Những giải pháp tài chính phát triển nhà ở cho khu công nghiệp, khu chế xuất
Hiện nay, cả nước có 149 khu công nghiệp, khu chế xuất KCN, KCX đã đi vào hoạt động. Hầu hết công nhân làm việc trong các KCN, KCX rất cần nhà ở nhưng khả năng đáp ứng nhu cầu nhà ở cho công nhân là rất thấp, khoảng 80% công nhân làm việc trong các khu này đang phải ở nhà trọ tư nhân.
Mặc dù Chính phủ đã có Nghị định số 71/2001/NĐ-CP ngày 5/10/2001 về ưu đãi đầu tư xây dựng nhà ở để bán và cho thuê nói chung, nhưng chưa đủ sức hấp dẫn để thu hút các nhà đầu tư vào xây dựng nhà ở cho công nhân KCN, KCX. Các doanh nghiệp không muốn đầu tư xây dựng nhà ở cho công nhân làm việc trong các KCN, KCX là do số vốn đầu tư yêu cầu lớn, suất đầu tư cao, thời gian thu hồi vốn kéo dài, trong khi đó khả năng chi trả tiền thuê nhà ở của công nhân lại rất thấp. Vì vậy, để khuyến khích mạnh mẽ các nhà đầu tư làm nhà ở cho công nhân các KCN, KCX cần thực hiện các giải pháp tài chính sau:
Các tổ chức, cá nhân thuộc mọi thành phần kinh tế, không phân biệt trong nước hay nước ngoài có dự án đầu tư xây dựng ĐTXD nhà ở cho công nhân KCN, KCX đáp ứng đủ các điều kiện xác định sẽ được hưởng ưu đãi về tài chính, cụ thể: Nhà ở được xây dựng chỉ dành cho công nhân làm việc trong KCN, KCX; Nhà ở được xây dựng nằm trong quy hoạch của Nhà nước và dự án ĐTXD nhà ở cho công nhân do UBND cấp tỉnh phê duyệt; Giá cho thuê nhà, bán nhà do chủ dự án xác định trên nguyên tắc bảo toàn vốn được UBND tỉnh phê duyệt và trong cơ cấu giá cho thuê nhà cần tính đến các ưu đãi dành cho dự án để đảm bảo cho công nhân được thuê nhà với giá rẻ.
Để tăng cường thu hút vốn ĐTXD nhà ở cho công nhân KCN, KCX trước hết cần bổ sung hoạt động này vào danh mục ngành nghề, lĩnh vực được hưởng ưu đãi đầu tư của Nhà nước. Đối với các doanh nghiệp hoạt động trong KCN, KCX tự xây dựng nhà ở cho công nhân ở không thu tiền hoặc cho thuê với giá rẻ không đủ bù đắp chi phí thì chi phí ĐTXD nhà ở này, cần được coi là chi phí phục vụ sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp và được phân bổ dần vào chi phí sản xuất kinh doanh khi tính thu nhập chịu thuế. Từ đó, các dự án ĐTXD nhà ở cho công nhân KCN, KCX cần được hưởng các ưu đãi sau: được tiếp cận với nguồn tín dụng Nhà nước và được vay vốn với lãi suất ưu đãi. Mặt khác, các địa phương cần sử dụng ngân sách địa phương để hỗ trợ ĐTXD cơ sở hạ tầng của khu vực có dự án xây dựng nhà ở cho công nhân. Miễn tiền sử dụng đất đối với phần diện tích đất được Nhà nước giao để thực hiện dự án nhà ở cao tầng. Trường hợp xây dựng nhà ở cho công nhân không phải là nhà ở cao tầng trong phạm vi dự án thì được giảm 50% tiền sử dụng đất. Nếu gặp khó khăn có thể cho phép chủ dự án được chậm nộp tiền sử dụng tối đa không quá 3 năm kể từ ngày ký quyết định giao đất.
Miễn tiền thuê đất đối với phần diện tích được Nhà nước cho thuê để thực hiện dự án xây dựng nhà cao tầng trong suốt thời gian thực hiện dự án. Miễn thuế sử dụng đất trong thời hạn 3 năm kể từ khi được giao đất đối với phần diện tích được Nhà nước giao để thực hiện dự án xây dựng nhà cao tầng cho công nhân. Ngoài ra, hoạt động ĐTXD nhà ở cho công nhân thuộc diện chịu thuế giá trị gia tăng, chủ dự án được kê khai khấu trừ thuế giá trị gia tăng đầu vào của công trình xây dựng nhà ở cho công nhân khi tính thuế giá trị gia tăng phải nộp theo quy định hiện hành. Dịch vụ cho thuê nhà ở cho công nhân được miễn thuế giá trị gia tăng. Ưu đãi thuế thu nhập doanh nghiệp có phân biệt giữa xây dựng nhà ở để kinh doanh và không kinh doanh, cụ thể.
Đối với dự án ĐTXD nhà cho công nhân ở không thu tiền thì chủ đầu tư được tính các chi phí về nhà ở của công nhân vào chi phí sản xuất kinh doanh dưới hình thức khấu hao tài sản cố định và chi phí khác.
Nguồn tin: T/C Xây dựng, số 2/2006