Hàng năm vốn đầu tư dành cho xây dựng rất lớn, chiếm từ 20-25% GDP. Vì vậy, quản lý chất lượng công trình xây dựng CTXD rất cần được quan tâm. Thời gian qua, còn có những công trình chất lượng kém, bị bớt xén, bị rút ruột khiến dư luận bất bình.
Theo đánh giá của các cơ quan chức năng, những công trình chất lượng yếu kém là do nguyên nhân quản lý ở các cấp, các ngành, thể hiện từ việc không chấp hành trình tự thủ tục trong lập dự án, lựa chọn nhà thầu đến các công việc cấp giấy phép thành lập doanh nghiệp xây dựng, tổ chức kiểm tra hệ thống quản lý chất lượng của các nhà thầu và các tổ chức liên quan trong suốt quá trình xây dựng công trình.
Thực trạng đã rõ
Thực tế cũng đã chứng minh rằng dự án, công trình nào may mắn có các chủ thể giám sát, thiết kế, khảo sát, thẩm định đủ trình độ, năng lực quản lý, thực hiện đầy đủ các quy định hiện hành của nhà nước, tổ chức triển khai thực hiện đầy đủ các quy định về quản lý chất lượng trong các hợp đồng kinh tế, đặc biệt trong trường hợp các tổ chức này độc lập, chuyên nghiệp, thì tại đó công tác quản lý chất lượng tốt và hiệu quả.
Có ý kiến cho rằng, phải chăng ở các công trình có yếu tố nước ngoài, chủ đầu tư là người bỏ tiền ra mua công trình, dự án để phục vụ cho chính mình. Vì vậy, họ luôn tìm mọi biện pháp để lựa chọn các nhà thầu có uy tín, năng lực tạo ra những công trình có chất lượng cao nhất, hiệu quả nhất so với đồng vốn bỏ ra. Vậy còn trường hợp vốn đầu tư từ nguồn vốn ngân sách chủ đầu tư họ là ai?
Thực chất chủ đầu tư được Nhà nước ủy nhiệm để quản lý vốn đầu tư xây dựng, họ không phải chủ thực sự. Các chủ đầu tư này được thành lập thông qua quyết định hành chính. Không ít chủ đầu tư không đủ năng lực, thiếu hiểu biết về xây dựng, nhiều trường hợp làm kiêm nhiệm vì vậy công tác quản lý chất lượng CTXD chưa được coi trọng. Mặt khác, các quy định về trình độ, năng lực, các chế tài chịu trách nhiệm cá nhân của chủ đầu tư chưa cụ thể dẫn đến hậu quả là chất lượng kém, hiệu quả dự án đầu tư thấp. Cuối cùng là Nhà nước và nhân dân... cùng chịu...
Giải pháp thế nào?
Ngày 15/6/2005, Thủ tướng Chính phủ đã có Chỉ thị số 21/2005/CT- TTg nêu rõ Chỉ đạo, rà soát đánh giá lại hệ thống văn bản quy phạm pháp luật hiện hành và đề xuất sửa đổi, bổ sung nhằm hoàn thiện các văn bản pháp luật về đầu tư xây dựng; đồng thời Tổ chức kiểm tra giám sát chặt chẽ chất lượng xây dựng công trình, thành lập mạng lưới kiểm định chất lượng xây dựng trong phạm vi cả nước để quản lý, kiểm tra, nhằm nâng cao chất lượng xây dựng công trình và trách nhiệm của các chủ thể tham gia họat động xây dựng.
Theo kiến nghị của một số cơ quan chuyên môn trong ngành xây dựng, cần bổ sung các quy định, chế tài đối với các chủ thể tham gia xây dựng công trình trong việc thực hiện bảo đảm chất lượng của các CTXD. Quy định rõ chế tài trách nhiệm của tổ chức, cá nhân khi vi phạm chi tiết, cụ thể cho từng hành vi vi phạm. Nghiên cứu việc tách chức năng chủ đầu tư với chức năng ban quản lý dự án. Bên cạnh đó, Nhà nước cần sớm ban hành các chính sách liên quan và khuyến khích doanh nghiệp tổ chức thực hiện quản lý chất lượng theo tiêu chuẩn ISO 9001- 2000 và môi trường theo ISO 14000...
Theo ý kiến của Cục giám định nhà nước về chất lượng CTXD, cần tách các công việc mà hiện nay các cơ quan quản lý nhà nước về chất lượng CTXD đang làm như: công việc thẩm tra thiết kế, thẩm tra dự toán, kiểm tra chất lượng chi tiết của vật liệu, kiểm tra chất lượng kết cấu... ra khỏi chức năng quản lý nhà nước của cơ quan. Tổ chức lại lực lượng này dưới dạng các đơn vị thực hiện dịch vụ công tự hạch toán như trung tâm kiểm định, trung tâm tư vấn.
Nguồn tin: Hanoinet, ngày 04/12/2005