Sử dụng muối tan cho men nền gạch ốp lát nung một lần
Lược dịch: Đô Đình Yên
Ceramic World Review 43/2001
Trước đây, theo truyền thống các muối tan được sử dụng cho một số loại đồ sứ mỹ nghệ vẽ bằng tay. Về sau các chất nhuộm màu này được tung ra thị trường nhằm mục đích nâng cao tính thẩm mỹ của gạch ốp lát.
Đặc điểm chủ yếu của muối tan là khả nǎng khuyếch tán và thấm xuống khi áp dụng in lưới hoặc phun lên gạch ceramic chưa nung.
Do thấm được vào xương ceramic xốp trong giai đoạn ô-xi hoá và phát triển màu ở nhiệt độ 4000C nên muối tan tạo sự liên kết đồng đều và hoàn hảo giữa các phân tử của cấu tử nóng chảy do đó là một phản ứng sinh màu điển hình cho chất mang cation. Nếu có các nguyên tố hoá học khác thì có thể hình thành các pha tinh thể trung gian với các hiệu ứng màu sắc ba chiều tương ứng.
Hiện nay đang có nhiều cố gắng sử dụng muối tan cho gạch tráng men. Việc sử dụng chất tạo màu này - có thể áp dụng bằng in lưới - sẽ cho sản phẩm có bề mặt tự nhiên hơn nhờ đặc tính thấm được theo kiểu khuyếch tán của muối. Các ưu thế của muối tan là:
- Loại trừ được hiệu ứng chấm gián đoạn dotted effect điển hình của in lưới.
- Hợp nhất tốt hơn với men cơ sở và không có khác biệt gì về mức độ đậm nhạt trên bề mặt của viên gạch hoàn tất do có sự hợp nhất màu tốt hơn.
- Sự thấm của muối tan tạo ra độ sâu của hoa vǎn trang trí trên bề mặt viên gạch thành phẩm.
Tổ chức dự án nghiên cứu
Nghiên cứu của Metco về việc sử dụng các muối tan để trang trí gạch men được tiến hành trong hai giai đoạn.
Giai đoạn thứ nhất là nghiên cứu khả thi: Kiểm tra sơ bộ sự tương hợp của các giải pháp nhuộm màu này với men. Giai đoạn thứ hai là giai đoạn thử nghiệm quy mô nhỏ để đánh giá tiềm nǎng trang trí trên một dây chuyền sản xuất thực sự.
Nghiên cứu khả thi
Giai đoạn thứ nhất của việc nghiên cứu được thực hiện tại phòng thí nghiệm. 16 màu đã được chọn và áp dụng cho 3 loại men nền: trắng, trong và men hỗn hợp.
Đã sử dụng lưới in loại 120 sợi và việc nghiên cứu nhằm mục đích khảo sát tính khả thi của việc sử dụng các màu này ở máy in rulô.
Sau khi nung gạch trong một lò nung công nghiệp ở một nhiệt độ thích hợp và đủ một chu kỳ thì thấy rằng có một số màu gây ra tác dụng co trên một số men nền, còn hầu hết màu đã phản ứng tốt. Điều này thể hiện tầm quan trọng của loại men nền được dùng để phát triển và chuyển hoá màu tốt.
Trong ba loại men nền đã nêu, các nghiên cứu sau đó tập trung vào men trong vì loại men này tạo ra độ sâu lớn hơn và dải màu rộng hơn.
Tiếp theo - bằng việc sử dụng các muối tan đã cho kết quả tốt nhất - chúng tôi bắt đầu triển khai các nghiên cứu khác nhau dùng các lưới khác nhau để khảo sát xem một số muối tan có ảnh hưởng qua lại như thế nào với các màu in lưới khác và để đánh giá chất lượng cũng như độ nét của trang trí.
Những màu được dùng là những màu thường được chấp nhận cho gạch granite mặc dù lưới có mật độ sợi lớn hơn vì đã phát hiện thấy rằng khi sử dụng các màu có cùng độ nhớt theo yêu cầu cho kỹ thuật in rulô Rotocolor thì các mép in trang trí không đều, các màu được trộn và các thiết kế in lưới thiếu độ sắc nét.
Trước khi in các viên gạch đã được tráng men ít lâu trước đó, cần phải phun một lớp nước nhỏ vì qua một thời gian men nền đã bị mất độ ẩm và độ xốp của nó giảm đi nên dẫn đến việc tạo một lớp bề mặt là men bột cản trở sự thấm màu. Cũng cần phun một lớp nước nhỏ cho sản phẩm sau khi nó đã được in lưới để ép màu vào một cách hiệu quả và nhờ đó tạo thuận lợi cho sự thấm màu.
Việc làm này là không cần thiết khi vận hành liên tục trên một dây chuyền thử nghiệm vì men nền có đủ độ ẩm giúp thẩm thấu màu tốt. Trong quá trình thử nghiệm phát hiện thấy sự chuyển hoá màu tốt hơn so với gạch không tráng men vì thực tế với gạch granite mài bóng thì màu phải thấm đủ để cho phép nhìn thấy được màu sau khi mài gạch nói cách khác là xuống tới độ sâu từ 0,8 - 1,0 mm.
Với gạch granite tráng men, màu thấm cho đến khi nó gặp men lót - engobe. Hơn nữa, không cần phải ép thấm bằng các biện pháp xử lý tiếp theo do gạch không cần phải mài.
Đồng thời, cùng song song thực hiện trên các men nền mờ và trong cho gạch lát nền và đạt kết quả mỹ mãn thử độ mài mòn ở 1500, 6000 và 12000 vòng.
Gạch có bề mặt rất tự nhiên và hiệu ứng chấm gián đoạn đã bị loại trừ.
Thử nghiệm quy mô nhỏ
Sau khi đạt được kết quả mỹ mãn đối với gạch tráng men in lưới phẳng, tiếp tục thử nghiệm trang trí bằng phương pháp in rulô Rotocolor.
Độ nhớt của phức chất kim loại được sử dụng phải thấp hơn nhiều so với độ nhớt của phức chất kim loại dùng cho in lưới.
Quy trình thực hiện cần càng giống quy trình của dây chuyền sản xuất thực tế càng tốt.
Đầu tiên viên gạch chạy qua bên dưới chuông tráng men lót engobe bell applicator rồi sau đó qua dưới chuông tráng men nền glazing bell, tiếp theo đến các lần trang trí bằng in lưới trong trường hợp này sử dụng hệ thống in rulô.
Đã đạt được các kết quả chuyển hoá màu khác nhau so với kỹ thuật in lưới sự chuyển hoá lớn hơn khi sử dụng phương pháp Rotocolor. So với viên gạch đã được in bằng lưới phẳng thì kỹ thuật in Rotocolor đòi hỏi pha loãng men in nhiều hơn với nước. Điều này có ưu điểm là tiết kiệm được men in cho khách hàng và tạo ra một dải cường độ rộng hơn với cùng một men in.
Kết luận
Ưu thế của việc trang trí bề mặt tráng men của gạch ốp lát bằng cách sử dụng các muối tan chủ yếu đạt hiệu quả thẩm mỹ. Bằng các giải pháp này ta có thể đạt được các hoạ tiết trang trí tự nhiên và hấp dẫn hơn. ảnh hưởng của vết chấm của sợi lưới điển hình của kỹ thuật in lưới với các màu quy ước có xu hướng biến mất nhờ sự có mặt của các phức chất kim loại bên trong men nền, tạo ra được các tông màu liên tục hơn.
Hơn nữa, sự thấm của màu vào men nền tạo ra hiệu quả nghệ thuật phối cảnh và sâu ở viên gạch được trang trí như đã được thể hiện trong những lần thử nghiệm in lưới.
Mặc dù hệ màu sẵn có đã rất rộng nhưng vẫn có cơ hội tǎng hệ màu lên nhiều hơn nữa, chủ yếu bằng cách thay đổi tỉ lệ màu với men nền.
ảnh hưởng đáng kể của men nền đối với kết quả màu sắc khiến ta cần phải điều chỉnh các muối tan dần dần cho thích hợp với loại men cần được trang trí, nhờ đó đạt được kết quả tốt hơn.
Nghiên cứu của Metco về khả nǎng áp dụng kỹ thuật trang trí mới này cho gạch tráng men hiện nay đã bước vào giai đoạn thứ ba với mục đích tạo ra các hoạ tiết trang trí in lưới ngày càng phức tạp hơn trên cơ sở liên tục.
Nguồn tin : www.viglacera.com.vn