Lựa chọn các sản phẩm gốm sứ hoàn thiện công trình xây dựng
Ngày nay các sản phẩm gạch ốp lát, sứ vệ sinh... phục vụ trang trí nội thất, hoàn thiện công trình xây dựng ở nước ta khá phong phú. Riêng gạch gốm ốp lát đã có rất nhiều chủng loại khác nhau loại có phủ men, loại không phủ men, loại bề mặt được mài đánh bóng và loại bề mặt sần chống trơn, loại được trang trí màu sắc với hoa văn cầu kỳ, giả đá hoặc giả gỗ và có kích thước rất đa dạng.
Sản phẩm sứ vệ sinh cũng có nhiều chủng loại màu sắc phong phú. Phần lớn các sản phẩm gạch ốp lát và sứ vệ sinh được sản xuất trong nước, phần còn lại được nhập khẩu từ nước ngoài. Việc lựa chọn các sản phẩm này để hoàn thiện công trình xây dựng là công việc rất quan trọng và thú vị. Vì sản phẩm gốm sứ hiện nay rất đẹp và đa dạng thoả mãn đầy đủ nhu cầu trang trí, hoàn thiện công trình. Song việc lựa chọn sản phẩm nào là tốt và phù hợp là công việc tương đối khó khăn. Điều này phụ thuộc rất nhiều vào quy mô kiến trúc, sở thích người sử dụng và vị trí xây dựng.
Để đáp ứng nhu cầu trên cũng như để phục vụ công tác quản lý nhà nước về chất lượng hàng hoá nói chung và chất lượng sản phẩm gốm xây dựng nói riêng, những năm qua Viện Vật liệu xây dựng Bộ Xây dựng cùng Tổng Cục tiêu chuẩn đo lường chất lượng đã nghiên cứu xây dựng đồng bộ hệ thống tiêu chuẩn Việt Nam TCVN về lĩnh vực gốm sứ xây dựng.
Việc soạn thảo các tiêu chuẩn mới về "Yêu cầu kỹ thuật - Gạch gốm ốp lát TCVN 6883, TCVN 6884, TCVN 6414, TCVN 7133" cũng như tiêu chuẩn "Phương pháp thử -Gạch ốp lát TCVN 6415" hay tiêu chuẩn "Yêu cầu kỹ thuật - Sứ vệ sinh TCVN 6073 và phương pháp thử - Sứ vệ sinh TCVN 5436" luôn được xây dựng theo quan điểm tiên tiến, hội nhập, trong đó tiêu chuẩn ISO được xác định là nền móng cho quá trình xây dựng hệ thống tiêu chuẩn Việt Nam. Ngoài ra, các tiêu chuẩn Châu Âu EN, Nhật JIS, Anh BS, Đức DIN... cũng được xem xét bổ sung, hoàn thiện để phù hợp với điều kiện sản xuất và sử dụng ở nước ta.
Các yêu cầu kỹ thuật chính do một sản phẩm gạch gốm ốp lát được đánh giá thông qua các chỉ tiêu sau:
- Độ bền cơ học và chủ yếu là cường độ bền uốn của sản phẩm;
- Mức sai lệch hay độ cong vênh kích thước các cạnh, góc và trung tâm sản phẩm;
- Độ cứng và độ chịu mài mòn bề mặt;
- Độ bền rạn men đối với sản phẩm phủ men;
- Mức đồng màu và khuyết tật bề mặt;
- Độ bền băng giá đối với sản phẩm xuất khẩu hay xây dựng ở các vị trí có nhiệt độ thấp;
- Độ bóng đối với sản phẩm trang trí và hệ số ma sát trượt đối với sản phẩm chống trơn... Ngoài ra, còn xác định mức độ kết khối thông qua độ hút nước và xác định độ bền hoá, bền nhiệt và hệ số dãn nở nhiệt dài của sản phẩm.
Tuỳ theo mức độ và vị trí sử dụng mà ta xem xét xác định các tính năng kỹ thuật trên cho phù hợp, có thể phải xác định toàn bộ các thông số kỹ thuật và cũng có thể chỉ kiểm tra một vài chỉ tiêu kỹ thuật mà ta quan tâm nhất.
Tuy vậy, việc lấy mẫu để đánh giá chất lượng sản phẩm trong một lô hàng sao cho khách quan, đại diện là rất cần thiết. Đối với lô gạch cần kiểm tra chất lượng phải có tính đồng nhất, nghiã là cùng được sản xuất một nơi và cùng trong một điều kiện công nghệ. Độ lớn lô gạch được xác định là 500m2 nếu nhỏ hơn vẫn được coi là lô đủ. Địa điểm lấy mẫu phụ thuộc vào sự thoả thuận giữa nhà cung cấp và khách hàng. Khi lấy mẫu kiểm tra cần có đại diện của đôi bên và mẫu được lấy ngẫu nhiên, mỗi một chỉ tiêu cần kiểm tra ta lấy từ 5 viên hoặc 10 viên.
Tương tự như vậy đối với sản phẩm sứ vệ sinh các yêu cầu kỹ thuật chính cần được kiểm tra đánh giá là:
- Độ bền cơ học thông qua khả năng chịu đựng dưới tải trọng của chất tải.
- Yêu cầu về ngoại quan và mức độ sai lệch kích thước của sản phẩm: Men phải được phủ đều trên bề mặt chính của sản phẩm, men láng, bóng và đồng màu. Các đường gờ và cạnh của sản phẩm không được mỏng men. Những phần không phủ men khi lắp ráp sản phẩm lên không được nhìn thấy.
- Nhãn hiệu hoặc logo phải rõ ràng không được nhoè, mất nét không nên mua các sản phẩm không có nhãn hiệu rõ ràng vì đây thường là sản phẩm kém chất lượng mà cơ sở sản xuất không giám ghi thương hiệu của mình lên sản phẩm
- Xác định độ hút nước để đánh giá sản phẩm là sứ hay không, nhìn chung các sản phảm sứ vệ sinh có độ hút nước càng thấp càng tốt.
- Ngoài ra, các khuyết tật ngoại quan về men như vết màu, lỗ châm kim, mỏng men, rạn men, độ cứng bề mặt... về xương như vết nứt hoặc sai lệch kích thước, hay các dạng khuyết tật khác khi sử dụng như: độ xả rửa, độ giữ nước của xi phông, mức bắn nước khi xả, tốc độ chảy nước từ két, sự rò rỉ nước, sự rò rỉ khí... Mỗi một sản phẩm cụ thể như chậu rửa, bệ xí, bồn tiểu... đều có mức quy định riêng, song nhìn chung sản phẩm tốt phải không có các khuyết tật đề cập ở trên hoặc có ở mức rất thấp hầu như không đáng kể.
Các tiêu chuẩn kỹ thuật đã được ban hành trong TCVN cho các sản phẩm gạch gốm ốp lát và sứ vệ sinh hiện nay đã tương đồng với các tiêu chuẩn Châu Âu EN và tiêu chuẩn Quốc tế ISO. Đây cũng là trọng tài đánh giá chất lượng các sản phẩm gốm sứ xây dựng của nước ta. Việc thống nhất ban hành và áp dụng các tiêu chuẩn về gạch gốm ốp lát và sứ vệ sinh trong phạm vi toàn quốc đã đảm bảo sự xác định chính xác chất lượng sản phẩm và tạo ra sự tương đồng của sản phẩm gốm sứ hoàn thiện công trình ở Việt Nam và các nước tiên tiến khác, đồng thời tiến tới sự hội nhập với các nước khu vực và thế giới.
Nguồn tin: Theo Tạp chí Vật liệu xây dựng đương đại, số 1/2005