Bộ Xây dựng vừa có Văn bản số 10840/BXD-QHKT ngày 01/10/2025 gửi Sở Tư pháp Thành phố Hồ Chí Minh để trả lời kiến nghị liên quan đến hoàn thiện thể chế, pháp luật.
Triển khai Công văn số 01-CV/ĐU ngày 09/8/2025 của Đảng ủy Bộ Tư pháp về việc thực hiện kết luận của đồng chí Tổng Bí thư Tô Lâm, Trưởng Ban Chỉ đạo Trung ương về hoàn thiện thể chế, pháp luật tại Phiên họp chuyên đề của Ban Chỉ đạo Trung ương về hoàn thiện thể chế, pháp luật, trong đó có nội dung kiến nghị của Sở Tư pháp Thành phố Hồ Chí Minh liên quan đến quy định pháp luật về quy hoạch đô thị và nông thôn.
Sau khi nghiên cứu, Bộ Xây dựng có ý kiến như sau:
1. Nội dung 1: “Có sự mâu thuẫn, chồng chéo về trách nhiệm thành lập Hội đồng thẩm định nhiệm vụ quy hoạch, quy hoạch đô thị và nông thôn thuộc thẩm quyền. Theo điểm b khoản 1 Điều 39 Luật Quy hoạch đô thị và nông thôn năm 2024, Ủy ban nhân dân có thẩm quyền phê duyệt nhiệm vụ quy hoạch, quy hoạch đô thị và nông thôn quyết định thành lập Hội đồng thẩm định nhiệm vụ quy hoạch, quy hoạch đô thị và nông thôn thuộc thẩm quyền. Tuy nhiên theo khoản 2 Điều 15 Nghị định số 178/2025/NĐ-CP, thì Cơ quan chuyên môn về quy hoạch đô thị và nông thôn trực thuộc Ủy ban nhân dân cấp tỉnh (Sở Xây dựng) cũng có thẩm quyền thành lập hoặc tham mưu cấp có thẩm quyền thành lập Hội đồng thẩm định”.
Về nội dung này, Bộ Xây dựng có ý kiến như sau:
Khoản 2 Điều 3 Nghị định số 178/2025/NĐ-CP quy định: “Cơ quan thẩm định quy hoạch là cơ quan thẩm định nhiệm vụ quy hoạch, quy hoạch đô thị và nông thôn theo quy định tại Điều 38 Luật Quy hoạch đô thị và nông thôn, phù hợp với tổ chức chính quyền địa phương 02 cấp.”. Theo đó, cơ quan thẩm định quy hoạch bao gồm: Bộ Xây dựng, cơ quan chuyên môn về quy hoạch đô thị và nông thôn trực thuộc Ủy ban nhân dân cấp tỉnh,…
Khoản 1 Điều 39 Luật Quy hoạch đô thị và nông thôn quy định về thẩm quyền quyết định thành lập Hội đồng thẩm định, theo đó, Bộ Xây dựng, Ủy ban nhân dân cấp tỉnh là cơ quan có thẩm quyền quyết định thành lập Hội đồng thẩm định.
Khoản 2 Điều 15 Nghị định số 178/2025/NĐ-CP là quy định chung về trách nhiệm của cơ quan thẩm định quy hoạch; tương ứng đối với trường hợp Bộ Xây dựng là cơ quan thẩm định quy hoạch thì quyết định thành lập Hội đồng thẩm định; trường hợp Cơ quan chuyên môn về quy hoạch đô thị và nông thôn trực thuộc Ủy ban nhân dân cấp tỉnh là cơ quan thẩm định quy hoạch thì tham mưu Ủy ban nhân dân cấp tỉnh thành lập Hội đồng thẩm định.
2. Nội dung 2: “Cần làm rõ trong trường hợp quy hoạch đô thị và nông thôn có phạm vi quy hoạch liên quan đến địa giới đơn vị hành chính của 02 đơn vị hành chính cấp xã trở lên mà phát sinh việc điều chỉnh cục bộ quy hoạch thì có thuộc thẩm quyền quyết định điều chỉnh cục bộ quy hoạch của Ủy ban nhân dân cấp xã hay không.”
Về nội dung này, Bộ Xây dựng có ý kiến như sau:
Điểm c khoản 1 Điều 4 Nghị định số 145/2025/NĐ-CP đã phân định thẩm quyền của Ủy ban nhân dân cấp huyện quy định tại khoản 3 Điều 48 Luật số 47/2025/QH15, theo đó, đối với quy hoạch đô thị và nông thôn thuộc thẩm quyền phê duyệt của Ủy ban nhân dân cấp tỉnh mà do Ủy ban nhân dân cấp xã tổ chức lập thì Ủy ban nhân dân cấp xã tổ chức lập, thẩm định, phê duyệt, công bố điều chỉnh cục bộ quy hoạch theo trình tự, thủ tục do Ủy ban nhân dân cấp tỉnh quy định.
Do đó, đề nghị Sở Tư pháp Thành phố Hồ Chí Minh phối hợp với Cơ quan chuyên môn về quy hoạch đô thị và nông thôn trực thuộc Ủy ban nhân dân Thành phố sớm tham mưu Ủy ban nhân dân Thành phố ban hành quy định về trình tự, thủ tục lập thẩm định, phê duyệt, công bố điều chỉnh cục bộ quy hoạch trên địa bàn Thành phố.
3. Nội dung 3: “Theo Điều 4 Luật Quy hoạch đô thị và nông thôn quy định Đô thị được phân thành 06 loại gồm loại đặc biệt, loại I, loại II, loại III, loại IV và loại V theo quy định của pháp luật về phân loại đô thị; Chính phủ trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội quy định cụ thể về phân loại đô thị. Tuy nhiên, qua rà soát Sở Tư pháp nhận thấy hiện nay Thành phố Hồ Chí Minh mới chưa được ban hành văn bản pháp lý về phân loại đô thị, do đó, có thể gặp khó khăn vướng mắc trong việc xác định loại đô thị của Thành phố Hồ Chí Minh mới để phân định về thẩm quyền trong việc phê duyệt quy hoạch đô thị.”
Về nội dung này, Bộ Xây dựng có ý kiến như sau:
Khoản 5 Điều 26 Nghị định số 178/2025/NĐ-CP đã có quy định: "Các quyết định về phân loại đô thị của cơ quan có thẩm quyền ban hành trước ngày 1/7/2025 theo kết quả đánh giá chất lượng đô thị trên cơ sở quy hoạch đô thị và nông thôn đã được phê duyệt tiếp tục có hiệu lực cho đến khi được thay thế, sửa đổi hoặc bãi bỏ theo quy định của pháp luật.". Ngày 4/7/2025, Bộ Chính trị ban hành Kết luận số 174-KL/TW về một số nhiệm vụ tiếp tục xây dựng tổ chức, hoạt động của đơn vị hành chính 2 cấp bảo đảm thông suốt, hiệu quả; trong đó yêu cầu Đảng uỷ Chính phủ lãnh đạo, chỉ đạo Chính phủ ban hành quy định về tiêu chuẩn đơn vị hành chính, phân loại đơn vị hành chính và phân loại đô thị phù hợp với yêu cầu phát triển thời kỳ mới.
Tại Kế hoạch số 56-KH/BCĐ ngày 4/7/2025 của Ban Chấp hành Trung ương về tiếp tục hoàn thiện tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị và chuẩn bị Đảng bộ các cấp, theo đó nhiệm vụ về việc quy định tiêu chuẩn phân loại đô thị được thực hiện hoàn thành trước ngày 30/9/2025. Hiện nay Bộ Xây dựng đã xây dựng dự thảo Nghị quyết của Ủy ban Thường vụ Quốc hội về phân loại đô thị để báo cáo Chính phủ trình Quốc hội tại kỳ họp tháng 10 năm 2025.
Trên đây là ý kiến của Bộ Xây dựng để Sở Tư pháp Thành phố Hồ Chí Minh tổng hợp, nghiên cứu thực hiện.