2030, tầm nhìn đến 2050. Trên cơ sở đó, Quảng Ninh đóng vai trò trung tâm trong các hành lang kinh tế Hà Nội - Hải Phòng - Quảng Ninh, hành lang ven biển vịnh Bắc Bộ từ Móng Cái đến Ninh Bình và hành lang quốc lộ 18 (Nội Bài - Hạ Long). Đồng thời, đẩy nhanh tiến độ, hoàn thành dứt điểm một số công trình hạ tầng giao thông trọng điểm quốc gia có tính liên kết vùng, hạ tầng số, hạ tầng đô thị, các dự án giao thông đô thị, các tuyến vành đai, các trục hướng tâm, hệ thống giao thông tĩnh; tuyến đường sắt cao tốc Hà Nội - Hạ Long; giải quyết dứt điểm tình trạng tắc nghẽn giao thông, úng ngập; đường ven biển giai đoạn 2, tuyến đường sắt Yên Viên - Cái Lân - Móng Cái; các cây cầu kết nối vùng, hạ tầng logistics, trung tâm năng lượng tái tạo, hạ tầng số…
Đồng chí Bùi Hồng Minh, Phó Giám đốc Sở Xây dựng, cho biết: Việc đầu tư đồng bộ hạ tầng kỹ thuật và hạ tầng xã hội không chỉ đáp ứng nhu cầu phát triển của các khu công nghiệp, khu đô thị mới mà còn góp phần xây dựng Quảng Ninh trở thành trung tâm dịch vụ - công nghiệp hiện đại, trung tâm du lịch quốc tế của miền Bắc.
Cùng với phát triển hạ tầng, Quảng Ninh tập trung hoàn thiện chuỗi đô thị đa cực, phát triển theo hướng văn minh, hiện đại, xanh, bền vững. Trọng tâm là mở rộng không gian đô thị lên phía Bắc vịnh Cửa Lục, hình thành các đô thị trung tâm gắn kết với hạ tầng liên vùng, hướng tới đáp ứng đầy đủ tiêu chí của thành phố trực thuộc Trung ương trước năm 2030. Để làm được điều đó, tỉnh chú trọng hoàn thiện cơ chế, chính sách thu hút đầu tư, khuyến khích xã hội hóa trong phát triển hạ tầng; đồng thời tăng cường giám sát quy hoạch, quản lý kiến trúc, hạ tầng, khắc phục tình trạng điều chỉnh quy hoạch tùy tiện, nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý nhà nước trong lĩnh vực xây dựng.
Đặc biệt, tỉnh cũng đang chủ trương triển khai đồng loạt các dự án nâng cấp hệ thống hạ tầng ở các khu dân cư hiện hữu, đảm bảo mỗi thôn, khu phố có điểm vui chơi, không gian sinh hoạt cộng đồng ngoài trời. Thực tiễn cho thấy, trong nhiều năm qua, phong trào “Nhà nước và Nhân dân cùng làm” tại Quảng Ninh đã lan tỏa mạnh mẽ, đặc biệt ở việc người dân tự nguyện hiến đất, tháo dỡ tường rào, công trình phụ để làm đường, mở rộng đường, xây dựng hạ tầng đô thị, nông thôn mới...
Đến nay, phong trào không chỉ là biểu tượng của sự đồng thuận mà còn trở thành nhân tố quan trọng thúc đẩy phát triển hạ tầng, nâng cao chất lượng sống của người dân. Nổi bật: TP Hạ Long cũ thực hiện Nghị quyết 21/NQ-TU (ngày 31/12/2020) của BTV Thành ủy Hạ Long về đầu tư, cải tạo, nâng cấp hạ tầng các khu dân cư, khu đô thị hình thành trước năm 2005 trên địa bàn, đã có hơn 3.450 hộ dân tự nguyện hiến khoảng 41.518m² đất, đi kèm với tháo dỡ công trình, hàng rào, tương đương giá trị đất và công trình khoảng 280 tỷ đồng. Trong đó có hộ hiến hàng trăm m² “đất vàng”, như hộ ông Phạm Văn Khởi (phường Hùng Thắng) hiến trên 500m² đất, giá trị 10,5 tỷ đồng, để xây dựng đường giao thông, hệ thống cống nối khu dân cư... Từ sự kết hợp giữa nguồn ngân sách địa phương và sự đóng góp tích cực của người dân, đã có khoảng 200 dự án được hoàn thành, tổng mức đầu tư trên 1.330 tỷ đồng; chủ yếu là cải tạo, nâng cấp hạ tầng kỹ thuật giao thông, nhà văn hóa, khu vui chơi…
Phong trào nhân dân hiến đất làm đường cũng lan tỏa nhiều địa phương trên toàn tỉnh. Các công trình hoàn thành góp phần giải quyết từng bước tình trạng ngập úng tại nhiều khu vực, đảm bảo an toàn giao thông, nâng cao chất lượng đời sống người dân; mang diện mạo mới cho các khu vực, phù hợp với định hướng xây dựng tỉnh Quảng Ninh trở thành một đô thị hiện đại, văn minh.