Ngày 8/5/2024, Học viện Cán bộ quản lý xây dựng và đô thị (AMC, thuộc Bộ Xây dựng) phối hợp với các đơn vị đối tác tổ chức hội thảo “Khung hướng dẫn xây dựng khung đô thị xanh, phát thải thấp hướng tới mục tiêu trung hòa carbon”, với sự tham dự của đông đảo các nhà quản lý, chuyên gia, nhà khoa học trong nước và quốc tế; đại diện chính quyền các địa phương; đại diện doanh nghiệp.
TS. Trần Hữu Hà - Giám đốc AMC phát biểu tại hội thảo
Phát biểu khai mạc hội thảo, TS. Trần Hữu Hà - Giám đốc AMC cho biết, biến đổi khí hậu là thách thức nghiêm trọng mang tính toàn cầu hiện nay, Việt Nam là một trong những nước đang phát triển bị ảnh hưởng nặng nề bởi biến đổi khí hậu. Do đó, việc nỗ lực thực hiện các cam kết tại Hội nghị COP26 đưa lượng phát thải ròng về mức “0” vào năm 2050 sẽ mang lại lợi ích to lớn và lâu dài cho Việt Nam.
Trong các nguyên nhân gây nên biến đổi khí hậu, khu vực đô thị góp phần đáng kể, đồng thời cũng là nơi chịu ảnh hưởng mạnh của biến đổi khí hậu, tiêu thụ tới 80% năng lượng toàn cầu. Theo nghiên cứu của Cơ quan Năng lượng quốc tế, khu vực đô thị đóng góp tới 67% năng lượng có liên quan tới phát thải khí nhà kính và có thể lên tới 74% vào năm 2030. Do đó, cần có một khung hướng dẫn xây dựng đô thị tăng trưởng xanh, phát thải thấp, góp phần giảm nhẹ, thích ứng với biến đổi khí hậu.
Theo TS. Trần Hữu Hà, với mục tiêu cùng nỗ lực đồng hành với các đô thị hướng tới mục tiêu tăng trưởng xanh, phát triển đô thị bền vững, trong những năm gần đây, AMC và FES (Dự án Khí hậu và năng lượng tại châu Á) đã phối hợp triển khai một số hoạt động như nghiên cứu, đào tạo tập huấn về một số nội dung đề cập ở trên. Trong năm 2023, AMC và FES đã phối hợp xây dựng dự thảo “Khung hướng dẫn xây dựng đô thị tăng trưởng xanh, phát thải thấp hướng tới trung hòa carbon”, sẽ được hoàn thiện trong năm 2024 và là tiền đề để 2 bên tiếp tục cộng tác nhằm góp phần thực hiện cam kết của Việt Nam tại COP26.
Phát biểu tại hội thảo, bà Franziska Schmidtke - Giám đốc FES Việt Nam đánh giá, sự hợp tác của FES với AMC là sự hợp tác mang tính cộng đồng quốc tế, giúp Việt Nam có thể tìm ra cách thức phát triển đô thị xanh, những mẫu hình về đô thị xanh nhằm đạt được mục tiêu phát thải dòng bằng 0 vào năm 2050 như Chính phủ Việt Nam đã cam kết.
Bà Franziska Schmidtke nhấn mạnh, các đô thị trên toàn thế giới tiêu thụ tới 80% tiêu thụ năng lượng, tương ứng với lượng phát thải khí nhà kính, các đô thị cũng chịu áp lực để có thể ứng phó với biến đổi khí hậu, gồm cả mực nước biển dâng và các hiện tượng thời tiết cực đoan khác.
Tham dự hội thảo, ông Trần Hà Ninh - đại diện Cục Biến đổi khí hậu, Bộ Tài nguyên và môi trường cho biết, Chính phủ Việt Nam thể hiện những nỗ lực triển khai cam kết qua hệ thống văn bản quy phạm pháp luật và các văn bản chỉ đạo, điều hành trong Luật Bảo vệ môi trường năm 2020, Nghị định số 06/2022/NĐ-CP quy định giảm nhẹ phát thải khí nhà kính và bảo vệ tầng ozon, Quyết định số 01/2022/QĐ-TTg về danh mục lĩnh vực, cơ sở phát thải khí nhà kính phải thực hiện kiểm kê khí nhà kính, Chiến lược quốc gia về biến đổi khí hậu phê duyệt theo Quyết định số 896/QĐ-TTg ngày 26/7/2022 của Thủ tướng Chính phủ, Kế hoạch hành động giảm phát thải khí mê tan đến năm 2030.
Về dự thảo “Khung hướng dẫn xây dựng đô thị tăng trưởng xanh, phát thải thấp hướng tới trung hòa carbon”, PGS.TS. Nguyễn Vũ Phương - Phó Giám đốc AMC cho biết, dự thảo đưa ra 5 bước hướng dẫn phát triển đô thị xanh, ít phát thải: xác định mục tiêu, tầm nhìn và phạm vi; xác định các nhiệm vụ cần thực hiện; đưa ra các biện pháp và giải pháp; thu hút và phân bổ các nguồn lực; phân công trách nhiệm và lộ trình thực hiện. Tuy nhiên cần lưu ý thực tế mỗi đô thị có tính đặc thù riêng; Khung hướng dẫn không thể đưa ra hướng dẫn chi tiết cho từng địa phương, vì vậy cần có sự chủ động triển khai Khung hướng dẫn dựa trên nguyên tắc tôn trọng sự phát triển phù hợp với điều kiện, đặc thù của mỗi địa phương. Chính vì vậy, thời gian tới đây, FES cũng như như các tổ chức quốc tế khác sẽ phối hợp với Việt Nam tiếp tục làm rõ các khung chương trình cho từng trường hợp đặc thù hoặc có thể xây dựng thí điểm một số đề án cho từng địa phương cụ thể. Ngoài ra, AMC sẽ trao đổi với các tổ chức FES để xây dựng đề án phù hợp, toàn diện và hiệu quả cho các địa phương. Theo PGS.TS. Nguyễn Vũ Phương, thay vì các chương trình đô thị khác nhau, có thể tổng hòa các nội dung để thể lồng ghép được nhiều lĩnh vực khác nhau, tiếp cận với các đô thị thông minh. Đây là việc cần làm trong thời gian tới và sẽ có nhiều chương trình bổ ích, hiệu quả cho các địa phương.
Góp ý cho dự thảo Khung hướng dẫn, đại diện chính quyền một số địa phương mong muốn nội dung Khung hướng dẫn cụ thể hơn theo vùng miền để dễ áp dụng.