Trình bày Báo cáo thuyết minh tóm tắt đề tài trước Hội đồng, thay mặt nhóm nghiên cứu, PGS.TS. Hoàng Tùng - Chủ trì đề tài cho biết, hiện nay ở Việt Nam, tầng móng nền đường (đối với đường bê tông nhựa) và mặt đường, nền đường (đối với đường bê tông xi măng) được sử dụng chủ yếu là đất đắp, đá, chất liên kết (vôi, xi măng) với khối lượng rất lớn, chi phí cao, gây lãng phí tài nguyên đất, ảnh hưởng xấu đến môi trường. Trong khi đó, các nhà máy nhiệt điện đang lưu giữ lượng lớn tro xỉ. Quy hoạch điện VII đã đưa ra dự báo, đến năm 2020, lượng tro, xỉ ở Việt Nam sẽ đạt khoảng 25,4 triệu tấn, khối lượng này sẽ tăng lên 29,3 triệu tấn, đến năm 2030 sẽ tăng lên 38,3 triệu tấn. Vì vậy, việc nghiên cứu sử dụng tro, xỉ nhiệt điện trong xây dựng công trình nền và mặt đường giao thông là rất cần thiết, góp phần tiêu thụ tro, xỉ tại các nhà máy nhiệt điện.
Tổng hợp kinh nghiệm sử dụng tro, xỉ nhiệt điện của các nước trên thế giới, nhóm nghiên cứu nhận thấy, các nước như: Mỹ, Canada, Trung Quốc, Ấn Độ… sử dụng khá phổ biến tro, xỉ nhiệt điện trong xây dựng công trình nền và mặt đường giao thông. Các nước này cũng đã ban hành sổ tay hướng dẫn xây dựng nền đường bằng tro bay, hướng dẫn thiết kế đường sử dụng tro, xỉ áp dụng tại công trường và tiêu chuẩn xây dựng nền đường bằng tro, xỉ…
Trong khuôn khổ của đề tài, nhóm nghiên cứu đã tiến hành thí điểm ứng dụng tro, xỉ trong xây dựng công trình nền mặt đường ô tô, thực hiện tại tỉnh Hà Nam, với các nội dung: Gia cố đất, cải tạo đất, đắp nền. Nguồn tro, xỉ được lấy từ nhà máy nhiệt điện Nghi Sơn. Sau thời gian thí điểm, nhóm nghiên cứu thu được kết quả: Với đất sét có thành phần hạt mịn, việc đưa tro, xỉ vào gia cố kết hợp với xi măng làm tăng hiệu quả sử dụng chất liên kết xi măng thông qua việc kích thích phản ứng pozzolanic, từ đó làm tăng cường độ của hỗn hợp; đối với vật liệu là đá phong hóa ở Hà Nam, việc sử dụng tro, xỉ để gia cố cho phép cải thiện rõ rệt giá trị modun đàn hồi; nền đường xây dựng hoàn toàn bằng tro xỉ cho phép đạt E=37MPa và tăng lên tới 63MPa nếu đắp xen kẹp với các lớp đất.
Sau khi tiến hành nghiên cứu tổng quan kinh nghiệm quốc tế và tiến hành thí điểm ứng dụng tro, xỉ trong xây dựng công trình nền mặt đường ô tô và các thí nghiệm nhằm xác định những chỉ tiêu cơ lý của tro, xỉ các nhà máy nhiệt điện ở Việt Nam (phân loại theo AASHTO M145, tro, xỉ của các nhà máy nhiệt điện ở Việt Nam thuộc nhóm đất A3 - A4, lân cận A4), nhóm nghiên cứu kết luận có đủ cơ sở khoa học và thực tiễn để nghiên cứu, sử dụng tro, xỉ nhiệt điện trong xây dựng công trình nền và mặt đường giao thông, song phải có hệ thống phòng nước, bắt buộc đắp bao taluy bằng đất dính, vải địa kỹ thuật và không dùng trong phạm vi tác dụng của nền đường.
Tại cuộc họp, các chuyên gia phản biện và thành viên Hội đồng KHKT Bộ Xây dựng đã đưa ra những nhận xét, góp ý về chuyên môn, giúp nhóm nghiên cứu tiếp thu, chỉnh sửa Báo cáo. Theo Hội đồng, nhóm nghiên cứu thuộc trường Đại học Xây dựng Hà Nội đã nghiêm túc thực hiện các nhiệm vụ theo Hợp đồng đã ký, thực hiện khối lượng rất lớn các công việc phức tạp, các sản phẩm đề tài đạt chất lượng tốt. Tuy nhiên, để nâng cao chất lượng Báo cáo thuyết minh đề tài, nhóm tác giả cần rà soát lại toàn bộ Báo cáo, chú ý chỉnh sửa các lỗi đánh máy, sử dụng thống nhất các thuật ngữ.
Kết luận cuộc họp, Chủ tịch Hội đồng, PGS.TS. Vũ Ngọc Anh đánh giá, nhóm nghiên cứu thuộc trường Đại học Xây dựng Hà Nội đã thực hiện đầy đủ nhiệm vụ theo Hợp đồng đã ký, nội dung Báo cáo logic, đảm bảo cơ sở khoa học và thực tiễn.
Để hoàn chỉnh Báo cáo thuyết minh đề tài, PGS.TS. Vũ Ngọc Anh đề nghị nhóm tác giả tiếp thu đầy đủ những ý kiến đóng góp của các chuyên gia phản biện và thành viên Hội đồng KHKT chuyên ngành Bộ Xây dựng, rà soát, chỉnh sửa và sớm hoàn thiện Báo cáo, trình lãnh đạo Bộ Xây dựng xem xét, quyết định.
Hội đồng KHKT chuyên ngành Bộ Xây dựng nhất trí nghiệm thu đề tài “Nghiên cứu sử dụng tro, xỉ nhiệt điện trong xây dựng công trình nền và mặt đường giao thông”, do trường Đại học Xây dựng thực hiện.
Trần Đình Hà