Vật liệu trang trí nội thất hiện đại trong công trình kiến trúc ở Việt Nam
Trong nhiều thế kỷ qua công trình kiến trúc truyền thống vùng nhiệt đới hoàn toàn phụ thuộc vào thiên nhiên nên con người đã cố gắng tìm ra nhiều loại vật liệu khác nhau để trang trí nội thất.
Ngoài yếu tố về mỹ cảm, về tâm linh... các vật liệu này phải đương đầu với một yếu tố rất quan trọng, đó là khí hậu miền nhiệt đới. Vật liệu trang trí nội thất cần phải bền vững để tồn tại lâu dài trong vùng có khí hậu khắc nghiệt này. Những tác nhân bất lợi cơ bản của khí hậu nhiệt đới đó là nhiệt độ và độ ẩm cao. Từ hai tác nhân này dẫn đến nhiều tác nhân thụ động khác như sự biến dạng của vật liệu gỗ, sự phát triển của nhiều loại nấm mốc phá hoại vật liệu hữu cơ, sự ôxy hóa kim loại... vì thế trong nội thất kiến trúc truyền thống chúng ta thấy xuất hiện vật liệu đất nung và gỗ chủ yếu là gỗ trong nhóm tứ thiết đinh, lim, sến và táu.
Các loại gỗ khác ngoài nhóm gỗ như de, dổi, gù hương... muốn tồn tại lâu dài cần nhờ vào một số giải pháp xử lý như ngâm bùn, phủ vật liệu bề mặt như véc ni, sơn mài, thiếp vàng... vật liệu kim loại ít được sử dụng vì các giải pháp sơn phủ bảo vệ bề mặt kim loại.
Hiện nay do nhu cầu phát triển của xã hội, công trình kiến trúc được đầu tư vật liệu hoàn thiện đa dạng và hiện đại cũng vì thế nhiều vật liệu mới được nhập vào nước ta để đáp ứng nhu cầu trên. Việc sử dụng rộng rãi vật liệu từ nhiều nước với các miền khí hậu rất khác nhau dẫn đến tình trạng bị phá hỏng nhanh chóng do không thích hợp với điều kiện khí hậu nhiệt đới nước ta. Có thể nêu một số ví dụ sau:
- Giấy dán tường là vật liệu hoàn thiện bề mặt tường rất phổ biến ở những nước trong vùng hàn đới có nhiệt độ và độ ẩm nhỏ khi đưa vào nước ta vào những năm 80 chỉ tồn tại được một thời gian rất ngắn trên thị trường rồi biến mất bởi tuổi thọ rất thấp.
- Các loại vật liệu gỗ có tráng một lớp phoóc mi ca tạo bề mặt một thời gian được sử dụng cho vách, trần, đồ đạc cũng tồn tại không lâu.
Trong không gian nội thất hiện đại có 3 thành phần chính có đòi hỏi cao về vật liệu hoàn thiện đó là sàn, trần, tường.
Giải pháp vật liệu cho sàn
Đối với vật liệu lát sàn ngoài những yêu cầu về thẩm mỹ còn cần bền vững. Sự phá hủy nhanh chóng nhất của vật liệu lát sàn cứng như gạch ceramic, granit là sự bong rộp toàn bộ sàn do khí hậu nhiệt đới tác động đến vật liệu. Hiện nay một số chủng loại này không phù hợp với khí hậu nhiệt đới nên có độ dãn nở lớn và bị phá hỏng rất nhanh chóng.
Gạch đất nung tuy là loại vật liệu xuất hiện rất sớm trong lịch sử loài người nhưng với chất đất trầm, bề mặt không thô ráp và tính hút ẩm cao hiện đang được sử dụng nhiều trong nhà ở và một số công trình công cộng đặc thù. Sự trở lại của loại vật liệu này một phần cũng do sự phát triển của công nghệ sản xuất chuyển từ công nghệ gia công ướt sang công nghệ gia công khô đã làm tăng kích thước chiều rộng, giảm chiều dày và tăng sự hoàn thiện của sản phẩm đất nung.
Nguồn: Tạp chí Kiến trúc Việt nam, số 129/tháng 3/2006