Ngày 19/11/2020, Bộ Xây dựng đã tổ chức họp Hội đồng nghiệm thu nhiệm vụ sự nghiệp kinh tế: “Điều tra, khảo sát đánh giá nhu cầu về nhà ở xã hội và khả năng chi trả với từng nhóm đối tượng tại khu vực đô thị theo quy định của Luật Nhà ở”, do Cục Quản lý nhà và thị trường bất động sản thực hiện. Ông Lê Đông Thành – Phó Vụ trưởng Vụ Kế hoạch-Tài chính (Bộ Xây dựng) làm Chủ tịch Hội đồng.
Toàn cảnh họp Hội đồng nghiệm thu
Về sự cần thiết của nhiệm vụ, đại diện nhóm dự án - ông Vũ Ngọc Khánh cho biết: hiện nay, Việt Nam đã triển khai các chương trình hỗ trợ nhà ở cho nhóm đối tượng thuộc diện được hưởng chính sách cơ bản hỗ trợ về nhà ở xã hội, gồm những chương trình trọng điểm: cho người có công với cách mạng; hộ nghèo khu vực nông thôn; chương trình xây dựng cụm, tuyến dân cư và nhà ở vùng ngập lũ Đồng bằng sông Cửu Long; chương trình hỗ trợ hộ nghèo xây dựng nhà ở phòng tránh bão lụt khu vực miền Trung. Riêng chương trình phát triển nhà ở xã hội cho người có thu nhập thấp tại khu vực đô thị đã hoàn thành việc đầu tư xây dựng 84 dự án, quy mô xây dựng khoảng 33.400 căn hộ và đang tiếp tục triển khai 135 dự án với quy mô xây dựng khoảng 81.000 căn hộ. Tuy nhiên, tình trạng thiếu hụt nguồn nhà ở xã hội cho người thu nhập thấp vẫn tiếp diễn, đặc biệt tại các khu vực đô thị lớn như Hà Nội, Tp.Hồ Chí Minh. Bên cạnh đó, có sự mất cân đối giữa nhu cầu về nhà ở và khả năng chi trả của người dân, nhất là nhóm đối tượng có thu nhập thấp.
Với những lý do nêu trên, việc điều tra, khảo sát đánh giá nhu cầu về nhà ở xã hội và khả năng chi trả với từng nhóm đối tượng tại khu vực đô thị theo quy định của Luật Nhà ở, từ đó đề xuất các giải pháp nhằm tăng nguồn cung cũng như khả năng tiếp cận nhà ở xã hội của người thu nhập thấp tại đô thị, công nhân làm việc tại các khu công nghiệp tập trung là rất cấp thiết.
Báo cáo tổng hợp đã phân tích, đánh giá kết quả điều tra, khảo sát tại một số địa phương (Hà Nội, Tp.Hồ Chí Minh; 3 thành phố trực thuộc trung ương là Hải Phòng, Đà Nẵng, Cần Thơ; 7 khu vực đô thị thuộc các tỉnh khác đại diện cho các vùng trên cả nước là Bắc Ninh, Vĩnh Phúc, Thanh Hóa, Nghệ An, Đồng Nai, Bình Dương, Bà Rịa-Vũng Tàu), với các chỉ tiêu chủ yếu liên quan đến thu nhập, khả năng chi trả khi mua, thuê mua nhà ở xã hội; một số xu hướng, yêu cầu khi lựa chọn nhà ở xã hội. Từ các kết quả khảo sát, nhóm dự án tính toán nhu cầu, phân tích khả năng chi trả của từng nhóm đối tượng; dự báo nhu cầu về nhà ở đến năm 2030; xây dựng mô hình nhà ở xã hội phù hợp với khả năng chi trả của các nhóm đối tượng được hưởng chính sách; đề xuất một số giải pháp nhằm hỗ trợ, giải quyết nhu cầu về nhà ở xã hội phù hợp với khả năng chi trả của từng nhóm đối tượng.
Nhận xét về kết quả nhiệm vụ, hai ủy viên phản biện là ông Nguyễn Mạnh Hà - Phó Chủ tịch Hiệp hội Bất động sản Việt Nam và ông Nguyễn Phạm Quang Tú -Phó Viện trưởng Viện Kinh tế Xây dựng (Bộ Xây dựng) cùng các thành viên Hội đồng đánh giá: nội dung nghiên cứu của báo cáo đã bám sát đề cương nhiệm vụ đề ra, cơ bản đạt yêu cầu, tuy nhiên còn một số nội dung cần làm rõ. Theo đó, phần lý do và sự cần thiết cần bổ sung các căn cứ pháp lý để triển khai thực hiện dự án (ví dụ bổ sung các văn bản liên quan đến phát triển đô thị có chỉ tiêu về nhà ở…). Cần làm nổi bật tính đại diện trong việc lựa chọn các đô thị, các tỉnh đưa vào khảo sát, và cần trình bày sơ qua về yêu cầu, phương pháp, quá trình điều tra, khảo sát số liệu tại các địa phương. Các chỉ tiêu về quy mô trung bình nên tổng hợp theo tỷ lệ % ứng với từng ngưỡng diện tích. Cần rà soát tính logic của tiền tiết kiệm bình quân so với thu nhập bình quân và chi phí sinh hoạt tại một số địa phương (Vĩnh Phúc, Nghệ An, Bà Rịa-Vũng Tàu, Đồng Nai). Trong phần xây dựng mô hình, dự báo nhu cầu về nhà ở đến năm 2025, 2030, nhóm tác giả đã đề xuất đưa ra mô hình toán học để dự báo nhu cầu diện tích nhà ở, song nên đưa ra kết quả tính toán cụ thể cho các địa phương nêu trên.
Phát biểu kết luận cuộc họp, ông Lê Đông Thành - Chủ tịch Hội đồng nghiệm thu thống nhất cao với những ý kiến nhận xét, góp ý của các thành viên hội đồng, đánh giá cao công sức của nhóm dự án trong điều kiện hạn chế về thời gian và kinh phí, đồng thời đề nghị nhóm chỉnh sửa, hoàn thiện báo cáo theo ý kiến góp ý của Hội đồng.
Nhiệm vụ “Điều tra, khảo sát đánh giá nhu cầu về nhà ở xã hội và khả năng chi trả với từng nhóm đối tượng tại khu vực đô thị theo quy định của Luật Nhà ở” đã được Hội đồng nghiệm thu với kết quả đạt loại Khá.