Kiến trúc - Vật liệu xây dựng - Công nghệ sản xuất Vật liệu xây dựng: 3 trong 1

Thứ sáu, 10/02/2006 00:00

Có lẽ không ai có thể biết được mối quan hệ giao lưu qua lại giữa kiến trúc - vật liệu xây dựng VLXD và công nghệ sản xuất VLXD có từ bao giờ, nhưng chắc chắn là có từ rất lâu, đến nỗi chúng ta coi nó như là một tồn tại hiển nhiên, như là quy luật của tạo hoá.

Tuy nhiên, chúng ta cũng nên dành cho nó sự quan tâm nhất định để làm rõ mối quan hệ này và làm sao để cho mối quan hệ giao lưu đó sẽ tiếp tục phát triển, hiệu quả cao hơn.
Tác giả viết bài này hoàn toàn ủng hộ sáng kiến về Diễn đàn Nhịp cầu Kiến trúc - Công nghệ - Vật liệu, thiết bị 2005 mà người sáng lập của nó là Viện Nghiên cứu Kiến trúc, Tạp chí Kiến trúc Việt Nam, Công ty Công nghệ xây dựng & truyền thông ASHUI.
Chúng ta cũng khó có thể phân biệt được trong mối quan hệ giữa kiến trúc - VLXD và công nghệ sản xuất cái nào có trước, cái nào có sau và cái nào nắm vai trò chủ đạo. Những kiến trúc sư, người thiết kế tạo lập bản vẽ để xây những công trình, trước hết cũng xuất phát từ sự hiểu biết về VLXD đang có mặt tại thị trường nhưng đó cũng không phải là dữ liệu duy nhất để thiết kế. Trong nhiều trường hợp kiến trúc sự tự đưa ra các ý tưởng sáng tạo về vật liệu mới cần cho công trình và điều đó giúp cho những nhà sản xuất VLXD nắm bắt được ý tưởng của nhà thiết kế để cho ra đời những vật liệu làm thoả mãn nhu cầu. Nhà sản xuất VLXD trong quá trình sáng tạo của mình cũng tự mình tạo ra các mẫu mã mới, sản phẩm mới, đa dạng màu sắc, đa dạng chủng loại góp phần vào việc dựng xây, làm đẹp công trình kiến trúc. Trong nhiều trường hợp, nhà sản xuất VLXD đã nhờ các kiến trúc sư, các nhà mỹ thuật công nghiệp thiết kế những mẫu mã mới thông qua ý tưởng của mình. Nhờ sự cộng tác của kiến trúc sư và nhà sản xuất mà VLXD ngày càng phong phú đa dạng, đáp ứng ý tưởng thiết kế và nhu cầu của người sử dụng.
Ý tưởng sáng tạo, lòng mong muốn của người sản xuất VLXD được chắp cánh bởi các nhà công nghệ, người đã nghiên cứu chế tạo ra hệ thống thiết bị và thiết lập ra quy trình công nghệ sản xuất, vận hành ra sản phẩm mong muốn. Ý tưởng của kiến trúc sư, của nhà sản xuất càng nhiều thì công nghệ sản xuất càng phát triển. Nhưng cuộc sống không chỉ có thế. Các nhà công nghệ họ cũng tự hiểu rằng, chủ động tạo ra công nghệ mới là con đường đưa họ sớm đến thành công. Nhiều khi chính các nhà công nghệ sáng tạo ra sản phẩm mới đã lôi cuốn sự đam mê của nhà sản xuất và sản phảm mới cứ thế ra đời.
Có kiến trúc sư thiết kế, có nhà chế tạo công nghệ, có nhà sản xuất VLXD nhưng kết quả giao lưu giữa họ phát triển nhanh hay chậm còn phụ thuộc vào mức độ truyền tải thông tin, phương thức truyền tải và lĩnh vực kinh doanh mua bán, tiếp thị, quảng cáo không ít trường hợp kiến trúc sư không kịp thời đưa vào công trình những vật liệu mới vì thiếu thông tin.
Thực tiễn các công trình thiết kế kiến trúc của chúng ta, nhất là những công trình dân dụng thông thường nhiều khi phần VLXD trong bản vẽ kiến trúc chỉ mới là phác hoạ, mà người quyết định sử dụng VLXD lại là chủ đầu tư, là người chủ công trình vừa xây dựng vừa đi khảo sát thị trường, phụ thuộc vào quỹ thời gian và khả năng tài chính. Vì vậy nhiều công trình sau khi xây dựng xong thực sự không làm hài lòng cả người thiết kế lẫn người sử dụng. Điều này chắc còn phải kéo dài nhiều năm nữa nhưng thiết nghĩ càng rút ngắn bao nhiêu thì càng tốt bấy nhiêu, ít ra trong quá trình thiết kế đã có sự bàn bạc nhất trí giữa người thiết kế và chủ đầu tư trong việc sử dụng VLXD nhất là VLXD trang trí nội thất cần được tính toán kỹ đảm bảo cả mặt thẩm mỹ, kinh tế lẫn công năng.
Để cho ngành VLXD tiếp tục phát triển bền vững, để cho các công trình kiến trúc ngày càng đẹp và bền lâu trong điều kiện thời tiết khắc nghiệt của nước ta, có thể có nhiều con đường, nhưng việc ra đời diễn đàn giao lưu giữa các đối tác này thực sự cần thiết và hứa hẹn những thành công. Điều chúng ta quan tâm là cuộc hôn nhân này diễn ra bằng cách nào, phương thức tổ chức ra sao, định hướng và thể thức thế nào. Ý tưởng kiến trúc là sáng tạo, là sự hài hoà giữa vũ trụ, thiên nhiên muôn màu muôn vẻ và sự mơ mộng bay bổng của con người. Vì vậy diễn đàn này chắc chắn cũng phải thoả mãn điều đó, nghĩa là thể thức mềm, ý tưởng nêu ra, thông tin nhiều chiều tạo ra sự cảm nhận khác nhau và mức độ đồng thuận khác nhau. Tuy nhiên mọi cái đều có quy luật của nó, không thể nào biến thịt ngon thành muối mặn, sự đa dạng phong phúa của kiến trúc trong sử dụng VLXD cũng tìm đến những công năng góp phần làm đẹp cuộc sống, làm cải thiện đời sống của người sử dụng và cộng đồng dân cư, là sự hài hoà theo tập quán thểm mỹ của người Việt Nam.
Hình thức giao lưu chắc chắn cũng phải đa dạng, thông qua diễn đàn, đối thoại, hội thảo khoa học, thông tin qua báo chí, truyền hình, các đề tài, dự án nghiên cứu khoa học, tham quan khảo sát trong nước, quốc tế... Tuy vậy chúng ta cũng không thể bỏ qua phương thức tiếp thị trực tiếp. VLXD không thể đánh giá chính xác qua hình ảnh mà cần thiết phải nhìn tận mắt, sờ tận tay và được kiểm nghiệm chất lượng ở các phòng thí nghiệm theo các tiêu chủân. Làm sao người thiết kế nhanh chóng nắm bắt được thông tin? Một trong những điều kiện thuận lợi để thực hiện điều đó nếu có sự xuất hiện của các tổ hợp thương mại lớn về VLXD và các hội chợ lớn chuyên ngành VLXD được diễn ra ở hầu hết các thành phố lớn.
Diễn đàn Nhịp cầu Kiến trúc - Công nghệ - Vật liệu - Thiết bị 2005 chắc chắn sẽ là cầu nối quan trọng. Chúng ta hãy bắt đầu, tiếp tục hoàn thiện và điều chỉnh phương thức, cách làm để mong muốn của chúng ta ngày càng góp phần thiết thực nhiều hơn cho cuộc sống.

Nguồn tin: T/C Kiến trúc Việt Nam, số 12/2005 - số 1/2006