Vấn đề chất thải sinh hoạt ở Xanh Pêtecbua

Thứ năm, 31/08/2006 00:00

Xanh Pêtecbua thường được gọi là thủ đô phương Bắc. Thành phố còn được gọi là thủ đô văn hoávà nhiều danh hiệu vinh dự khác. Vừa qua, đài truyền hình thành phố kể ra một câu chuyện sau: Những người nước ngoài đến thăm thành phố được hỏi điều gì ở đây gây ấn tượng nhất đối với họ. Họ cho biết đó là rác thải. Tại thành phố này thời gian gần đây vấn đề rác, đúng hơn là chất thải sinh hoạt CTSH đang ngày càng trở nên bức xúc.

Muốn giải quyết được vấn đề trước hết cần có khái niệm về nó. Thế nhưng ý kiến chuyên gia còn nhiều khác biệt về số liệu có bao nhiêu rác ở thành phố này. Những số liệu ban đầu cho thấy mỗi năm khoảng 6,5 triệu m3 chất thải sinh hoạt được thải ra. Số liệu khác cho con số lớn hơn với khoảng 9 triệu m3/năm. Trong số đó chỉ có 1,5 triệu m3 bằng khoảng 17% - 23% tổng số CTSH được xử lý. Số còn lại được đổ vào các bãi rác hoặc các bãi rác không chính thức. Theo số liệu của Uỷ ban Nhà ở thuộc chính quyền thành phố thì số bãi rác không chính thức này ở Xanh Pêtecbua và vùng ngoại ô vào khoảng 250 và theo đánh giá gần đúng thì chứa được khoảng từ 500.000 cho đến 1 triệu m3 rác.
Thực tế trên thế giới cho thấy từ lâu hoạt động xử lý rác đã trở thành một lĩnh vực đem lại lợi nhuận. Nhiều doanh nhân khởi nghiệp từ rác đã trở thành triệu phú. Tuy nhiên các số liệu thống kê cũng cho thấy mặt khác của vấn đề - việc tận dụng rác ở thành phố còn gây thiệt hại cho ngân quỹ nhà nước. Hiện tại, thành phố chỉ có 2 nhà máy xử lý rác được xây dựng từ thời Liên Xô cũ đang hoạt động, trong đó một nhà máy có công suất thiết kế xử lý rác bằng 600.000 m3/năm và một nhà máy khác công suất bằng 900.000 m3/năm. Cả hai nhà máy này xử lý được khoảng 18% - 20% tổng số CTSH của thành phố. Không phải hiện nay rác thải ra nhiều hơn so với trước đây mà vấn đề là thành phần của CTSH đã khác trước. CTSH trở nên chứa nhiều hơn các chất dẻo, chất polyetylen và pin nhiên liệu dùng trong sinh hoạt. Vì thành phần của CTSH đã khác trước dẫn đến thành phần của phân compost sản xuất từ việc xử lý CTSH cũng khác so với phân compost cùng tên được sản xuất ở nước ngoài và vì vậy nó không còn tiêu thụ được nữa. Nguyên nhân của thực trạng trên là do CTSH rắn chưa được phân loại. Hậu quả là phân compost sản xuất ra bị ô nhiễm bởi các muối của kim loại nặng, thuỷ tinh, chất dẻo và các thành tố khác không hấp thụ được. Hơn thế nữa việc sử dụng loại phân này còn gây nguy hại nhất định về mặt vi khuẩn học. Phân có thể chứa các loại vi khuẩn gây bệnh hoạt động mạnh và các loại ký sinh trùng giun sán. Vì vậy rác đã qua xử lý vẫn phải đem đi chôn lấp.
Việc phân loại rác có thể giúp khắc phục tình trạng nêu trên. Tuy nhiên để thực hiện được việc này thì tại các sân ngoài nhà phải để các thùng côngtennơ chứa riêng các loại rác là kim loại, chất dẻo, giấy và chất thải thực phẩm và người dân thành phố phải phân loại rác ngay tại nhà. Dự án thí điểm thu gom rác đã qua phân loại đang diễn ra thuận lợi tại các quận Matxcơva, Admiral và Vasileostrovsky, vì thế chính quyền thành phố đã có quyết định trong năm tới sẽ thực hiện thu gom CTSH theo từng loại riêng biệt trên phạm vi cả thành phố.
Để người dân nhanh chóng nhận thức được sự cần thiết của việc làm này đang xem xét khuyến nghị đóng cửa tất cả các đường ống dẫn rác hiện có trong nhà. Lúc đó cư dân chỉ có cách đem rác ra đổ ở những chỗ tập trung ngoài nhà như họ vẫn thường làm dưới thời Liên Xô cũ, chỉ khác ở chỗ nay tại các sân ngoài nhà sẽ để các côngtennơ đựng rác có nhiều màu sắc khác nhau, thùng màu đỏ đựng CTSH giấy, thùng màu xanh da trời - CTSH thuỷ tinh, thùng màu xanh lục - CTSH chất dẻo. Cư dân được khuyến nghị làm những công việc này một cách tự giác vì điều kiện sống sạch sẽ và để thực hiện nguyện vọng được sống phù hợp với các tiêu chuẩn châu Âu về môi trường sống sạch sẽ.
Được biết kinh nghiệm về thu gom rác theo từng loại riêng biệt cũng đã từng được áp dụng ở Thuỵ Điển khoảng 20 năm về trước nhưng đã tỏ ra không thích hợp. Tuy nhiên Xanh Pêtecbua đã sẵn sàng thể hiện mình trước người Thuỵ Điển.
Thêm vào đó chính quyền thành phố còn chuẩn bị giải quyết vấn đề rác thải trên quy mô lớn hơn. Họ đã tìm ra phương pháp độc đáo tìm kiếm nguồn kính phí thực hiện quan điểm của thành phố về vấn đề CTSH rắn. Lúc đầu họ dự định thực hiện quan điểm này trong thời gian cho đến năm 2014. Nhưng sau đó vị đứng đầu Uỷ ban Nhà ở thuộc chính quyền thành phố cho biết sẵn sàng thực hiện tất cả các biện pháp được nêu trong quan điểm này chỉ trong có một năm và kiến nghị đánh thuế đối với bao gói. Theo tính toán việc thực hiện thuế bao gói sẽ giúp thành phố thu được khoảng 300 triệu đô la mỗi năm mà có thể sử dụng cho cả các chương trình sinh thái. Trước hết sẽ áp dụng đối với các nhà sản xuất nước ngoài sau đó nếu việc thí điểm thành công sẽ áp dụng với các nhà sản xuất ở địa phương. Theo tính toán, việc áp dụng thuế sẽ không làm tăng nhiều giá thành sản phẩm, ví dụ giá mỗi chai Coca-cola sẽ tăng thêm khoảng 3 rúp khoảng 0,11 đô la.

H. Phước
Nguồn tin: Báo Xây dựng Nga, số 10/2006