Ngày 21/9/2007, tại Bộ Xây dựng, Hội đồng KHKT chuyên ngành Xây dựng đã tiến hành nghiệm thu đề tài “Nghiên cứu công nghệ đốt rác thải hữu cơ khó phân huỷ đảm bảo cho các chỉ tiêu môi trường về nồng độ bụi, khói và khí độc” Mã số: RD 46 - 06do kỹ sư Lê Quý Khả thuộc Viện Vật liệu Xây dựng làm chủ nhiệm đề tài.
Cùng với sự phát triển kinh tế của đất nước, tốc độ đô thị hoá cũng phát triển với tốc độ nhanh chóng dẫn đến phát sinh ngày càng nhiều rác thải, ảnh hưởng đến môi trường sinh thái và đe doạ cuộc sống. Đã có nhiều mô hình công nghệ xử lý rác thải của trong và ngoài nước được giới thiệu và triển khai ứng dụng tại Việt Nam song các công nghệ này vẫn còn tồn tại một số hạn chế. Xuất phát từ nhu cầu cấp bách về xử lý chất thải rắn đô thị và hoàn thiện các công nghệ xử lý rác trong nước, đề tài “Nghiên cứu công nghệ đốt rác thải hữu cơ khó phân huỷ đảm bảo các chỉ tiêu môi trường về nồng độ bụi, khói và khí độc” Mã số: RD 46 - 06 đã ra đời với mục tiêu nghiên cứu chế tạo thiết bị và quy trình xử lý rác thải phù hợp với tính chất thành phần rác thải đô thị Việt Nam, góp phần hoàn thiện công nghệ trong nước và có thể triển khai tại các địa phương trên cả nước.
Nội dung nghiên cứu của đề tài gồm 6 chương cùng với các phần phụ lục và tham khảo. Qua thống kê một cách đầy đủ và kỹ lưỡng về tình hình rác thải đô thị, lượng rác thải phát sinh, tính phức tạp trong thành phần và tính chất rác thải cũng như việc quản lý rác thải rắn ở Việt Nam, tác giả đã đưa ra được các đề xuất khoa học, có tính cấp thiết và thực tiễn trong công nghệ xử lý rác thải rắn đô thị chưa qua phân loại đầu nguồn ở Việt Nam, đặc biệt tại nhiều thành phố và đô thị. Trong đó, tác giả đề cập chủ yếu đến việc giảm thiểu tối đa lượng rác thải chôn lấp, tận dụng các nguồn năng lượng trong quá trình xử lý rác thải rắn đô thị và việc xử lý môi trường trong quá trình thiêu huỷ rác thải hữu cơ khó phân huỷ.
Cũng dựa trên những đặc thù về rác thải rắn đô thị ở Việt Nam, đặc biệt là rác thải rắn đô thị đang được xử lý tại nhà máy rác Thuỷ Phương - Thừa Thiên Huế cũng như hiện trạng của lò đốt rác đang được vận hành tại đây, tác giả đã đề xuất và lựa chọn giải pháp công nghệ thích hợp nhất cho việc xử lý loại rác thải hữu cơ khó phân huỷ. Trên cơ sở các đề xuất và lựa chọn đó, tác giả đã tính toán, thiết kế chế tạo thành công hệ thống xử lý loại rác này tại nhà máy xử lý rác Thuỷ Phương với hầu hết các thiết bị được chế tạo trong nước, không cần phải nhập ngoại. Khí thải ra môi trường của hệ thống đã được kiểm nghiệm và đều đạt các tiêu chuẩn về vệ sinh môi trường.
Sau khi nghiên cứu và chạy thử thiết bị tại nhà máy xử lý rác Thuỷ Phương, có thể kết luận rằng, đề tài đã nghiên cứu chế tạo thành công hệ thống thiết bị lò đốt đạt năng suất 3 tấn/ca và đạt các chỉ tiêu về chất lượng môi trường. Mô hình hệ thống xử lý được đánh giá là tiết kiệm, kể cả chi phí đầu tư ban đầu cũng như chi phí vận hành, đặc biệt hoàn toàn có thể chế tạo trong nước và có thể triển khai tại các địa phương. Hệ thống xử lý khí thải hoạt động tốt và hiệu quả, khí thải ra môi trường đã được kiểm nghiệm và đạt tiêu chuẩn cho phép.
Mặc dù còn một số tồn tại như cần nâng cao năng suất của thiết bị cũng như nghiên cứu kỹ hơn về quy trình xử lý rác thải đầu vào, nhìn chung, đề tài đã đáp ứng tốt được các mục tiêu đề ra, góp phần hoàn thiện các công nghệ xử lý rác thải trong nước, phát huy nội lực, giảm bớt sự phụ thuộc vào việc nhập khẩu các công nghệ của nước ngoài. Đề tài đã được Hội đồng nghiệm thu đánh giá cao và xếp loại Xuất sắc.
Nguyễn Hồng Trang