Xử lý bê tông có dấu hiệu hư hỏng
Sau một thời gian sử dụng, vì nhiều lý do khác nhau bê tông có thể bị xuống cấp. Các dấu hiệu thường thấy là: bê tông bị nứt, bị thủng; bề mặt bị rỗ; bị bong ra thành từng mảng; bê tông bị ố dầu; bề mặt bị ám khói.
Nếu không xử lý sẽ ảnh hưởng đến chất lượng và vẻ đẹp của công trình. Việc xử lý bê tông có dấu hiệu hư hỏng cần có một số yêu cầu về kỹ thuật sau:
Chọn nguyên liệu và trộn bê tông.
Hiện nay có nhiều loại bê tông trộn sẵn trên thị trường rất tiện lợi, đảm bảo chất lượng tốt nhưng lại đắt hơn là tự trộn. Tuy nhiên nếu muốn trộn bê tông cần phải cân đo cẩn thận, tuỳ theo mục đích sử dụng mà trộn bê tông với các tỷ lệ xi măng - cát - đá khác nhau, phối liệu làm bê tông phải thật sạch, xi măng tốt phải tơi mịn như bột, nếu có lẫn cục dù nhỏ hay to là xi măng đã để lâu, kém chất lượng. Trên thị trường chủ yếu là xi măng porland, đây là loại xi măng thích ứng được cho nhiều mục đích sử dụng. Đối với những khu vực càn chịu tải lớn, cần sử dụng loại Porland tốt, thường ký hiệu là 1A Porland. Ngoài ra, còn có xi măng Latex, được trộn với chất hoá học thay vì trộn với nước như xi măng thường, loại này chỉ dùng để trát các mặt phẳng nằm ngang vì nó có thể tạo ra lớp vữa vừa mỏng vừa đẹp.
Khi trộn xi măng để làm hồ, bê tông cần chọn loại cát thô, sắc cạnh chứ không dùng cát nhuyễn. Chú ý không được dùng cát biển để trộn, trừ khi cát đó đã được rửa sạch bằng nước ngọt. Cát liệu bê tông thường có cỡ hạt từ 0,6 - 3,8mm. Trộn bê tông phải thật đều, vừa nước để bê tông mượt dẻo và dính, không được tơi rời hoặc chảy. Chỉ nên dùng trong phạm vi nửa giờ sau khi trộn và tuyệt đối không được thêm nước để trộn khi hồ đã bị cứng lại. Khi đổ hoặc vá bằng bê tông xọng phải dùng bao ướt phủ lên và giữu độ ẩm chỗ vá từ 2 đến 5 ngày. Trộn bê tông cũng cần chú ý đến thời tiết khô lạnh dễ làm bê tông bị đông cứng trước khi dùng.Nếu trộn be tông màu thì dùng bột màu trộn đều với xi măng trước sau đó mới trộn với cát hay với các vật liệu khác. Để xác định lượng màu, nên trộn trước một ít để làm mẫu.
Xử lý bê tông có dấu hiệu xuống cấp.
Bê tông bị nứt: Đục chỗ nứt cho rộng ra, dùng quạt thổi sạch hết bê tông vụn rồi dùng nước làm ướt mép chỗ nứt. Trộn một phần xi măng với hai phần cát và nước, trộn đều cho đến khi bêtông sệt lại. Sau đó dùng bay trét hồ vữa vào chỗ nứt, bể.
Bê tông thủng: Dùng búa nhỏ đập cho vỡ chung quanh lỗ thủng rồi trét hồ vữa như cách trên. Nếu lỗ thủng quá lớn thì dùng hồ vữa gồm xi măng, cát và chất đông cứng theo tỷ lệ 1:1:1,5, khi trét các hợp chất này cần tránh để hợp chất bám chung quanh lỗ thủng. Trét nhẹ nhàng quanh miệng lỗ thủng và lan rộng ra thêm cỡ 1 cm. Giữ khô khoảng 48giờ.
Bề mặt bê tông bị rỗ: Rửa chỗ hỏng bằng nước lạnh cho sạch hết các chất bẩn bám vào. Để cho khô, cho xi măng dẻo vào rồi trét đều. Những chỗ bị rỗ sâu thì trét nhiều lớp, để khô lớp vữa trước rồi mới tiếp tục trét lớp vữa kế tiếp.
Bê tông bị bong ra từng mảng: Lau sạch chỗ bị bong và để không trong vài ngày. Bôi keo vào một mép của miếng bê tông bị bong ra rồi dán vào chỗ cũ, tốt nhất nên đè chặt chỗ vừa dán và để khô trong 48giờ.
Bêtông bị bẩn dầu: trộn một phần sodium với sáu phần nước lạnh, pha thêm phấn trắng cao lanh để tạo thành một hỗn hợp dẻo sệt rồi trét lên chỗ bẩn. Kho hỗn hợp khô, cạo ra và làm lại vài lần cho đến khi thật sạch.
Bề mặt bê tông bị ám khói: Chà bằng bột đá hay bột cát vụn rồi pha 1 kg phốt phát trisodium với 1 lít nước nóng trộn với men và vôi. Đổ nước vào cho sền sệt rồi trét lên chỗ bê tông bị ám khói. Cạo sạch rồi dùng vải chấm cho sạch hết lớp nước bam trên tường.
Tác giả: Quốc Đạt
Nguồn: Tạp chí Sài Gòn đầu tư & xây dựng, số 7/2005