Bộ Xây dựng vừa có Công văn số 14643/BXD-PC ngày 04/12/2025 gửi đoàn đại biểu Quốc hội Thành phố Hà Nội trả lời kiến nghị cử tri thành phố Hà Nội trước Kỳ họp thứ 10, Quốc hội khóa XV.
Theo đó, Bộ Xây dựng nhận được kiến nghị của cử tri thành phố Hà Nội do Văn phòng Chính phủ chuyển đến theo văn bản số 10822/VPCP-QHĐP ngày 06/11/2025 về việc trả lời kiến nghị cử tri trước Kỳ họp thứ 10, Quốc hội khóa XV với nội dung kiến nghị như sau:
“Cử tri cho rằng hiện nay việc xử lý vi phạm về đất đai, trật tự xây dựng theo quy định của Nghị định số 16/2022/NĐ-CP ngày 28/01/2022 về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực xây dựng, Nghị định số 91/2019/NĐ-CP ngày 19/11/2019 về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực đất đai có quy trình phức tạp, mất nhiều thời gian, tình hình vi phạm ngày càng có nhiều diễn biến phức tạp, để lại nhiều hệ lụy, đơn thư, khiếu nại kéo dài, khó khăn trong quá trình giải quyết, gây lãng phí của cải xã hội đối với các trường hợp phải tháo dỡ. Đề nghị Chính phủ nghiên cứu sửa đổi theo hướng giảm bớt các quy trình để thực hiện xử lý, tháo dỡ các công trình vi phạm ngay từ khi mới phát sinh, đồng thời, nghiên cứu, xem xét việc tăng mức xử phạt, có thể hình sự hóa các vi phạm về đất đai, trật tự xây dựng, môi trường để tăng mức răn đe”.
Sau khi nghiên cứu, Bộ Xây dựng xin trả lời như sau:
Hiện nay, Bộ Xây dựng đang chủ trì xây dựng dự thảo Nghị định quy định xử phạt vi phạm hành chính về xây dựng (thay thế Nghị định số 16/2022/NĐ-CP ngày 28/01/2022 của Chính phủ), dự thảo Nghị định này đã gửi Bộ Tư pháp thẩm định và dự kiến trình Chính phủ trong tháng 12/2025. Theo đó, tại dự thảo Nghị định gửi Bộ Tư pháp thẩm định, các quy định xử phạt vi phạm hành chính về trật tự xây dựng đã được nghiên cứu chỉnh lý để phù hợp với quy định pháp luật chuyên ngành và tình hình thực tiễn, cụ thể như sau:
Về xử lý, tháo dỡ các công trình vi phạm Điều 81: Nghị định số 16/2022/NĐ-CP chỉ quy định trình tự xử lý đối với các trường hợp tổ chức thi công xây dựng công trình sai nội dung giấy phép, không có giấy phép hoặc không đúng thiết kế xây dựng được thẩm định mà đang thi công và có đủ điều kiện cấp phép xây dựng hoặc điều chỉnh giấy phép xây dựng hoặc điều chỉnh thiết kế xây dựng. Tuy nhiên, để kịp thời xử lý đối với những trường hợp công trình đang thi công xây dựng và không đủ điều kiện để cấp giấy phép xây dựng hoặc giấy phép điều chỉnh, tại dự thảo Nghị định đã bổ sung 01 khoản theo hướng quy định rõ đối với các trường hợp này sẽ thực hiện ngay biện pháp buộc phá dỡ công trình, phần công trình xây dựng vi phạm.
Tách nhóm đối tượng và nâng mức phạt tiền tương ứng với tính chất, quy mô của hành vi vi phạm: Trước đây, các hành vi vi phạm về trật tự xây dựng quy định tại Điều 16 Nghị định số 16/2022/NĐ-CP được phân loại theo quy mô gồm:
(1) nhà ở riêng lẻ;
(2) công trình có yêu cầu phải lập báo cáo nghiên cứu khả thi đầu tư xây dựng và công trình phải lập báo cáo kinh tế - kỹ thuật đầu tư xây dựng;
(3) công trình khác.
Công trình phải lập báo cáo kinh tế - kỹ thuật đầu tư xây dựng với công trình phải lập báo cáo nghiên cứu khả thi đầu tư xây dựng được quy định chung mức tiền phạt. Tuy nhiên, để phù hợp với tính chất, quy mô của công trình, tại dự thảo Nghị định thay thế Nghị định số 16/2022/NĐ-CP đã tách 02 loại công trình trên để quy định mức phạt tiền khác nhau. Theo đó, các hành vi vi phạm đối với xây dựng công trình có yêu cầu phải lập báo cáo nghiên cứu khả thi đầu tư xây dựng sẽ áp dụng khung tiền phạt cao hơn để bảo đảm tính răn đe, phòng ngừa vi phạm và tương xứng với tính chất mức độ của hành vi vi phạm.
Bộ Xây dựng sẽ tiếp tục nghiên cứu kiến nghị của cử tri trong quá trình chỉnh lý, hoàn thiện dự thảo Nghị định để trình Chính phủ ban hành trong tháng 12/2025.
Trên đây là trả lời của Bộ Xây dựng đối với kiến nghị của cử tri thành phố Hà Nội, trân trọng gửi tới Đoàn đại biểu Quốc hội thành phố Hà Nội để thông tin đến cử tri./.