Trong bối cảnh tài nguyên thiên nhiên đang cạn kiệt, môi trường bị ô nhiễm và nhu cầu phát triển bền vững ngày càng được chú trọng, kinh tế tuần hoàn được xem là hướng đi tất yếu và đem lại nhiều lợi ích thiết thực cho doanh nghiệp và môi trường.
Nhằm kết nối và lan tỏa những giá trị thực tiễn về phát triển mô hình kinh tế tuần hoàn tại Việt Nam, Tạp chí Nông nghiệp và Môi trường tổ chức Hội thảo “Mô hình kinh tế tuần hoàn: Hiệu quả cho doanh nghiệp và môi trường” vào ngày 22/7/2025, tại Hà Nội.
Đây là hoạt động thiết thực nhằm thúc đẩy mục tiêu phát triển bền vững, cụ thể hóa cam kết xanh của Việt Nam, đồng thời hỗ trợ cộng đồng doanh nghiệp chuyển đổi mô hình sản xuất, kinh doanh theo hướng bền vững, tuần hoàn, phát thải thấp.
Tại hội thảo, TS. Đào Xuân Hưng - Tổng Biên tập Tạp chí Nông nghiệp và Môi trường nhấn mạnh nhấn mạnh vai trò trung tâm của kinh tế tuần hoàn trong tiến trình phát triển xanh của Việt Nam, đồng thời khẳng định báo chí đóng vai trò dẫn dắt trong việc truyền thông, nâng cao nhận thức và thúc đẩy hành động trong cộng đồng doanh nghiệp.
Hội thảo thu hút hơn 12 tham luận chuyên sâu, tập trung vào các chủ đề: Xu thế toàn cầu và chính sách hỗ trợ kinh tế tuần hoàn, kinh nghiệm quốc tế, phát triển khu công nghiệp sinh thái, ứng dụng công nghệ tái chế, tín dụng xanh cho doanh nghiệp nhỏ và vừa.
.jpg)
Hệ thống xử lí nước thải với đầu ra nước thải sau xử lý đạt tiêu chuẩn Việt Nam và những chỉ tiêu nghiêm ngặt của Tập đoàn Ajinomoto (Ảnh: Moit.gov.vn)
Các bài tham luận tập trung làm rõ vai trò tất yếu của kinh tế tuần hoàn trong bối cảnh Việt Nam đẩy mạnh thực hiện các cam kết về giảm phát thải ròng, bảo vệ môi trường, khai thác và sử dụng tài nguyên hiệu quả. Các tham luận tại Hội thảo đề cập đến bức tranh toàn cảnh, những cơ hội, thách thức và giải pháp cụ thể để áp dụng kinh tế tuần hoàn vào từng lĩnh vực: công nghiệp, nông nghiệp, thủy sản, chăn nuôi, cùng các chính sách hỗ trợ về vốn, công nghệ.
Theo các chuyên gia, việc áp dụng mô hình kinh tế tuần hoàn sẽ giúp giảm phát thải, thúc đẩy sử dụng hiệu quả nguồn tài nguyên, góp phần giải quyết các vấn đề về khan hiếm tài nguyên. Tuy nhiên, việc ứng dụng mô hình này vào thực tiễn vẫn còn rất hạn chế, đặc biệt đối với các doanh nghiệp vừa và nhỏ.
Do đó, việc tổ chức Hội thảo “Mô hình kinh tế tuần hoàn: Hiệu quả cho doanh nghiệp và môi trường” là hoạt động thiết thực nhằm thúc đẩy mục tiêu phát triển bền vững, cụ thể hóa cam kết xanh của Việt Nam. Đồng thời lan tỏa các mô hình hay, cách làm hiệu quả để tiến tới hình thành chuỗi giá trị kinh tế - môi trường bền vững, phù hợp với cam kết phát thải ròng bằng “0” vào năm 2050 của Việt Nam.
Hội thảo cũng dành thời gian thảo luận về các vấn đề “nóng” hiện nay như: vốn, công nghệ, phân loại rác tại nguồn, minh bạch chuỗi giá trị, ngăn chặn tình trạng “xanh giả” và những lĩnh vực có tiềm năng chuyển đổi sang mô hình kinh tế tuần hoàn. Các chuyên gia và doanh nghiệp sẽ cùng chia sẻ kinh nghiệm thực tiễn, đề xuất giải pháp tháo gỡ vướng mắc về cơ chế, chính sách, tiếp cận nguồn lực tài chính xanh.
Đánh giá công nghệ xử lý chất thải rắn sinh hoạt tại Việt Nam hiện nay, TS. Nguyễn Đình Trọng - Tập đoàn Công nghệ T-TECH Việt Nam cho biết, thực tế hiện nay, nhiều địa phương, kể cả các thành phố lớn vẫn loay hoay trong mọi khâu từ lựa chọn công nghệ, nhà đầu tư, đến quản lý sau đầu tư. Một nguyên nhân cốt lõi là chúng ta chưa có một “kiến trúc sư trưởng” ngành rác - người có tầm nhìn, có chuyên môn để thiết kế tổng thể hệ sinh thái xử lý rác.
Bên cạnh đó, nhiều công nghệ nhập khẩu từ châu Âu, Nhật Bản, Đức… qua các nguồn vốn ODA hay đầu tư tư nhân đều chưa cho thấy hiệu quả như mong đợi khi áp dụng tại Việt Nam. Sản xuất phân compost thất bại, công nghệ Plasma hay khí hóa cũng thất bại. Một phần vì đặc thù rác thải ở Việt Nam khác biệt, phần khác vì nhà đầu tư không làm chủ được công nghệ, phụ thuộc hoàn toàn vào nước ngoài, không thể tự sửa chữa hay vận hành linh hoạt, trong khi xử lý rác là công việc không có ngày nghỉ.
Để giải quyết vấn đề xử lý rác hiệu quả, TS. Nguyễn Đình Trọng đề xuất cần có bản đồ quy hoạch thông minh về điểm xử lý rác, trong đó có nhóm giải pháp với 3 bước đối với các tỉnh, thành, địa phương hiện nay: mỗi tỉnh, thành phố phải có một bản đồ quy hoạch “thông minh” về các điểm xử lý rác, trạm xử lý rác, mạng lưới thu gom,… đảm bảo tối ưu, khoa học; lựa chọn “công nghệ phù hợp”, “nhà đầu tư phù hợp” thì mới có cơ hội thành công; cần quản lý sau đầu tư đối với các dự án nhà máy xử lý rác thải.
Thông điệp của hội thảo thống nhất rằng việc hiện thực hóa mục tiêu phát triển kinh tế tuần hoàn hiệu quả, đòi hỏi sự phối hợp chặt chẽ giữa Nhà nước, doanh nghiệp, xã hội. Cần có chính sách hỗ trợ tiếp cận nguồn tài chính xanh, ứng dụng công nghệ sạch và thực hiện trách nhiệm xã hội. Việc xây dựng các chuỗi giá trị tuần hoàn và chuyển đổi mô hình tăng trưởng xanh sẽ góp phần nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia.